شرکت‌های طرفداران راستگرایان در آمریکا می‌خواهند سرورهای مقاوم به سانسور بسازند

به گزارش پیوست، آنتونیو گورتز دبیرکل سازمان‌ ملل در ماه ژوئن سال 2020 گفت «شکاف دیجیتال حالا مسئله مرگ و زندگی مردمی است که می‌خواهند به اطلاعات مهم درمان دسترسی پیدا کنند». تقریبا نیمی از جمعیت جهان در حال حاضر هیچ دسترسی به اینترنت ندارند و بسیاری از آنهایی که دسترسی دارند هم دسترسی آزاد به تمامی منابع اطلاعاتی را ندارند.

سازمان خانه آزادی (Freedom House) که محدودیت‌های اینترنتی در جهان را دنبال می‌کند می‌گوید که همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ باعث شده تا آزادی اینترنت در جهان با سرعت زیادی کاهش پیدا کند. این سازمان دریافته که دولت‌های حداقل 28 کشور در سال 2020 برای مقابله با آمار نامطلوب درمانی، اتهامات فساد و دیگر محتوای مربوط به کووید-۱۹، وب‌سایت‌ها و پست‌های شبکه‌های اجتماعی را سانسور کرده‌اند.

حالا شرکت آمریکایی توکی (Toki) در حال ساخت دستگاه‌های «مدرسه در جعبه» است که تا سرحد یک میلیارد نفر از آفریقا و آسیا را به اینترنت متصل می‌کند و ادعا می‌کند که با استفاده از تکنولوژی می‌تواند محتوای برخی منابع را فیلتر کند و سانسور محلی را دور بزند. این دستگاه‌ها سرور‌های آماده وای‌فای هستند که با الکتریسیته یا باتری کار می‌کنند و ده‌ها کاربر را به طور همزمان پوشش می‌دهند. این سرور‌ها، کتابخانه دیجیتال از پیش تعبیه شده‌ای دارند که اگر شبکه‌ای در دسترس نباشد نیز «محتوای مربوط محلی» را ارائه می‌کنند.

یکی از مدیران کشوری شرکت توکی در لینکدین توضیح داد که این دستگاه‌ها یک موتور جستجوی نامتمرکز دارند که برای گمنامی، حفظ حریم خصوصی و مقاومت در برابر سانسور طراحی شده است. این دستگاه‌ها از سوی سازمان خیریه ایرایز (eRise) که در سال 2019 برای «تمرکز بر تقویت دیجیتال مقرون به صرفه و بهبود دسترسی به محتوا، اجتماع و تجارت» راه‌اندازی شد به کشور‌های در حال توسعه اهدا خواهند می‌شوند.

شرکت‌های توکی و ایرایز هردو توسط راب مانستر کارآفرین و حامی آزادی بیان بنیانگذاری شده‌اند. مانستر مالک شرکت ثبت دومین اپیک است که هفته پیش اجازه داد شبکه اجتماعی پارلر به مدت کوتاهی پس از اخراج از آمازون به فعالیت خود ادامه دهد. پارلر تنها یکی از پلتفرم‌هایی است که شرکت اپیک و دیگر شرکت‌های دامین و هاست مانستر آنها را پشتیبان می‌کنند و منزلگاه محتوای راستی‌های افراطی محسوب می‌شود. پارلر متهم به میزبانی کاربرانی است که در 6 ژانویه به پایتخت آمریکا حمله کردند.

دستگاه «مدرسه در جعبه» حاوی یک کارت حافظه با محتوای آموزشی، بازی، کتاب، نقشه است که به دعاها، داستان مذاهب و «هنر شکرگذاری» مربوط می‌شوند. به نظر می‌رسد که این دستگاه برای «والدینی طراحی شده که می‌خواهند کودکانشان باهوش‌تر و کنجکاوتر باشند؛ مدارسی که توانایی ارائه کامپیوتر را ندارند؛ و مکان‌های مذهبی که می‌خواهند درمورد آموزش آگاه‌سازی کنند و جامعه را تقویت سازند».

اما یکی از محققان می‌گوید که این اقدام همانند پروژه‌‌ای قدیمی فیس‌بوک است که قرار بود اتصال رایگان در هند ارائه دهد اما به دلیل تبعیض و خودسانسوری مورد انتقاد فراوان قرار گرفت.

جوان دونوان مسئول پروژه تحقیقی تغییر تکنولوژی و اجتماع در مرکز شورنستین (Shorenstein) می‌گوید «ما شاهد تاکتیک مشابهی از سوی فیس‌بوک نیز بودیم. فیس‌بوک قرار بود نقاط دسترسی دیجیتالی ارائه کند که می‌توانند محتوای مطلوب را در اختیار مردم قرار دهند و تضمین می‌کنند که این گروه‌ها به سخاوتمندی شما وابسته هستند. درنتیجه بعدها و زمانی که ایدئولوژی نهادینه شد به سختی می‌توان سازوکار قدرت را تغییر داد.»

مانستر برای دفاع از فعالیت شرکت اپیک با پلتفرم‌هایی که محتوای افراطی را تحمل می‌کنند از توجیه آزادی بیان استفاده کرده است. مرکز حقوقی فقر منطقه جنوب که گروه‌های نفرت‌پراکنی را دنبال می‌کنند می‌گوید که مانستر «به بی اعتبارترین افراد اینترنت خدمات ارائه می‌دهد».

راب دیویسی سخنگوی شرکت اپیک در گفتگو با وبسایت خبری تک‌کرانچ گفت که شرکت اپیک دائما برای کمک به نظارت بر محتوا با مشتریان خود همکاری می‌کند و ادعا کرد که این شرکت گروه‌های نازی را از پلتفرم اخراج کرده و کسانی که این ذهنیت قتل عام را ترویج می‌کنند از این پلتفرم حذف شده‌اند.

در یک سری پست‌های فریوم مختص معامله نام دامین در سال 2019 مانستر جزئیات بیشتری درمورد تکنولوژی توکی را منتشر کرد. این سرور با پردازشگر‌های ارزان راسپری پی (Raspberry Pi) پشتیبانی می‌شود و نسخه خاصی از لینوکس را در اختیار دارد که امکان اشتراک‌گذاری فایل، تجارت نفر-به-نفر، یک کیف دیجیتال و یک موتور جستجوی شخصی‌‌سازی شده را با گزینه «نادیده گرفتن یک سری منابع اطلاعاتی» در اختیار شما قرار می‌دهد.

دیویس از شرکت اپیک گفت: «نامتمرکز سازی نه تنها به معنای نامتمرکز بودن قدرت و خروج آن از دست گروه‌های بزرگ تکنولوژی از جمله گوگل، توییتر و فیس‌بوک است بلکه به معنای ضدیت با سانسور با تقویت مردم از طریق چیزهایی است که پیشتر نمی‌دانستند.» این سخنگو مثالی از راهکار‌های طبیعی برای مشکلات کوچک سلامتی ارائه داد. این راهکار‌های طبیعی هنوز تاثیر خود روی کووید-۱۹ اثبات نکرده‌اند.

دیویس می گوید که در نهایت هر دستگاه با یک تصویر از پیش تعبیه شده از اینترنت ارائه می‌شود. البته او توضیح نداد که چطور اینترنت به اندازه‌ای کوچک می‌شود که در یک دستگاه کوچک فیزیکی جا بگیرد. وب‌سایت شرکت ایرایز اشاره می‌کند که این محتوا توسط کتابخانه‌داران دیجیتال محلی تهیه خواهند شد. دیویس در مصاحبه با تک‌کرانچ گفت که شرکت توکی مدل‌های فعالی از سرور‌های خود دارد و در حال حاضر آزمایشات میدانی است و امیدوار است که در سال 2022 یا 2023 تا 6 هزار دستگاه را با همکاری شرکت‌های تلکام آسیایی که البته نامی از آن برده نشده در روستاهای آفریقا فعال کند.

البته انتخابی بودن محتوای دستگاه‌های توکی نیز باعث نگرانی‌های خاص خود در زمینه سانسور و محتوا شده است؛ برای مثال اگر محتوای خشن همانند آنچه مشتریان شرکت اپیک یعنی گب و پارلر میزبانی می‌کردند در این دستگاه‌ها نیز وجود داشته باشد یا مسائل مربوط به کووید-۱۹ یا موضوعات درمانی دیگر بیان نشود چه اتفاقی می‌افتد.

دانوان گفت که او نگران این راه حل تک جعبه‌ای است. او می‌گوید «ما روی جدا کردن شرکت‌های اطلاعاتی از ارائه دهندگان خدمات تمرکز کرده‌ایم. این حد از کنترل می‌تواند برای سود سیاسی استفاده شود. تکنولوژی‌ هم خود یک سیاست است البته با ابزاری متفاوت».

منبع: TechCrunch