در جست‌وجوی نور

شاید وقتی یک سیب چرخید و از درخت در آغوش آیزاک نیوتن افتاد تا بهانه‌ای باشد که بتواند قانون جاذبه را کشف کند، یا وقتی داوینچی مونالیزا را می‌کشید و گالیله می‌گفت زمین به دور خورشید می‌چرخد، هیچ‌کدام فکر نمی‌کردند در پس یک ایده و طرح ساده، دیگر هیچ‌گاه تاریخ آنها را فراموش نخواهد کرد. اتفاقاتی هم که در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ در بازار کسب‌وکارهای اینترنتی ایران رخ داد، در زمان خود به نظر نمی‌رسید یک اتفاق تاریخی و نویدبخش تحولی بزرگ در بازار تجارت الکترونیکی کشور باشد. علاقه دو برادر به عکاسی و تلاش برای خرید دوربین دیجیتالی و راه‌اندازی یک فروشگاه آنلاین، کار گروهی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف برای فارسی‌سازی سیستم‌عامل اندروید، استخدام چند برنامه‌نویس ایرانی از طرف یک شرکت آلمانی برای پیاده‌سازی نرم‌افزار درخواست تاکسی، تصمیم دو برادر دیگر برای راه‌ انداختن یوتیوب ایرانی و غیره، در زمان خود آن‌قدر تخیلی بود که به نظر نمی‌آمد هیچ‌کدام از این اتفاق‌ها قرار است بعد‌ها برای همیشه ادبیات و جغرافیای تجارت الکترونیکی در ایران را دگرگون کنند اما خب، کردند. حالا نزدیک به یک دهه از عمر دیجی‌کالا، کافه‌بازار، اسنپ، آپارات و دیگر شرکت‌های بزرگ استارت‌آپی بازار می‌گذرد و به نظر می‌رسد نه تنها هیچ‌وقت بازار فناوری ایران به دوران پیش از آنها بازنخواهد گشت، بلکه جامعه ایران هم متاثر از سرویس‌های این کسب‌وکارها دیگر آن اجتماع سابق نیست. گویا تاریخ برای همیشه آنها را به خاطر خواهد داشت؛ برای نمونه در حالی این گزارش نوشته می‌شود که موضوع سوار و پیاده کردن مسافری از سمت راننده اسنپ یکی از موضوعات داغ شبکه‌های اجتماعی است و تصور اینکه شما بتوانید بدون سفارش، پرداخت و رسانه‌های اینترنتی کارهای روزمره خود را انجام دهید غیرممکن می‌نماید. بدون شک تاریخ اقتصادی ایران را چند شرکت استارت‌آپی که حالا نزدیک است به تک‌شاخ‌های این اکوسیستم تبدیل شوند تغییر داده‌اند،...