بررسی موانع ادغام و خرید استارت‌آپ‌ها در ایران

داستان ادغام و خرید در بازار استارت‌آپی ایران از آن داستان‌های عجیب و غریب است که یا در پی‌‌ چندین بار تکذیب مدیران شرکت‌های ادغام یا خریداری‌شده در نهایت به واقعیت تبدیل می‌شود، یا بعد از چندین بار شایعه قریب به یقین و سر و صدای بسیار بر سر یک معامله به شکست منتهی می‌شود. برخی شرکت‌ها به سمت خرید یا ادغام کسب‌وکارهای مشابه خود می‌روند اما این کار بیشتر از آنکه مانند تجارب شرکت‌های تکنولوژی در آن سوی‌ آب‌ها با هدف رشد کسب‌وکار یا توسعه بازار باشد، در راستای از بین بردن رقیب، نجات از یک ورشکستگی سخت یا ساختن یک اپراتوری قدرتمند انحصاری صورت می‌گیرد. در واقع به جز موارد اندک موفق، خرید و ادغام شرکت‌های حوزه تکنولوژی کشور هیچ‌گاه با نگاه کسب موفقیت بیشتر اتفاق نیفتاده است. در این میان گروه‌هایی هم هستند که چندین سریال کسب و کار را در کنار هم می‌سازند و اگر بعد از صرف هزینه و زمان فراوان نتیجه نگیرند، آن را به راحتی می‌کشند، بدون اینکه به فروش یا ادغامش فکر کنند. اکثر شرکت‌ها به این خاطر در چنین راهی قدم گذاشته‌اند که در حال غرق شدن بوده‌اند یا برای باز شدن درهای شرکت‌های مالی که آوای سرمایه‌گذاری‌شان اکوسیستم را فرا گرفته راهی جز خرید یا ادغام با مجموعه‌های دیگر نداشته‌اند. اما این روند تا کجا ادامه دارد و چه شرایطی می‌تواند این قطار خارج‌شده از مسیر را به ریل بازگرداند؟ تکرار واژه ادغام و خرید یا (M&A) Merger and Acquisition در سال‌های اخیر بین کسب‌وکارهای استارت‌آپی ایران به کرات شنیده شده و حتی دامنه این کار به فضای کسب‌وکارهای قدیمی بازار ارتباطات کشور مانند شرکت‌های اینترنتی نیز کشیده شده است. در ظاهر این مساله به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، در غیاب سرمایه‌های کاذب یا امید به ورود سرمایه‌های واهی، آن هم در شرایط جدید اقتصاد کشور که در نوسانات...