جلیلی، ولوی و شریفخانی سه گزینه احتمالی دیگر برای وزارت ICT دولت سیزدهم
در آخرین ساعات روز چهارشنبه ۱۳ مرداد ۱۴۰۰ و در حالی که تنها چند ساعت…
۱۳ مرداد ۱۴۰۰
یکی از گزینه‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم
محمدحسن انتظاری گزینه احتمالی وزارت ICT کیست؟
۱۱ مرداد ۱۴۰۰
زمان مطالعه : ۷ دقیقه
تاریخ به‌روزرسانی: ۱۱ دی ۱۴۰۰
محمدحسن انتظاری این روزها یکی از گزینه‌هایی است که برای نشستن بر صندلی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سیزدهم نامش شنیده شده است. انتظاری که دقیقا ۳۰ سال قبل از آذری جهرمی به دنیا آمده، با دولت‌های مختلف کار کرده و از خود چهره‌ای سرسخت بر سر اصول نشان داده است. با این حال هنوز مشخص نیست او برای حضور در دولت ابراهیم رئیسی تا چه اندازه شانس دارد. برای آشنایی بیشتر با یکی از گزینه‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که پس از تغییر نام این وزارتخانه از پست و تلگراف و تلفن عملا هفتمین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خواهد بود، با ما همراه باشید.
با روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۹۲ تقریبا هیچ شکی وجود نداشت که دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی تغییر خواهد کرد. در همین زمان وقتی سخن از جانشینی برای اخوان رئیس پیشین به میان می‌آمد هم تقریبا تنها یک نام وجود داشت و آن محمدحسن انتظاری بود. مدیر قدیمی حوزه ارتباطات که دوران طلایی مرکز تحقیقات مخابرات ایران پس از انقلاب را مدیریت کرده بود؛ اما انتظاری همانقدر که سریع وارد دولت روحانی شد، به سرعت نیز از آن خارج شد و تنها ۲ سال در سمت خود باقی ماند. مردی که به پافشاری بر اصول شناخته می‌شود، نمی‌توانست با روند تغییرات دولت روحانی، خود را هماهنگ کند.
دوران طلایی و خودکفایی
محمدحسن انتظاری متولد ۲۵ آبان ۱۳۳۰ در خیابان صفی علیشاه تهران است. پدربزرگش حاج‌آخوند رستم‌آبادی روحانی مشهور دوران ناصرالدین‌شاه است که هنوز مقبره‌اش در اختیاریه وجود دارد.
انتظاری مانند تمام جوان‌های پرشور سال‌های ابتدای انقلاب به دنبال آن است که کاری برای کشور کرده باشد و سرانجام در دوران وزارت محمود قندی از جهاد دانشگاهی به مرکز تحقیقات مخابرات رفت و در دوره وزارت مرتضی نبوی، رئیس این مرکز شد.
در این دوران شکوفایی فنی مرکز تحقیقات مخابرات رخ داد و ده‌‌ها پروژه زیر دست انتظاری و همکارانش تعریف شدند. مراکز سوییچ، ترانسمیشن مایکروویو، نمونه اولیه فیبر نوری و چندین و چند پروژه دیگر در همین دوران متولد شدند.
نمایه
تولد: ۱۳۳۰- تهران
تحصیلات: کارشناسی مهندسی برق از دانشگاه شریف، کارشناسی ارشد مهندسی برق گرایش طراحی الکترونیک از موسسه بین‌المللی فیلیپس در هلند
سمت فعلی: عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی
سمت‌های پیشین: رئیس مرکز تحقیقات مخابرات ایران، عضو هیات مدیره شرکت مخابرات ایران، مجری طراحی شبکه دیتای کشور، معاون فناوری فضایی سازمان فضایی ایران، دبیر شورای فنی صداوسیما، مدیر شبکه علمی کشور، دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور
پس از مرتضی نبوی، نوبت به وزارت محمد غرضی رسید که نگاه متفاوتی در زمینه خودکفایی داشت؛ اما با این وجود انتظاری کار را در مرکز تحقیقات مخابرات ادامه داد. پس از جنگ، غرضی به تابعیت از علایق هاشمی رفسنجانی تیمی فنی را از ژاپن برای شروع ساخت ماهواره به ایران آورد و مذاکره با آنها را برعهده مرکز تحقیقات مخابرات گذاشت؛ اما در همین میان به دلیل اختلاف انتظاری با غرضی، او از این مرکز رفت در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی مشغول کار روی پروژه‌های ماهواره‌ای شد. طرح جامع ماهواره مصباح در همین زمان شکل گرفت. انتظاری کمی بعد دبیر شورای عالی فنی تلویزیونی در زمان علی لاریجانی شد.
اصولگرایی در میان اصلاح‌طلبان
در سال ۷۶ و با تغییر دولت، محمدرضا عارف وزیر پست و تلگراف و تلفن شد و به انتظاری پیشنهاد عضویت در هیات مدیره مخابرات ایران را داد. انتظاری زمانی که وارد هیات مدیره مخابرات شد، مسئولیت ماهواره زهره نیز برعهده‌اش قرار گرفت و در آنجا قراردادی به ارزش ۱۲۵ میلیون دلار با روس‌‌ها بست. دوران وزارت عارف ۳ سال بیشتر نبود و پس از او احمد معتمدی وزیر شد؛ اما پافشاری انتظاری بر اصولی که دارد، باعث شد نتواند با معتمدی کار کند و به سازمان پژوهش‌های صنعتی بازگشت و تا پایان دوران خاتمی در همان‌جا ماند.
دوری و نزدیکی به دولت بهار
در سال ۸۴ و با تغییر دولت، نام انتظاری به عنوان یکی از گزینه‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد. او خود در گفت‌وگو با پیوست این موضوع را تایید کرد؛ اما گفت که پس از گفت‌وگو با محمود احمدی‌نژاد به این نتیجه می‌رسد محمد سلیمانی انتخاب مناسب‌تری است. در آن دولت او دو سال عضو صاحب‌نظر کمیسیون تنظیم مقررات شد؛ ولی مخالفت‌های متعددش با روند خصوصی‌سازی شرکت مخابرات ایران سرانجام باعث حذفش شد.
انتظاری به شبکه علمی رفت؛ اما در دولت دوم احمدی‌نژاد دوباره به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بازگشت و این بار معاون فناوری سازمان فضایی شد تا باز هم روی پروژه ماهواره کار کند.
بیگانه‌ای در جمع دوستان
در ابتدای دولت حسن روحانی در سال ۹۲ و زمانی که اختلاف پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات سابق) با مرکز ملی فضای مجازی بر سر ساختمان استقرار کارکنان بالا گرفته بود؛ انتظاری به عنوان دبیر شورا و رئیس مرکز ملی منصوب شد. او در این باره به پیوست گفت: «آقای واعظی را در زمان آقای غرضی از نزدیک می‌شناختم و با هم کار کرده بودیم. در چند مورد مشورت گرفتند و یک روز صبح آمد گفت دیشب با آقای روحانی صحبت کردم شما بیایید دبیر شورا شوید. من هم گفتم ای بابا یک مشورتی با ما می‌کردید.»
با انتصاب انتظاری که از هر نظر مورد تایید است، تصور می‌شد اختلافات وزارت ارتباطات با مرکز ملی فضای مجازی به پایان خواهد رسید؛ اما این‌گونه نشد و خیلی زود مشکلات دوباره آغاز شدند.
در تابستان ۹۳ و زمانی که همه خود را آماده می‌کردند تا با پایان یافتن دوران انحصار رایتل بر نسل سوم، پروانه نسل‌های ۳ و ۴ به اپراتورهای دیگر واگذار شود، ناگهان انتظاری به مخالفت با این تصمیم پرداخت و اعلام کرد اپراتورها بدون داشتن پیوست فرهنگی نمی‌تواند 3G ارائه دهند. این در حالی بود که در اردیبهشت همان سال روحانی در سخنانی با انتقاد از وضعیت اینترنت کشور خواستار حل مشکل پهنای باند و دسترسی کاربران شده بود.
چهارم شهریور ۹۲ خبرگزاری‌های رسمی متن فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی را منتشر کردند که در آن با «گسترش دادن خدمات اینترنت پرسرعت همراه» مخالفت شده بود. این فتوا در پاسخ به نامه‌ای صادر شده بود که در انتهایش نوشته شده بود «جمعی از فعالان فضای مجازی»؛ اما در آن بر اجرا نشدن پروژه «شبکه ملی اطلاعات» و نبود «پیوست فرهنگی برای چنین طرح‌هایی» تاکید شده بود. در همان روزها شنیده شد محمدحسن انتظاری در پشت این نامه قرار دارد هرچند هیچگاه این موضوع مورد تایید رسمی قرار نگرفت.
هرچند وزارت ارتباطات مجوز نسل‌های ۳ و ۴ را به همراه اول و ایرانسل داد؛ اما اختلافات شروع شده بود. در ماه‌های بعد موضوع شبکه ملی اطلاعات و پیشرفت آن بین مرکز ملی و وزارت ارتباطات جدی‌تر شد و در نهایت کار به جدایی انتظاری از مرکز ملی کشید. هرچند او در همان روز که از دبیری شورای عالی فضای مجازی کنار گذاشته شد با حکم مقام معظم رهبری به عنوان عضو حقیقی این شورا منصوب شد.
حالا و ۶ سال پس از آن روزها در حالی که انتظاری تمایل ندارد درباره جدایی‌اش از دولت روحانی سخنی بگوید، نامش به عنوان یکی از گزینه‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم شنیده می‌شود و باید دید آیا او انتخاب نهایی رئیسی است یا فرد دیگری بر صندلی هفتمین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران تکیه خواهد زد؟
برای آشنایی بیشتر با دوران کاری و زندگی محمدحسن انتظاری، متن یک روز یک مدیر شماره ۵۱ ماهنامه پیوست را بخوانید.
ارسال دیدگاه