دادگاه ضدانحصار گوگل چطور پیش از حکم نهایی بر اینترنت تاثیر گذاشته است؟

به گزارش پیوست به نقل از بلومبرگ، تئوری‌ای که برای نخستین بار در دهه ۹۰ در جریان پرونده معروف مایکروسافت مطرح شد، اینکه «خود دادگاه درمان است»، بار دیگر در مورد گوگل مصداق پیدا کرده است. این نظریه می‌گوید که صرف تحت نظارت قرار دادن یک غول فناوری، می‌تواند فضای لازم برای نوآوری و ظهور رقبا را فراهم کند. امروز، با گسترش هوش مصنوعی و تحول در رفتار کاربران، همین اتفاق برای گوگل در حال رخ دادن است.

اپل به سراغ رقبا می‌رود

در یکی از جلسات اخیر دادگاه، ادی کیو، مدیر ارشد بخش قراردادهای اپل، تاکید کرد که این شرکت برای قابلیت جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی در آیفون، ChatGPT از شرکت اوپن‌ای‌آی را به جای جمنای گوگل برگزیده است. کیو همچنین اشاره کرد که اپل در حال بررسی بازطراحی مرورگر سافاری برای ادغام موتورهای جست‌وجوی هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی است.

این اظهارات برای گوگل شوکه‌کننده بود؛ چرا که از سال ۲۰۰۳ تاکنون اپل و گوگل همکاری نزدیکی در حوزه جست‌وجوی آنلاین داشته‌اند، قراردادی که سالانه میلیاردها دلار برای هر دو طرف سودآور به همراه دارد، اما اکنون اپل مسیر تازه‌ای را در پیش گرفته که در آن دیگر گوگل در مرکز توجه نیست.

هوش مصنوعی؛ تهدیدی برای سلطه سنتی جست‌وجو

با ظهور چت‌بات‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT، Claude و Perplexity، نحوه تعامل کاربران با اطلاعات تغییر کرده است. برخلاف موتورهای جست‌وجوی سنتی که فهرستی از لینک‌ها ارائه می‌دادند، این چت‌بات‌ها پاسخ‌هایی فوری، یکپارچه و متنی فراهم می‌کنند. همین تحول، نقش گوگل را در زنجیره اطلاع‌رسانی آنلاین با چالش جدی مواجه کرده است.

ادی کیو در دادگاه این تغییر را «چهارمین انقلاب فناوری» نامید و شرکت‌هایی مانند Anthropic و Perplexity را به‌عنوان بازیگران کلیدی آینده جست‌وجو معرفی کرد و طبق گفته او برای اولین بار نرخ جستجوی سنتی در مرورگر سافاری به نفع ابزارهای هوش مصنوعی کاهش یافته است.

علاوه بر این، شواهد ارائه‌شده در دادگاه نشان دادند که گوگل از سال‌ها پیش فناوری لازم برای توسعه چت‌بات‌های پیشرفته را در اختیار داشته، اما به دلیل نگرانی از به خطر افتادن درآمد تبلیغاتی خود، در استفاده از آن تعلل کرده است.

مدیران شرکت حتی درمورد تاثیر پیشرفت‌های داخلی هوش مصنوعی نیز بر هسته درآمدی هوش مصنوعی اظهار نگرانی کرده‌اند. در اسنادی از جلسات داخلی گوگل در اکتبر ۲۰۲۴ منتشر شده است، مدیران ارشد این شرکت نگرانی خود را از تاثیر جمنای بر کسب‌‌وکار تبلیغاتی گوگل ابراز کرده‌اند. یکی از مدیران ارشد بخش تبلیغات گفته: «فعلا ترافیک جست‌وجو و تبلیغات کاهش نیافته، اما این روند اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. باید هر چه زودتر کسب درآمد از جمنای را شروع کنیم.»

دادگاه گوگل به فرصتی برای رقبا تبدیل شد

در دادگاه، نماینده شرکت Perplexity به صراحت گفت که بدون دادخواست وزارت دادگستری، شرکت‌های تولیدکننده گوشی و مرورگرها تمایلی به مذاکره با رقبای گوگل نداشتند. اما اکنون، با فشار واردشده بر گوگل، شرکت‌هایی مانند Motorola به همکاری با بازیگران نوظهور روی آورده‌اند.

تیم وو، استاد حقوق دانشگاه کلمبیا و مشاور پیشین رقابت دولت بایدن، این تحول را «اثر پلیس پشت سر» توصیف کرد و می‌گوید: «دادگاه‌های ضدانحصار اساسا برای برهم‌زدن نظم تثبیت‌شده ایجاد شده‌اند.»

آینده گوگل در دستان قاضی

در فاز دوم دادگاه که اکنون به پایان رسیده، تمرکز بر راهکارهای مقابله با انحصار گوگل است. قاضی فدرال، آمیت مهتا، قرار است پس از استماع دفاعیات نهایی در پایان ماه مه، تصمیم بگیرد که آیا باید گوگل را مجبور به واگذاری مرورگر کروم کند یا راهکارهای نرم‌تری برای احیای رقابت کافی خواهد بود.

در مقابل، گوگل تاکید دارد که پیشنهادات وزارت دادگستری «افراطی» است. لی-آن مول‌هالند، معاون رئیس امور مقررات گوگل، در یک پست وبلاگی نوشت:«در طول هفته‌ها استماع، ما از چندین شرکت ثروتمند شنیدیم که خواستار دسترسی به فناوری گوگل هستند تا نیازی نباشد خودشان نوآوری کنند. اما آنچه نشنیدیم این بود که چطور پیشنهاد‌های افراطی وزارت دادگستری به نفع مصرف‌کننده خواهد بود.»

اما واقعیت این است که بازار جست‌وجو، پس از سال‌ها رکود و تسلط بلامنازع گوگل، اکنون بار دیگر به یک میدان رقابت داغ و پرهیجان بدل شده است و دادگاه ضدانحصار، نقطه عطف این رقابت دوباره محسوب می‌شود.