چگونه نقش‌ها و سمت‌ها در بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران عوض شد؟

سال ۷۲ اتفاق به ظاهر ویژه‌ای در فضای رسانه‌ای ایران رخ داد. ممنوعیت استفاده از دستگاه ویدئو برداشته شد و ویدئوکلوپ‌ها به منظور ارائه فیلم‌های ممیزی‌شده و تحت کنترل به مردم یکی‌یکی آغاز به کار کردند. هرچند این کسب‌وکار تا چند سال برپا بود، اما از ابتدا می‌شد حدس زد بازی اصلی در زمین دیگری در حال آغاز شدن است؛ انگار سالنی برای نمایش آماده می‌شد که دیگر نمی‌توانست تماشاچی را به خود جلب کند. بازی به زمین ماهواره رفته بود. کمتر از ۳۰ سال بعد، صداوسیما می‌کوشد با گسترش دامنه ممیزی خود بر انتشار صوت و تصویر در اینترنت، هم آینده انحصاری خود در این بازار را تامین کند و هم در منازعه با دولت فعلی پیروز شود. اما گویی این بار هم زمین بازی در حال تغییر است. شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های خارجی بدون هیچ محدودیتی رو به پیشروی هستند و روزبه‌روز بر دامنه امکانات خود می‌افزایند و قدرتمندتر می‌شوند، قدرتی که حتی با زنجیر فیلترینگ هم مهارشدنی نیست. ابتدای دهه 70، پس از تمام ماجراهایی که بر سر استفاده از دستگاه‌های پخش نوار ویدئو رقم خورده بود و در حالی که کمتر کسی به ممنوعیت استفاده از این دستگاه‌ها فکر می‌کرد، علی لاریجانی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد این ممنوعیت برداشته شده است. البته لاریجانی آن‌قدر خام نبود که نتواند زمین جدید بازی را تشخیص دهد؛ او همان روزها لایحه ممنوعیت «به‌کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره» را به مجلس برد تا بتواند در برابر رقیب جدیدی که از راه رسیده بود مقاومت کند. لاریجانی خیلی زود وزارت ارشاد را به یک مهندس موتورهای درون‌سوز (مصطفی میرسلیم) سپرد و بر صندلی ریاست صداوسیما نشست. در تمام سال‌هایی که ویدئوکلوپ‌ها در شهرها دیده می‌شدند و ضابطان قضایی «کلیه کالاهای ضبط و مصادره‌شده» ماهواره‌ای را به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تحویل می‌دادند، افراد کمی به...