مدیرعامل ارتباط فردا: پرتفوی ارتباط فردا را بازنگری می‌کنیم

شما در ماه‌های اخیر در مورد آبانک زیاد صحبت کرده‌اید و از توسعه چشمگیر آبانک گفته‌اید. حتی با نگاهی انتقادی گفته‌اید که نئوبانک یا شعب دیجیتالی بانک‌ها باید در مسیر خلق ارزش و رفع نیاز کاربران باشند. آیا آبانک برای کاربران خلق ارزش کرده است؟ما در اکوسیستم بانکداری دیجیتالی ترندهای مختلفی را در سنوات گذشته تجربه کرده‌ایم. در دو سه سال گذشته شعب دیجیتالی یا نئوبانک‌ها جزو همین ترندها بوده و مردم حالا با انواع و اقسام آنها مواجه شده‌اند. من معتقدم اگر نئوبانک یا شعبه دیجیتالی نتوانند خلق ارزش کنند هیچ فرقی با سایت یا یک اپ ساده بانکی ندارند.‌ به نظرم در آبانک این اتفاق افتاده و در نگاه نخبگان و کارشناسان آبانک با اقبال عمومی مواجه شده است و جوایز متعدد ما هم همین را نشان می‌دهد. معتبرترین جایزه ما جایزه دکتر نوربخش بود که در همایش نظام پرداخت آن را دریافت کردیم.

البته می‌دانیم که راهی طولانی در پیش داریم اما سال گذشته با چند موضوع محدودکننده از سمت رگولیشن مواجه شدیم که یکی همان بخشنامه‌ای بود که سال گذشته به نئوبانک‌ها و شعب دیجیتالی بانک‌ها ابلاغ شد. محدودیت‌‌ها و سیاست‌‌های انقباضی‌ای برای فعالیت آنها در نظر گرفته شد که شاید لازم نبود. چون بانک‌ها و شرکت‌ها خودشان در فرایند رفت و برگشت و نیازهای جامعه می‌توانستند تنظیم‌گری کنند. اما این کار بانک مرکزی سدی در برابر برخی نوآوری‌ها شد. موضوع دوم تلاطمات اقتصادی بود که کسب‌وکارها را تحت‌‌الشعاع قرار داد و ریسک‌پذیری آنها را کم کرد. در نتیجه ما فاکتورها را بر همین اساس در آبانک لحاظ کردیم؛ مثلاً کارت هدیه دیجیتالی، ریال دیجیتالی و چند سرویس خوب دیگر از جمله سرویس هوش مصنوعی، چت‌بات هوش مصنوعی، ایجنت هوش مصنوعی آبانک بخشی از اینهاست و به‌زودی مدیریت ثروت را اضافه می‌کنیم.

بخشی از اینها به نظر می‌رسد هنوز اجرایی نشده و بالا نیامده است؟فضای بازار سرمایه و مدیریت ثروت قرار است به‌زودی روی آبانک قرار بگیرند. الان در حالت تست هستند. بر مبنای برنامه‌ریزی صورت‌گرفته تا آخر بهار ۱۴۰۴ سرویس‌ها عرضه می‌شوند.

مشکل رگولیشن ندارید؟نه اینکه نداشته باشیم. نهادهای نظارتی نکات را می‌گویند و ما در تعامل با رگولاتور آنها را در نظر می‌گیریم. بعضاً نظارتی هم نیست و امنیتی است و ما در حال رعایت این موارد هستیم تا با سرعت بیشتر ادامه بدهیم.

آبانک متعلق به بانک آینده است یا ارتباط فردا؟ما بازوی نوآوری و فناوری بانک آینده هستیم و به‌جز کربنینگ همه بخش‌های فناوری و اپلیکیشن‌ها در ارتباط فردا توسعه داده می‌شود. آبانک اپلیکیشنی است که در مالکیت ارتباط فرداست و آبانک سرویس اصلی و نئوبانک بانک آینده است.

پس می‌توان گفت اخبار بانک آینده روی رشد آبانک تاثیر می‌گذارد؟نئوبانک یا بانک دیجیتالی متصل به رگولیشن بانک مادر است و این موضوع در مورد تمام بانک‌ها صدق می‌کند. اگر بانک رو به رشد باشد طبیعتاً نئوبانک آن هم رشد می‌کند. مسیر ما سال ۱۴۰۳ بهتر بوده و نسبت به سال ۱۴۰۲ سال آرام‌تر و بی‌حاشیه‌تری داشتیم. علاوه بر اینکه نحوه تعامل بانک و ارتباط فردا نیز بسیار بهتر شده است.

یعنی ارتباط فردا می‌تواند مستقل از بانک آینده رشد کند؟بله قطعاً، در استراتژی مصوب‌شده در مجمع و در امیدنامه خود ارتباط فردا نیز همین منعکس شده است که ما ملزم به این رشد هستیم. به همین خاطر هم هست که قسمت خوبی از پرتفو را از خارج اکوسیستم بانک آینده تامین کرده‌ایم.

به خاطر مشکلات بانک آینده نتوانستید وارد بورس شوید؟نه این‌طور نبوده است، فرایند بورسی شدن پروسه‌ای طولانی‌مدت و سخت است و کار یک روز و دو روز نیست. منطقی هم هست. حالا ما در مراحل آخر درج نماد هستیم، پذیرش گرفته‌ایم، امیدنامه را به‌روزرسانی و سهامی خاص را به عام تبدیل کرده‌ایم. منتظر تایید نماد هستیم و ان‌شاءالله در اسفند درج نماد می‌شویم و سال ۱۴۰۴ قیمت‌گذاری می‌شویم و می‌رویم در صف عرضه و پس از آن عرضه صورت می‌گیرد.

در پرتفوی ارتباط فردا تنوع شرکت‌ها زیاد است. یکسری درون زنجیره ارزش هستند و یکسری نیستند؛ به نظر می‌رسد یکسری اصلاً سودآوری ندارند؟ مثلاً چرا روی سگال سرمایه‌گذاری کردید؟روی سگال سال ۹۷ یا سال ۹۸ سرمایه‌گذاری شده است، زمانی که مدیریت ارتباط فردا در خدمات مالی زیرساخت بازار مالی را هدف قرار داده بود. سگال و چوگان هر دو پرووایدر (تامین‌کننده) بازار سرمایه هستند. می‌خواهیم محصول سگال را بازبینی کنیم و تغییراتی بدهیم تا فرایند سوددهی شروع شود.

یعنی بالاخره سودآور می‌شود؟بله، امیدواریم و هدف هم این است که در هلدینگ شرکت زیان‌ده نداشته باشیم.

فانوس هم همین‌طور است؟تفاوت‌هایی دارند. سگال یک شرکت ثبتی در حوزه بازار سرمایه است. فانوس یک SBU در ارتباط فرداست. فانوس بیش از دو سال تیم مستقل نداشت اما از ابتدای ۱۴۰۳ تیم اضافه کردیم و کاربران آن می‌دانند که فانوس تاکنون دو سه نسخه جدید داده و استراتژی‌اش این است که به سمت سرویس درآمدزا برود. به‌زودی پرتفو تعیین تکلیف می‌شود و از تیم‌‌هایی که در استراتژی ما نیستند خارج می‌شویم.

ممکن است سگال و فانوس چون بخشی از بازار سرمایه هستند وارد آبانک شوند؟نه لزوماً، کلاً مسیر آبانک متفاوت است و آبانک مختص بانک آینده و کاربران در این اکوسیستم است. حتی مدیریت ثروت فانوس هم در آبانک نخواهد بود. ما یک اپ دیگر در ارتباط فردا توسعه داده‌‌ایم که فعلاً اسم آن مدیریت ثروت فرداست. اما ممکن است تا لحظه ارائه نامش تغییر کند. فانوس صرفاً مدیریت هزینه و بودجه است. آبانک صرفاً سرویس‌های مورد نیاز مشتریان بانک را پوشش می‌دهد و به تمام حوزه‌های پرتفو در زمینه سرمایه حتی در حوزه طلا و نقره خدمت عرضه می‌کند.

به نظر می‌رسد لندو، تیمچه و قسطا نتوانستند به ارتباط فردا کمکی کنند یا ارتباط فردا به آنها کمکی کند؟ هر کدام مشکلات خودشان را داشتند. اما همین ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی باعث شد بانک به تبعیت از این بخشنامه خط اعتباری خود را متوقف کند.

خود بانک آینده آنها را متوقف کرد؟بر مبنای بخشنامه بانک مرکزی تمام لندتک‌‌ها باید تغییر فرایند می‌دادند. به لندو و قسطا هم ابلاغ شد. پلتفرم دو مجموعه باید تغییر می‌یافت که ظرف ۶ ماه انجام شد. اما از ماه گذشته خدمات‌شان راه افتاد.

یعنی لندو و قسطا سودآور می‌شوند؟در لندو زیاد مشکل مالی داشتیم اما الان تغییر مدیریتی داده‌ایم و شرایط بهتر است. قسطا سال قبل هم سودده بوده، امسال هم همین‌طور بوده است.

پینکت چطور؟ نگاه‌تان حضور کسب‌وکاری از جنس تجارت الکترونیکی بوده که در این حلقه پینکت را هم جای داده‌اید؟اتفاقاً پس از جلسات متعدد و صحبت با بنیان‌گذاران حدود سه ماه قبل از پینکت خارج شدیم. سود کردیم و پینکت را با تفاهم به بنیان‌گذار واگذار کردیم. حاشیه سود خوبی هم داشت.

شنیده بودم قرار است از لندو و قسطا هم اگزیت کنید؟موضوع امسال فقط خروج نیست. موضوع بهینه کردن پرتفو است. مثلاً ما صد درصد سهام مدام را خریدیم. الان داریم پرتفو را اصلاح می‌کنیم.

مدام قرار است در کدام بخش کار کند؟دلیل سرمایه‌گذاری ما در مدام حوزه بازار پی‌منت (Payment) بود که بتوانیم در بخش پرداخت خدمات ارزش افزوده ایجاد کنیم. دستگاه پوز را خام به پذیرندگان ندهیم و خدمات ارزش افزوده پی‌منت را با اپلیکیشن متناسب با هر صنف طراحی کنیم و حضور جدی‌تری در بازار پی‌‌منت داشته باشیم.

فینوا به عنوان بازوی سرمایه‌گذاری ارتباط فردا قرار است به شکل سی‌وی‌سی فعالیت کند یا وی‌سی؟دیگر بیشتر CVC است. چون قرار است بیش از گذشته در زنجیره ارزش ما سرمایه‌گذاری کند. البته سرمایه‌گذاری‌های جدیدی هم داشتیم و در حوزه هوش مصنوعی سهامدار دو تیم شدیم.

به نظر می‌رسد فعالیت‌های فینووا طی یک سال گذشته کم شده و سال قبل خاموش بوده است؟نه این‌طور نیست. خاموشی در کار فینووا نبوده بلکه مسیر تغییر کرده است؛ مثلاً ما دو فضای اشتراکی را به یک فضا تبدیل کردیم. از طرفی روی خروج متمرکزیم تا از جنس CVC و متمرکز ادامه بدهیم. بازوی خلاقیت و سرمایه‌گذاری ارتباط فردا فینوواست و ما با هر اگزیت یک سرمایه‌گذاری جدید کرده‌ایم. سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی و بلاک‌چین را در فینووا به طور جدی دنبال می‌کنیم.

گفته بودید فینوتک به ۳۰۰ درصد رشد رسیده است، اما در عمل و بازار این‌طور به نظر نمی‌رسد؟فینوتک رشد خوبی داشته اما بازار بانکداری باز در ایران کوچک است. با این حال فینوتک در بازار ایران اول است. ضمن اینکه ما بازارهای جدید را هدف قرار داده‌ایم. از جمله در بازار بیمه و تلکام رشد خوبی اتفاق افتاده اما حتماً جای رشد بیشتری هم دارد.

فینوتک چند سرویس خاص دارد؟ما به ۴۰۰ شرکت و ۱۰ بانک سرویس می‌دهیم. فینوتک ابتدا روی حوزه بانکی بود اما الان سرویس‌ها را افزایش داده‌ایم. تلکام، بیمه، بازار سرمایه و حالا بخشی از سرویس مالیاتی هم اضافه شده است.

از ریال دیجیتال صحبت کردید که جزو سرویس‌های آبانک است؛ در آبانک برای ریال دیجیتال چه کاربردی تعریف کرده‌اید؟ اصلاً ریال دیجیتال کاربردی دارد؟اگر تمرکز بانک مرکزی به این سمت برود مسلماً ریال دیجیتال رشد خوبی می‌کند. اگر تمرکز بانک مرکزی به سمت پرداخت خرد برود، اتفاق‌های خوبی در حوزه بانکی رخ می‌دهد. سرویس ریال دیجیتال می‌تواند سرویس پرداخت بدون نیاز به دستگاه پوز باشد. اسکن کیوآرکد دستگاه پذیرنده امکان پرداخت را فراهم می‌کند و می‌تواند ابزار پرداخت خرد بشود. اگر به سمت کیف پول ریال دیجیتال برویم و از شبکه شتاب دوری کنیم، هم هزینه نگهداری شبکه را کاهش داده‌ایم و هم کار مردم را سهل کرده‌ایم. این ارزش افزوده آبانک است.

اگر الزام بانک مرکزی هم نبود شما ریال دیجیتال را پیاده‌سازی می‌کردید؟این کار را قبل‌تر انجام داده بودیم. ما یک پلتفرم جامع پرداخت کیوآر پی‌‌منت راه‌اندازی کرده بودیم و می‌خواستیم راهکار آن را به بانک مرکزی ارائه بدهیم. حالا در ادامه همان مسیر هستیم.

گفته بودید سال آینده امنیت و رگولیشن پررنگ‌تر می‌شود. خودتان در ارتباط فردا چگونه با این دو موضوع زیرساختی و مهم برخورد می‌کنید؟ ما سال ۱۴۰۳ در ارتباط فردا روی امنیت تمرکز کردیم و در سال ۱۴۰۴ آن را ادامه می‌دهیم. در مورد سیاست‌گذاری و رگولیشن همانند آنچه قبلاً گفته‌ام معتقدم ما هلدینگ‌ها هم به بانک مرکزی بدهی داریم، در اصل ما راهکار مناسبی به بانک مرکزی ارائه نمی‌دهیم، باید روی ارائه راهکار برای رفع مشکلات تمرکز کنیم و در جلسات صنفی راهکارهای خودمان را پیشنهاد دهیم. یکی از این فضاها کمیسیون بانکداری دیجیتالی است که همه هلدینگ‌ها حضور دارند، از طریق همین کمیسیون، نامه‌نگاری‌ها را با بانک مرکزی آغاز کرده‌ایم. در این نامه‌ها به این موضوع اشاره کردیم که هم باید فضای نوآوری امن شود و هم باید از طریقی بتوانیم دغدغه‌ها را پوشش دهیم.

راجع به مقررات‌زدایی نیز با بانک مرکزی صحبت کرده‌اید؟در همان نامه‌ای که اشاره کردم موضوع همکاری با طرف سوم را نیز مطرح کردیم. یعنی نهاد‌هایی که مورد وثوق بانک‌ مرکزی هستند به‌جای بانک مرکزی بخشی از ریسک را قبول و ‌آن را مدیریت کنند.

این پیشنهاد قبول شده است؟نمی‌توانم بگویم تایید شده یا رد شده است. طرفین در حال بررسی هستند. نگاه این است که نباید بانک مرکزی تمام ریسک را خودش بردارد. مخصوصاً وقتی عزم فضای نوآوری و روح جدید در اکوسیستم مد نظر است.