آغاز خشکسالی صنفی

به گزارش پیوست، شورای مرکزی پس از یک عید پر کشمکش در پس پرده سرانجام هفتم اردیبهشت دومین جلسه خود را دو ماه و نیم پس از پیروزی چشمگیر اتحاد استان‌ها موسوم به «اتحاد آباد» تشکیل داد ولی در حالی که انتظار می‌رفت بالاخره با کناره‌گیری کاظم آیت‌الهی و تصمیم نهایی استان‌ها برای کنار‌گذاشتن آزاد معروفی، رقیب شکست‌خورده و متحد جدید لیست هم‌آفرینی در استان تهران، سه نفر در لیست پیشنهادی به رییس جمهوری قرار بگیرند و تکلیف ریاست سازمان کشور مشخص شود باز ناظران صنفی با یک تاخیر دیگر برای شکل‌گیری اتحاد نهایی رو به رو شدند.

رییس موقت شورای مرکزی نصر کشور یعنی نظام‌الدین خوارزمی پیش از برگزاری این جلسه در گفت‌و‌گویی با پیوست بدون اشاره به نبردهای پشت‌پرده برای حذف و اضافه در لیست پیشنهادی به رییس جمهور حضور یک لیست  چهار نفره برای کاندیداها را تایید کرد و گفت شرایط کشور به دلیل گستردگی شیوع کرونا سبب شده تا آنها امکان برگزاری جلسه انتخابات و رای‌گیری در شورای مرکزی را نداشته باشند به روایت او فعلا این چهار نفر به عنوان کاندیداها در شورای مرکزی معرفی و انتخاب آنها برای رسیدن به سه نفر نهایی به رای‌گیری گذاشته می‌شود.

حرف‌های خوارزمی به وضوح حکایت از این دارند که باید انتظار تغییراتی در شیوه رای‌گیری ظاهرا با توجه به شرایط کرونا را داشت:« شرایط بسیاری از استان‌ها به خاطر شیوع کرونا قرمز است و برخی از اعضا هم به همین خاطر حاضر به حضور در جلسه به صورت حضوری نیستند. از همین‌رو در مورد تغییر نحوه برگزاری تصمیم‌گیری خواهیم کرد.بالاخره  از ۲۳ نفر اعضای شورای مرکزی حداقل باید ۱۲ نفر در جلسه حضور داشته باشند تا امکان رای گیری در انتخابات وجود داشته باشد.»

بازی از نو

حالا تنها دو روز پس از صحبت‌های خوارزمی تصمیمات این جلسه هرچند پرده از پیشنهاد نهایی سازمان برای ریاست ششمین دوره‌اش بر نداشته ولی دست‌کم چند بند از مصوبات آن نشان می‌دهد که چینش جدید رقابت به چه ترتیب است. از یک سو تا کنون چهار کاندیدا برای لیست سه‌نفره معرفی شده‌اند یعنی آزاد معروفی نماینده تهران، حسن هاشمی نماینده بازی‌ساز خراسان رضوی، نظام‌الدین خوارزمی نماینده استان فارس و البته رییس موقت فعلی شورای مرکزی و یک تازه‌وارد به عرصه قدرت یعنی فرشید بخشی‌نژاد از استان گیلان.

مهلت قانونی برای اضافه‌شدن یک چهره جدید به این فهرست مدعیان همچنان تا ابتدای هفته آینده وجود دارد ولی به نظر می‌رسد این‌بار استان اصفهان هیچ ادعایی بر کرسی اول سازمان ندارد و چهره شاخص این استان و رییس سازمان نظام صنفی نصف جهان یعنی آیت‌الهی گویا به مسند خزانه‌داری بسنده کرده است. خزانه‌دار سازمان کشور بنا به آیین‌نامه داخلی این سازمان قدرتی بسیار نزدیک به خود رییس دارد ولی باید دید شورای مرکزی در مقابل کنار رفتن این پیش‌کسوت صنفی از رقابت می‌تواند رضایت دهد هم بازرس و هم خزانه‌دار از یک استان باشند. اگر این سازش اتفاق نیفتد ظرف دو ماه آیت‌الهی از گزینه اصلی ریاست بودن به لبه بیرون ماندن از هیات رییسه رسیده است. این می‌تواند پایانی دراماتیک برای استانی باشد که پیش از این رسول سراییان و البته امیر ناظمی  را برای ورود به دور اول رقابت را داشت.

حسن هاشمی یکی از موتورهای اتحاد جدید و مصمم استان‌ها که همچنان نقشی کلیدی بر پافشاری بر حذف تهران از میانه گزینه‌های پیشنهادی به ریاست جمهوری دارد این بار کار سختی در پیش دارد. از یک سو همچنان می‌توان چینش فعلی را پاس گل او به خوارزمی برای ریاست بر سازمان کشور به شمار آورد که بدون شک فضای بازی بسیاری برای او در نقش نایب رییس و ذی‌نفوذ سازمان فراهم خواهد کرد و از سوی دیگر فرشید بخشی‌نژاد با داشتن بالاترین رای در انتخابات شورای مرکزی نشان داده است که می تواند چهره شگفتی‌ساز این انتخابات در غیاب تهران باشد.

تنها راه خروج از مثلث شکننده قدرت میان رییس، وزیر و وکیل بازی این است که استان‌ها بتوانند ۱۸ رای باقیمانده از ۲۳ رای شورا را میان خودشان به صورت پلکانی تقسیم کنند و اینجاست که تعادل به سرعت به نفع معروفی نماینده مصمم تهران برای ورود به فهرست سه‌نفره می‌تواند تغییر کند. معروفی با در اختیار داشتن سه رای تهران و احتمالا دو رای از استان‌های دگراندیش مانند ایلام شانس این را دارد که در صورت شکسته شدن آرای سه نفر بالا در شورای مرکزی به داخل لیست سه نفره بیاید و این در گرایش فعلی اتحاد آباد دست‌کم از یک شکست تمام عیار ندارد. یکی از تصمیمات جلسه اخیر نشان می‌‌دهد که اتحاد آباد تصمیم دارد با استفاده از اختیارات شورای مرکزی و مزیت داشتن یک اکثریت سنگین مکانیزم‌های رای‌گیری را بازنگری کند. می‌شود انتظار داشت که چنین تصمیمی خوشایند حسین اسلامی رئیس جدید نصر تهران که حالا پس از ماه‌ها کشمکش داخل تهران توانسته معروفی را به عنوان نماینده ریاست بر کشور معرفی کند هم نخواهد بود. نداشتن کرسی ریاست بر سازمان کشور در کنار آنکه هیچ سهمی هم از صندلی‌های کلیدی شورا نداشته باشند برای آنها و البته آزاد معروفی یک شکست کامل پس از سالی پر ماجراست.

مرحله صفر

حسن هاشمی پس از پایان جلسه دوم شورای مرکزی در گفت‌و‌گویی با اعتماد به نفس فراوان می‌گوید حالا که اسامی چهار کاندیدا نهایی و اعلام شده در جلسه بعدی یعنی نوزدهم اردیبهشت ماه لیست پیشنهادی به رییس جمهوری رای‌گیری و مشخص خواهد شد. هاشمی تایید می‌کند که تصمیم گرفته شده است که مکانیزم رای‌گیری به صورت نیمه حضوری باشد تا فقط استان‌هایی که امکان حضور فیزیکی دارند در جلسه حضور داشته باشند و حق کتابت به شرط وکالت هم برای استان‌هایی که مجازی در جلسه حضور دارند تصویب شد. به این ترتیب می‌شود حدس زد که امکان مدیریت آرای استان‌ها برای اطمینان از در هدایت آرا به سمت نمایندگان از پیش تعیین‌شده هم به نحو محسوسی بالا خواهد رفت.

هاشمی از اظهار نظر بیشتر در مورد مکانیزم‌ رای‌گیری خودداری می‌کند ولی تاکید می‌کند شورای مرکزی دغدغه‌ چندانی از باب امضا شدن حکم ریاست سازمان در زمان دولت بعدی ندارد:« امکان تسریع رای‌گیری با توجه به تغییر دایم شرایط قرنطینه وجود نداشت و همین حالا هم متاسفانه چند عضو شورای مرکزی به این بیماری دچار شده‌اند و حتی در کمال تاسف حال یکی از این دوستان واقعا وخیم است. از سوی دیگر ما نمی توانیم اولویت را به احوالات سیاسی کشور بدهیم و باید مسیر و فرآیند خودمان را پیش بگیریم. سازمان یک نهاد سیاسی نیست و در هر صورت رییس بعدی هم باید با دولت بعدی کار کند پس این نمی‌تواند نگرانی اول یک نهاد صنفی باشد.»

در مقابل آزاد معروفی که در نهایت توانسته با یک شانس دوباره از استان تهران برای یک ماموریت نسبتا غیر ممکن کاندیدا شود قبول دارد که باید می‌شد در همان جلسه اول شورای مرکزی سازمان در اسفند‌ماه گذشته هم رییس پیشنهادی را تعیین کرد ولی به دلایل غیر اجرایی این انتخاب به تاخیر افتاده است:« من در جریان همه این دلایل نیستم ولی به نظرم باید به عنوان فعالان صنفی از خودمان بپرسیم چرا وقتی یک لیست به گفته خودشان اکثریت صندلی‌های یک انتخابات را به دست آورده‌اند چرا بعد از دو ماه نتوانسته‌اند بین خودشان به یک انتخاب نهایی برسند و آیا این انتخاب درستی برای اتحاد آینده صنف ماست؟»

معروفی  خودش تجربه یک جدال طولانی با ترکیب برنده تهران را هم پشت سر دارد و اشاره می‌کند:« شاید این امید در برخی وجود داشته باشد که از دولت بعدی راحت‌تر امضای ریاست را بگیرند ولی قابل انکار نیست که این ماجرا هم در کنار مزایا معایب مهمی دارد. نمی‌توانی گذشت سریع زمان برای سازمان و فعالیت آن را رد کرد و فکر نمی‌کنم حکم ریاست فعلی برای آقای اثنی‌عشری پس از ۶ خرداد امسال قابل تمدید باشد. آیا نداشتن رییس برای ماه‌های متوالی به جایگاه شورا و ساز و کار اجرایی سازمان لطمه نمی‌زند؟»

معروفی حذف نماینده تهران از لیست پیشنهادی به ریاست جمهوری را واقع‌گرایانه نمی‌داند:« ما ۳۱ استان داریم و در یک فرآیند درست و دمکراتیک تفاوتی بین  تهران و باقی استان‌ها نیست ولی هرچند خود من هم از آن راضی نیستم واقعیت این است که تهران وزن بسیار بیشتری از لحاظ تمرکز قدرت و تجارت حتی در بخش فناوری اطلاعات دارد. به نظرم باید به این سئوال هم جواب داد که واقعا حق تهران داشتن حتی یک اسم در میان سه لیست پیشنهادی نیست و آیا رویکرد لیستی باید مانع از آن شود که حقایق و نیازهایی که برای تعامل با حاکمیت و راهبری تجارت داریم نادیده بگیریم؟ »

اختلاف بالای مواضع دو سوی طیف شورای مرکزی و سابقه تلخ نبرد کشدار و بی‌ثمر در هیات مدیران تهران حالا این تردید را به وجود آورده است که حتی انتخاب احتمالی نظام‌الدین خوارزمی به سمت ریاست هم گره از تمام بندهای سازمان نصر نخواهد گشود. تابستان پیش رو شاید آبستن یک خشکسالی طولانی برای صنفی باشد که همین اکنون هم از گرمای سال پیش نیمه جان است.