معماری کلان بانکداری باز تدوین شد

به گزارش پیوست، طبق وظیفه‌ای که برای کمیته بانکداری باز تعریف شده، این کمیته قرار است روال‌های نظارتی و عملیاتی بانکداری باز را تعیین کند و برای اجرایی شدن آنها پیشنهادهایی ارائه دهد. پیشنهادهایی که تاکنون منجر به تدوین معماری کلان بانکداری باز شده است. هرچند از نظر کمیته بانکداری باز، این چارچوب یا معماری نهایی شده؛ اما برای اینکه ابلاغ شود نیازمند بررسی نهایی و تصویب معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی است.

طی سال‌های گذشته با شکل‌گیری بوم‌های مختلف از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری بانکی برخی از قدم‌های اولیه در این راستا برداشته شده، اما واقعیت این است که تاکنون بانک مرکزی اقدام به رگولاتوری این حوزه نکرده و هر کدام از این شرکت‌ها و بوم‌های مختلف به فراخور توانایی خود در درک قوانین و شناختی که از سرویس‌های مختلف و بسترهای مورد نیاز کسب و کارها داشتند دست به فراهم کردن بسترهایی زده‌اند و تاکنون هر کدام توانسته‌اند سهم قابل ملاحظه‌ای از بازار را از آن خود کنند.

 فرابوم، فینوتک و شاهین، بوم‌هایی هستند که طی سه سال گذشته هر کدام کوشیده‌اند سهمی از بازار بانکداری باز را در دست گیرند و با ارائه سرویس‌های مختلف به کسب‌وکارهای مختلف تعریفی پایه‌ای از بانکداری باز ارائه دهند.

یکی از نگرانی‌های بانک مرکزی در مواجهه با بانکداری باز موضوع نظارت است؛ طبیعی است که هرچه اکوسیستم بازتر شود تعداد بازیگران بیشتر و نظارت بر فعالیت‌ها نیز سخت‌تر می‌شود مگر اینکه رگولاتور نیز به تبع این تغییرات خود را به‌روز کند و مدل نظارتی‌اش را تغییر دهد و چارچوبی واضح و روشن برای فعالیت‌های تازه در بستر جدید مشخص کند.

کمیته بانکداری باز بانک مرکزی برای تدوین معماری کلان بانکداری باز علاوه بر در نظر گرفتن تجربیات فعالان این حوزه در کشور دست‌به‌کار بررسی تجربیات سایر کشورها در این زمینه شده و این معماری را بر اساس استانداردهای اتحادیه اروپا و سایر استانداردهای مطرح در این خصوص تدوین کرده است. در صورت تایید این معماری از سوی بانک مرکزی جزئیات فعالیت‌ها بر بستر بانکداری باز مشخص می‌شود.

در این معماری نقش سامانه دیبا به عنوان سامانه‌ای که از طریق آن بانک مرکزی وظایف نظارتی خود را انجام می‌دهد، مشخص شده و همچنین مشخص می‌شود برای فعالیت در بستر بانکداری باز چه فعالیت‌هایی نیازمند مجوز خواهند بود و امضای دیجیتالی چگونه در فرایند بانکداری باز به کار گرفته می‌شود.

علاوه بر این، نقش هر کدام از بوم‌ها در این اکوسیستم تعیین شده است و مشخص می‌شود که فین‌تک‌ها برای اینکه بتوانند در این بستر فعالیت کنند باید چه اقداماتی انجام دهند. از سویی روشن می‌شود که چه سرویس‌هایی قرار است از طریق بستر بانکداری باز عرضه شود و ارائه چه سرویس‌هایی مستلزم دریافت مجوزهای لازم از رگولاتور خواهد بود.