اتحادیه اروپا در مقابل غول‌های تکنولوژی

به گزارش پیوست، هرچند انتظار می‌رفت این اقدام کمیسیون اروپا مبنی بر جریمه گوگل به دلیل فعالیت‌های انحصاری به صورت مستقیم روی بازار تکنولوژی اروپا تاثیر بگذار اما حال مشخص شده است که بیشتر شرکت‌های صنعت تکنولوژی اروپا تاثیر چندانی از این اقدام کمیسیون اروپا احساس نکردند.

فیلیپ پیتسک مدیرعامل وبسایت خرید آنلاین Idealo در آلمان می‌گوید که این تغییر از نگاه او تاثیر چندانی بر فعالیت ضد رقابتی گوگل نداشته است. او می‌گوید که میزان ارجاع مشتری از دیگر مجراها نسبت به گوگل «پنج برابر» شده است.

به گفته او «در دوره‌هایی از سال ترافیک جستجو از گوگل پایین‌تر از سال گذشته بوده است ،درحالی که تقاضا برای اینترنت و تجارت الکترونیکی بیشتر از همیشه است. آنچه شاهد بودیم یک راهکار نمادین بود. قانون ضد انحصار جواب نداده است.»

گوگل چنین ادعاهایی را رد کرده و تاکید دارد که ترافیک خروجی به چنین خدماتی به شکل قابل توجه افزایش یافته است و مسئولان اتحادیه اروپا نیز معتقدند که گوگل پیشرفت «خوبی» داشته است.

آقای پیتسک تنها کسی نیست که چنین عقیده‌ای دارد. اتحادیه اروپا بار دیگر به دنبال فشار بیشتر بر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در آمریکا است، اقدامی که تبعات بین‌المللی خواهد داشت. قانونگذاران اتحادیه اروپا که از قدرت اقتصادی روز افزون بخش تکنولوژی خسته شده‌اند به دنبال اقدام علیه «نگهبانان» جهان دیجیتال هستند، شرکت‌هایی همچون گوگل، اپل و آمازون با بازار فروش آنلاینی که در اختیارشان قرار دارد به گونه‌ای عمل می‌کنند که دیگر شرکت‌ها باید از آن بازار استفاده کرده و برای تجارت با آنها رقابت کنند.

انتظار می‌رود که قانونگذاران اتحادیه اروپا دو پیشنهاد اصلی را در اقدام بعدی خود دنبال کنند. قانون خدمات دیجیتال قرار است مسئولیت‌ شرکت‌های اینترنتی برای حذف محتوای غیرقانونی یا کالا‌های رقیب را تصریح کند و بازیگران بزرگ این حوزه با الزاماتی جدی روبه‌رو خواهند شد. همچنین قوانینی مشخصی در رابطه با شفاف‌ سازی و اطلاعات اشتباه وضع خواهد شد.

در حال حاضر پلتفرم‌های بزرگ قادرند محصولات یا محتوایی مخالف را درصورت عدم اجابت درخواست‌هایشان حذف کنند.

دومین پیشنهاد قانون بازارهای دیجیتال نامیده می‌شود، ما به دنبال محدودیت‌های تازه برای پلتفرم‌های نگهبان هستیم. قانونگذاران باور دارند که این شرکت‌ها از سلطه خود بر بازار، برای فروش محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنند و احتمالا رقبا را در موقعیتی نامساعد قرار می‌دهند.

این مقررات فعالیت غیرقانونی را مشخصا توضیح خواهد داد و دیگر نیازی نیست در صورت تخلف، قانونگذاران مراحل طولانی محاکمه براساس قوانین ضدانحصار را طی کنند. همچنین براساس این قانون حتی در بخش‌هایی که احتمال ظهور پلتفورم‌های نگهبان جدید وجود دارد نیز امکان بررسی و محاکمه وجود خواهد داشت.

این مقررات عمدا به نحوی نامتقارن پیشنهاد شده تا گروه‌های بزرگتری را شامل شود. شرکت‌هایی که قدرت زیادی دارند باید مقررات بیشتری را رعایت کنند و البته بین خدمات خود و رقبا تمایزی قائل نشوند و پلتفرم‌های آنلاینی همچون آمازون ملزم می‌شوند تا داده‌های تجاری را با رقبای کوچکتر به اشتراک بگذارند.

شرکت‌هایی همچون گوگل، اپل، فیسبوک و آمازون با توجه به مقیاس عظیمی که دارند احتمالا درنتیجه این مقررات که هنوز در کمیسیون اروپا در حال بررسی است تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

تیری برتون عضو کمیسیون بازار داخلی اتحادیه اروپا می‌گوید: «بروکسل حس می‌کند که پلتفرم‌های آنلاین به حدی بزرگ شده‌اند که دیگر به هیچ چیز اهمیت نمی‌دهند». او حتی می‌گوید که برخی از شرکت‌های بزرگ تکنولوژی درصورت نقض قوانین جدید باید به چند شرکت جداگانه تقسیم شوند.»

این اقدام جدید اتحادیه اروپا در دوران حساسی از روابط اروپا و آمریکا صورت گرفته است. از یک سو بخش آتلانتیک به دنبال مقررات شدید برای بخش تکنولوژی است. اکتبر گذشته وزارت دادگستری آمریکا گوگل را به «نگهبان انحصاری اینترنت» و تخریب رقبا با جلوگیری از حظور آنها در فضای تجاری یکسان متهم کرد.

با این وجود بروکسل نگران است درست در زمانی که با روی کار آمدن دولت بایدن فرصت مناسبی برای اتحاد پدیدار شده، این اقدام اروپا باعث تضاد بیشتر و وخامت اوضاع شود.

اگرچه اعضای تیم ریاست جمهوری بایدن فشار روی بخش تکنولوژی را ادامه خواهند داد اما این قوانین جدید ممکن است به مخالفت با واشنگتن دامن بزند و آمریکا این اقدام را تلاشی برای تخریب صنعت آمریکا به نفع کشور‌های اروپایی تلقی کند.

شرکت‌های آمریکایی احتمالا در بروکسل و البته واشنگتن، به طور جدی علیه این پیشنهاد‌های اروپاییان لابی خواهند کرد. در ابتدای سال آتی شرکت Dot Europe که لابی شرکت‌هایی همچون گوگل، آمازون و اپل است ادعا کرد که اتحادیه اروپا برای محتوایی که اعضای این اتحادیه در پلتفرم‌های خود منتشر می‌کنند مسئولیت قانونی قائل نمی‌شود.

از نگاه برخی ناظران مقررات جدید اتحادیه اروپا از آنجایی اهمیت دارند که چارچوبی را برای قانونمند سازی بخش تکنولوژی ایجاد خواهد کرد و دیگر به پرونده‌های زمان بر قانونی نیازی نخواهد بود.

الک برنساید یکی از همکاران شرکت حقوقی Dechert در بروکسل می‌گوید: «این موضوع بسیار مهم است زیرا شرکت‌هایی که به عنوان نگهبان تعریف می‌شوند دیگر قادر نخواهند بود همانند پرونده‌های طولانی ضد انحصار رفتار خود را با استدلال‌هایی توجیح کنند.»

به دنبال پشتوانه

عزم و پشتوانه برنامه‌های اتحادیه اروپا از چند منبع تامین می‌شود. در چندین مطالعه توسط چهره‌های سرشناس علمی از قانونگذاران خواسته شد تا رفتار سختگیرانه‌تری نسبت به غول‌های تکنولوژی اتخاذ کنند و براساس این مطالعات به قوانین جدیدی برای تکمیل مقررات ضد انحصار نیاز است.

گزارشی در سال ۲۰۱۹ توسط کمیسیون اروپا پیشنهاد کرد که می‌توان پلتفرم‌های بزرگ را به رعایت استاندارد‌های بیشتری ملزم کرد. این گزارش می‌گوید: « شاید بخواهید اقدامی انجام دهید تا از اقداماتی با پتانسیل ضد رقابتی جلوگیری کند در این صورت متصدی باید بار اثبات رقابت منصفانه خود را به دوش بکشد.»

در انگلستان نیز گزارشی از سوی دولت و به تلاش جانسون فورمن مشاور ارشد اقتصادی برای دولت باراک اوباما، شرکت‌های بزرگ تکنولوژی را متهم کرد که از سلطه خود بر بازار برای مخدوش کردن رقابت و افزایش غیرمنصفانه سود استفاده می‌کنند. نهاد نظارت بر رقابت و بازار در انگلستان از غول‌های تکنولوژی که «بر بازار سلطه دارند» می‌خواهند تا از دستورالعمل‌های اجرایی در بازارهایی که بر آن سلطه دارند و همچنین «بازار‌های مجاور» پیروی کنند.

همچنین در اتحادیه اروپا نیز درخواست‌هایی برای اقدام در این رابطه صورت گرفته است. در ماه نوامبر دادگاه ممیزی اروپا گفت که بروکسل توان قانونی کافی برای محدود کردن شرکت‌هایی همچون فیس‌بوک و گوگل را ندارد و قادر نیست رقبای این شرکت‌ها را از نابودی محافظت کند زیرا اقدام این نهاد معمولا به حدی زمان می‌برد که دیگر معنایی برای شرکت‌های متضرر نخواهد داشت. این ممیزی می‌گوید که اتحادیه اروپا باید قوانین خود را با عصر دیجیتال همسان کند.

دولت‌های عضو دائم اتحادیه اروپا از جمله فرانسه و هلند در حال حاضر برای محدود کردن این پلتفرم‌ها فشار آورده‌اند. این دو کشور در مقاله‌ای مشترک که در ماه اکتبر منتشر شد از قانونگذاران بروکس خواستند تا علیه پلتفرم‌های نگهبان فعلی و حتی پلتفرم‌های نوپایی که احتمال رسیدن به چنین جایگاهی را دارند اقدام کنند و حتی طی یک دنباله قانونی به سلسله تقسیم این شرکت‌ها باشند.

مسئولان در اتحادیه اروپا از ابزارهای قدیمی خود برای اقدام کمک گرفته‌اند. در ماه اکتبر سال گذشته، بروکسل در حالی که رفتار ضد رقابتی شرکت برادکام (Broadcom) یک سازنده چیپ آمریکایی را بررسی می‌کرد به این شرکت دستور داد تا قرارداد‌های انحصاری خود با شش سازنده تلویزیون و مودم را فسخ کند. این اولین بار در نزدیک به دو دهه بود که اتحادیه اروپا از اختیارات موقت خود برای جلوگیری از احتمال رفتار ضد رقابتی استفاده می‌کرد. تقریبا یک سال بعد اتحادیه اروپا و این شرکت به توافق رسیدند.

با این حال اقدامات ضدانحصار بیشتر اوقات چنین روندی را طی نمی‌کنند. برای مثال گوگل هنوز در پرونده‌هایی که چندین سال است در حال پیگیری هستند، اعتراض خود را به سه جریمه جداگانه پیگیری می‌کند. رقبای این شرکت ادعا می‌کنند که این موضوع قابل قبول نیست، گوگل تنها در حال وقت تلف کردن است و چنین رفتاری منصفانه نیست.

قانونگذاران به دنبال آن هستند که قوانین جدید ظرف چند ماه به حل و فصل محاکمه در زمینه ضد انحصار منتهی شود و دیگر نیازی به چند سال انتظار وجود نداشته باشد. یکی از مسئولان اتحادیه اروپا می‌گوید: «شما حتی با یک دست می‌توانید ظرف چند ماه بررسی‌ها را انجام دهید.»

مارگرت وستاگر نماینده اجرایی اتحادیه اروپا در زمینه سیاست رقابتی و دیجیتال درمورد زمان طولانی فرایند دادگاه‌های ضد انحصار هشدار داده است. خانم وستاگر به تازگی در مصاحبه با روزنامه فایننشال تایمز گفت: «دردناک است که در بازار‌های دیجیتال، آسیب بسیار سریع صورت می‌گیرد اما روند بهبودی بازار بسیار بسیار دشوار است. باید به دنبال مقرراتی روشن و صریح باشیم: این کارهایی است که می‌توانید انجام دهید و این کارهایی است که نمی‌توانید انجام دهید.»

مقاومت شرکت‌های تکنولوژی

با وجود افزایش عزم همگانی برای قوانین جدید، مشکلات زیادی این تلاش‌ها را مختل کرده است. اول اینکه غول‌های تکنولوژی با قدرت مبارزه خواهند کرد. اکتبر گذشته مستندات درز کرده از درون گوگل نشان داد که این شرکت به دنبال کارزاری تهاجمی علیه آقای برتون است، کسی که پیشتر گفته بود در شرایط دشوار از تقسیم این شرکت‌ها پشتیبانی می‌کند.

در این مستندات داخلی، گوگل برنامه خود را برای مقابله به مثل برعلیه آقای برتون بیان می‌کند و بر این اساس قصد دارد دولت آمریکا را به ضدیت با او مجاب کند تا مقررات احتمالی شرایط بهتری داشته باشند.

پس از انتشار این مستندات ساندار پیچای مدیرعامل الفابت شرکت مادر گوگل از آقای برتون عذرخواهی کرده و گفت که این اقدامات از سوی او اتخاذ نشده است و چنین برنامه‌هایی نماینده گوگل نیستند. با این وجود متخصصان لابی معتقدند که این مستندات رویکرد گروه‌های تکنولوژی و نحوه مقابله به مثل آنها با تلا‌ش‌های اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد.

صنعت تکنولوژی احتمالا ادعا خواهد کرد که اتحادیه اروپا از این مقررات اهداف متعددی دارد. توماس بوئی که سیاست‌های اروپا، خاورمیانه و آفریقا را برای شرکت BSA (شرکت نرم‌افزاری بزرگ لابی کننده برای شرکت IBM، مایکروسافت و ادوبی) رهبری می‌کند گفت «تضمین رقابت منصفانه منطقی است. اما قوانین کدامند؟ به نظر میرسد تمام قوانین بسیار کلی و دست نیافتنی هستند.»

او افزود که قوانین دشوار شاید بازیگران کوچک تکنولوژی را نیز دچار مشکل کند. «هرچه قوانین بیشتری داشته باشید، اوضاع به ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط پیچیده تر خواهد شد.»

دوم اینکه افزایش گستره مقررات جدید ممکن است برای اتحادیه اروپا نیز مشکل ساز شود. برخی افراد ملاک‌هایی کمی و کیفی را طلب می‌کنند که تنها پلتفرم‌های بزرگ یعنی گوگل، اپل، فیس‌بوک و آمازون را تحت پوشش قرار دهد در حالی که دیگران به دنبال ملاک‌هایی ساده تر هستند که تا سرحد ۲۰ شرکت از جمله Airbnb و Booking.com دو شرکت حوزه گردشگری و رزور آنلاین هتل را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

در داخل بروکسل نیز تنش‌هایی بین خانم وستاگر متصدی تکنولوژی دیجیتال و آقای برتون که دسامبر گذشته به کمیسیون اروپا ملحق شد وجود دارد. خانم وستاگر در سلسله مراتب دو رده بالاتر از آقای برتون است اما برتون با در دست گرفتن دستور جلسه دیجیتال باعث شده تا تنش درمورد اینکه چه کسی مبارزه با غول‌های تکنولوژی را رهبری می‌کند افزایش یابد.

نیکولاس لوی یک شریک رقابتی در شرکت Cleary Gottlieb که گوگل و دیگر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی را نمایندگی می‌کند می‌گوید: «این خطر وجود دارد که به دلیل اهداف چند گانه و جدال بر سرقلمرو درمورد اینکه چه کسی اختیار یک ابزار سیاسی خاص را در اختیار می‌گیرد افزایش یابد.»

اما حتی اگر اتحادیه اروپا در داخل برسر مقررات به توافق برسد، این برنامه‌ها باید برای بحث به مجلس وزرا و پارلمان ارجاع شود. منتقدان می‌گویند که خطرات احتمالی این مقررات در مجلس و پارلمان گرفته شده و درنتیجه قدرت لازم برای تاثیرگذاری کافی را نخواهند داشت.

اوا میدل نماینده راستگرای معتدل از بلغارستان که مستقیما در مباحث مربوط به پیش نویس مقررات در پارلمان اروپا دخیل خواهد بود می‌گوید که این درگیری به قوانین «نامناسب» منتهی خواهد شد.

او می‌گوید: «اتفاق نظر ضروری است. به خاطر داشته باشید که چطور غول‌های تکنولوژی برای تغییر انتخابات‌ها به کار بسته شدند و چطور برگزیست رخ داد، شاید به نظر دیر باشد و برخی نمایندگان می‌خواهند هرچه زودتر قوانین را تصویب کنند. اما خطر قوانین نامناسب وجود دارد.»

او می‌گوید با وجود اینکه به مقررات جدید نیاز داریم اما تلاش برای محدود کردن قدرت گروه‌های بزرگ تکنولوژی از طریق مقررات جدید «به خودی خود باعث پدید آمدن» نسخه اروپایی شرکتی همچون گوگل نخواهد شد. «این یک توهم خطرناک است».

فیلیپ مارسدن پروفسر کالج اروپا در بورخه هشدار داده است که تلاش برای مجازات شرکت‌های بزرگ، بازیگران کوچک بازار دیجیتال را نیز متضرر خواهد کرد. مقررات جدید شاید دست پلتفرم‌های بزرگ را برای نوآوری ببندد و این موضوع درنتیجه به کسانی قصد حضور در این پلتفرم‌ را دارند آسیب خواهد زد.

آقای مارسدن که یکی از مولفان گزارش دولت انگلستان در حوزه شرکت‌های بزرگ تکنولوژی است می‌گوید: «برخی شرکت‌های کوچک از اثر پروانه‌ای حضور در پلتفرم‌هایی همچون اپل و آمازون برای دسترسی به بازار جهانی خوشنود هستند. اما باید مراقب انتخاب منجی خود باشند، اینکه تا چه حد اختیارات تجاری خود را به غول‌های تکنولوژی تسلیم می‌کنند.»

آقای پیتسک از شرکت Idealo با وجود چالش‌ها و خستگی از مدت زمان طولانی پرونده‌ها هنوز امیدوار است که مقررات میدان رقابت را به میدانی منصفانه تبدیل کند.

او با اشاره به اینکه به مقرراتی حامی نوآوری نیاز است می‌گوید:«هیچ رقیبی وجود ندارد که توان رویارویی با غول‌های تکنولوژی را داشته باشد.»

او افزود: «مصرف کننده اروپا اینجاست، اروپا هنوز بازار مهمی است. فکر نمی‌کنم دیر شده باشد.»

منبع: financial times