هشتگ شفافیت

آرام بود و لبخند به لب داشت تا اینکه پرسیدم ارتباط‌تان با دولتی‌ها چطور است؛ به ناگاه لحنش تغییر کرد و معترضانه گفت: «دولتی‌ها غیرشفاف کار می‌کنند. ما فقط کمی احترام و شفافیت می‌خواهیم. واقعاً از دست برخی از مسئولان عصبانی و معترض هستم.»
شاید این اولین باری بود که اعتراض استارت‌آپی را می‌دیدم. بیشتر آنها وقتی با این سوال مواجه می‌شوند سری از تاسف تکان می‌دهند و لبخندی می‌زنند. لبخندی حاکی از یک خشم فروخورده. خشمی که این روزها تیم‌های جوان به آن دچار شده‌اند. عصبانی از تعدد مجوزها، فیلترهای گاه و بی‌گاه، قوانین دست‌وپاگیر و بیشتر از همه نبود شفافیت و اطلاعات.
«هشتگ شفافیت» و «هشتگ شفاف‌سازی» در دنیای توییتری مسئولان بسیار زیبا و کاریزماتیک است؛ اما در دنیای واقعی خبری از آن نیست. وزیر ارتباطات در برنامه‌ای می‌گوید نیروی انتظامی و قوه قضائیه در اتصال به سامانه دولت الکترونیکی همکاری‌های لازم را انجام نمی‌دهند. بسیاری از استارت‌آپ‌ها در همایشی از پلیس فتا می‌پرسند اگر اطلاعاتی بخواهند در اختیارشان قرار می‌دهند؟ با شک و گمان رئیس پلیس مواجه می‌شوند و در همان برنامه پلیس فتا از بانک‌ها گلایه می‌کند که چرا دسترسی به اطلاعات کاربران به آنها داده نمی‌شود و هنوز برخی از تعاملات به صورت دستی انجام می‌شود. خواندن تمام این خبرها باعث می‌شود به این نتیجه برسیم که حداقل تکلیف کسب‌وکارها با مسئولانی که به شفافیت و دسترسی به اطلاعات اعتقادی ندارند روشن است. اما…
اواخر تیرماه حسین انتظامی دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در توییتی نوشت از حدود هزار دستگاه مشمول قانون دسترسی آزاد به اطلاعات فقط ۴۰۰ دستگاه به سامانه پاسخگویی پیوسته‌اند. با این حال کافی است در توییتر واژه «سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» را جست‌وجو کنید، کاربران بسیاری با تجربه‌های گوناگون یافت می‌شوند که از پاسخگو نبودن مسئولان گلایه دارند. یا سوالی در سامانه پاسخگویی مطرح کرده‌اند اما بعد از ۱۰ روز که مهلت قانونی است به پاسخی نرسیده‌اند یا جواب‌ها قانع‌کننده نبوده و به قول یکی از کاربران «اسماً سامانه دسترسی آزاد به اطلاعاته. با هزار تبصره و ماده از دادن اطلاعات فرار می‌کنن».
حال این سوال پیش می‌آید که اگر دستگاه‌ها در سامانه وجود دارند، چرا در برابر مردم پاسخگو نیستند؟ این موضوع هم مشمول مرور زمان خواهد شد. انگار شفافیت و دسترسی آزادی به اطلاعات در کشور یک شوخی بیش نیست. پس شاید بهتر باشد چند وقت یک ‌بار نفس عمیقی بکشیم و با خود تکرار کنیم عصبانی نیستم و بعد مثل خیلی از استارت‌آپ‌ها لبخندی بزنیم و همچنان با سماجت به فعالیت خود ادامه دهیم.