مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک: بعضی وقت‌ها دنبال گرفتن مشتری جدید برای Core نیستیم

به نظر می‌رسد طی یک سال اخیر شرکت خدمات یک مقدار چراغ‌خاموش حرکت می‌کند. درست است؟ نمی‌دانم چرا چنین تعبیری دارید؛ اتفاقات خوبی در سال 1403 افتاده است، به‌خصوص برای بانک مرکزی. ما افتتاحیه فاز اول پروژه بزرگ اتصال شتاب (ایران) با میر (روسیه) را تجربه کردیم و در ادامه، راه‌اندازی ACUMER برای اتحادیه آسیایی ACU و همچنین کارت رفاهی مبتنی بر اوراق گام را داشتیم. تمام اینها پروژه‌های بزرگی بودند که بسیار خوب شکل اجرایی به خود گرفتند.

اگر بخواهم قدری جزئی‌تر توضیح بدهم، در اتصال دو شبکه ملی پرداخت ایران و روسیه به یکدیگر (شتاب-میر) سه فاز تعریف شده است که برای ‌انجام و نهایی‌ شدن آن، کار بزرگی از سوی شرکت خدمات صورت گرفت. همان‌طور که می‌دانید، در فاز اول این پروژه بزرگ، هموطنان ما می‌توانند با استفاده از بستر کهربا، از خودپردازهای روسیه روبل دریافت کنند. منظور من از بستر کهربا این است که کارت‌های بانکی در برنامک‌های موبایلی تلفن همراه کاربران ذخیره و ثبت می‌شود و پس از آن، با استفاده از فناوری NFC می‌توانند پرداخت خود را داشته باشند.

برای تحقق فاز اول پروژه، ما در سامانه شتاب تغییراتی دادیم که ضمن پوشش استانداردهای بین‌المللی در پذیرش و دریافت تراکنش‌های ارزی، با تکنولوژی مدرن پرداخت موبایلی این کار صورت بگیرد.

نتایج خوبی که در فاز اول پروژه شتاب-میر به دست آمد به ما نشان داد این توانمندی در کشور ایران وجود دارد که به‌خوبی بتوانیم به شبکه‌های پرداخت ‌کارتی دیگر کشورها متصل شویم.

فاز دوم این پروژه نیز نهایی شده و اکنون در مرحله پایلوت و تست‌های آخر آنها هستیم. به کلام دیگر، دارندگان کارت‌های بانکی روسی می‌توانند از برنامک موبایلی مختص روسیه که MIRPAY نامیده می‌شود استفاده کنند و روی دستگاه‌های POS شاپرک تراکنش خرید انجام دهند. ما اکنون منتظر تست‌های PSPهای شاپرک هستیم که کامل شود و بتوانند با پوشش خوبی در سطح کشور پذیرای تراکنش‌های گردشگران و اتباع روسیه باشند. شایان ذکر است، منظور من در اینجا از دستگاه‌های POS، آنهایی هستند که قابلیت‌های کیت NFC را دارند.

در برنامه زمان‌بندی‌ای که اعلام کرده بودید، قرار بود تا آخر امسال محقق شود.فاز دوم اتصال شتاب به میر مطابق برنامه زمان‌بندی‌شده و دقیقاً در موعد مقرر (اواخر آذرماه) انجام شد؛ اما با توجه ‌به شروع‌ شدن سال جدید میلادی و تعطیلات سال نو در کشور روسیه، انجام کارهای مرحله پایلوت به بعد از تعطیلات منتقل شده است. کار هم‌اکنون در سمت شرکت خدمات به پایان رسیده است، ولی بانک مرکزی منتظر آمادگی سایر دستگاه‌ها مانند وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که باید کمک کنند و پذیرندگی را برای اماکن توریستی مهیا کنند. شبکه پذیرندگی از سمت شرکت‌های PSP و برخی از بانک‌ها اکنون در حال آماده‌سازی و تسریع است.

در فاز سوم که از اوایل سال آینده شروع خواهد شد، شهروندان ایرانی خواهند توانست بر بستر کهربا در دستگاه‌های کارتخوان روسی خرید خود را انجام دهند.

در حال حاضر تراکنشی انجام می‌شود؟ یعنی گردشگران ایرانی در روسیه می‌توانند از این خدمات استفاده کنند؟بله در فاز اول بسیار بیش از انتظار استقبال شده است. گردشگران ایرانی، دانشجویانی که به روسیه می‌روند، تجار و… ‌اکنون از خودپردازهای روسیه علاوه بر دریافت وجه، مانده موجودی حساب خود به روبل را نیز می‌توانند دربافت کنند. روزانه اعداد خوبی در حال تبادل است.

این فعالیت‌ها بر بستر شتاب انجام می‌شود یا دو هسته مجزا هستند؟تمام این اقدامات بر بستر سامانه شتاب صورت می‌گیرد.

در صحبت‌های خود گفتید که آمادگی اتصال به دیگر کشورها را دارید. در این زمینه کاری در دست انجام دارید؟از لحاظ فنی آمادگی کامل وجود دارد ولی در خصوص این موارد (منظور اتصال به سایر کشورهاست)، باید در ابتدا بانک مرکزی تصمیم‌گیری کند و بعد از آن به شرکت ابلاغ شود.

به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر، بانک جدیدی به گروه مشتریان core شرکت خدمات انفورماتیک نپیوسته و از Core شرکت خدمات استفاده نکرده است. این درست است؟این به سیاست شرکت هم برمی‌گردد. بعضی وقت‌ها ما خودمان دنبال گرفتن مشتری Core جدید نیستیم. تقریباً ۵۵ درصد تراکنش‌های بانکی بر بستر Core شرکت است. بیش از 6 هزار شعبه از طریق Core شرکت خدمات انفورماتیک مدیریت می‌شود. آمار را از این بابت می‌گویم که ما در حال حاضر به چندین بانک‌ بزرگ سرویس می‌دهیم. این بانک‌ها مانند بانک ملی، صادرات و تجارت بانک‌های بزرگی هستند و در عین حال با توجه به گسترش و نفوذ آنها در کشور به‌نوعی حاکمیتی نیز تلقی می‌شوند.

ما در کنار بانک‌های بزرگ یادشده، خدمات خود را به بانک‌های دیگری همچون آینده و توسعه صادرات هم ارائه می‌دهیم. اما همه این موارد بدان معنی نیست که ما به این بازار زیاد توجه نمی‌کنیم. اتفاقاً دائماً آن را رصد و پایش می‌کنیم.

رقبا را هم رصد می‌کنیم که گاهی نتوانسته‌اند توانمندی خوبی ارائه دهند تا توجه بازار را جلب کنند. مشکلاتی برای برخی از شرکت‌ها پیش آمد و شاید برخی از بانک‌ها بخواهند برای تغییر Core خود اقدام کنند. در این فکر هستیم که در مواردی که مشکل وجود دارد مثمرثمر باشیم. شرکت خدمات می‌تواند با بضاعتی که دارد، از طریق مدیریت و ارائه سرویس بهتر کمک‌حال بانک‌ها باشد. می‌دانید که شبکه بانکی، پیشران توسعه فناوری و در مظان تهدیدات امنیتی زیادی است. به همین دلیل مهم است که با چه سیاست و الگویی حرکت کنیم.

در شرکت خدمات انفورماتیک ما بر این باوریم که اولویت‌مان «پایداری سرویس‌ها»ست. خاطرنشان می‌کنم ما صرفاً نرم‌افزار نمی‌فروشیم و سعی می‌کنیم امنیت را نیز تامین کنیم. در مرحله بعد مهم است که این سرویس را با چه کیفیتی ارائه کنیم. شرکت در سال ۱۴۰۳ بر این موضوع بسیار تمرکز داشت و در مفاهیمی مثل تضمین کیفیت اقدامات زیادی انجام شده است.

از طرف دیگر، بحث خودکار کردن فعالیت‌هایی است که می‌تواند در بستر توسعه نرم‌افزار برای ما مزیت ایجاد کند. شرکت خدمات فارغ از Core بانکی خودش یک سوییچ کارت بسیار خوب با عنوان «سوییچ یوز» دارد که در چند سال اخیر توسعه یافته و در تعدادی از بانک‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این سوییچ توانمندی زیادی دارد؛ از جمله این توانمندی‌ها می‌توان به پایداری و سهولت مدیریت تراکنش‌ها با حجم بالا و توسعه‌پذیری شایان ‌توجه آن اشاره کرد.

این درست است که شرکت خدمات بیشتر در حال اجرای پروژه‌های بانک مرکزی است؟شرکت خدمات با توجه ‌به ظرفیت‌های خود، همزمان در حال سرویس دادن به مشتریانش، هم در حوزه‌های حاکمیتی و هم حوزه‌های رقابتی، است. بااین‌حال، البته که شمار پروژه‌های حاکمیتی بالاست و توجه شرکت به توسعه آن موارد است. به هر روی، شرکت خدمات انفورماتیک، به سبب ماموریت‌های ذاتی و رسالت شکل‌گیری‌اش، اهمیت فراوانی برای وظایف و پروژه‌های تعریف‌شده از سوی بانک مرکزی قائل است.

شتاب یکی از مهم‌ترین پروژه‌های شرکت شماست که به‌خوبی در حال کار است. حتی می‌توان گفت یکی از موفق‌ترین پروژه‌هایی است که در عمر جمهوری اسلامی اجرا شده؛ اما همیشه این نگرانی وجود دارد که چون یکی است، به دلیل بحران‌های امنیتی‌ای که نام بردید، در معرض خطر قرار بگیرد. برنامه شما برای مدیریت این تهدیدات چیست؟خطر همیشه وجود دارد و هیچ‌وقت نمی‌شود گفت صد درصد همه مشکلات حل شده است. ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که ما برای یکسری از سرویس‌های خودمان، به‌خصوص بحث شتاب و شاپرک، هم سایت پشتیبان را داریم هم سایت بحران را داریم و به‌نوعی این بخش از خدمات شرکت در چندین دیتاسنتر توزیع شده است.

ما طی یک برنامه منظم و به ‌صورت مستمر در حال برگزاری مانورهای ادواری هستیم تا از این طریق ورزیدگی خودمان را دائماً بالاتر ببریم. همه این کارها بدون اینکه برای شبکه شتاب چالشی پیش بیاید انجام می‌شود. گاهی به یک مرکز داده دیگر خودمان سوییچ می‌کنیم و بررسی می‌کنیم این ارتباط به چه نحوی برقرار می‌شود. الحمدالله پایداری شتاب ۹۹.۹ درصد است و این هم چندین سال است که پابرجاست. همه این موارد هم ذیل یک شبکه اختصاصی به نام NiBN انجام می‌شود.

شرکت خدمات در راستای پایداری شبکه پرداخت کشور اقدام به توسعه پرداخت مبتنی بر حساب کرده که به‌نوعی شبکه‌ای موازی با شتاب است تا امنیت و پایداری شبکه پرداخت کشور بیش ‌از پیش برقرار باشد.

شتاب درآمد ثابتی برای شرکت خدمات ایجاد کرده و گفته می‌شود این باعث شده شرکت خدمات کمتر به دنبال راه‌های جدید برای درآمدزایی و خلاقیت بیشتر باشد.

شایان ذکر است همه سامانه‌های ما مانند شتاب کارمزدمحور هستند، اما همان‌طور که می‌دانید کارمزد ثابت است و طی سال‌های گذشته این کارمزد تغییر نکرده؛ اما هزینه‌های دلاری تهیه تجهیزات و توسعه زیرساخت‌ها چند برابر شده است.

اما تراکنش‌ها افزایش پیدا کرده است. تراکنش‌ها تا حدی‌ که شما فکر می‌کنید افزایش پیدا نکرده است. اصولاً تعداد تراکنش‌ها به‌ صورت نجومی سال‌به‌سال که افزایش نمی‌یابد. رشد داریم، ولی این رشد اندک است. برای کارمزد ما درصدد تعریف سرفصل‌های دیگر هستیم. الان که با هم صحبت می‌کنیم، تابا، سپام ریالی، پیچک، چکاد و موارد دیگر، خدماتی هستند که توسعه پیدا کرده‌اند؛ اما ما از آنها درآمدی نداشته‌ایم. اکنون با حمایت بانک مرکزی امیدواریم اتفاقات خوبی در این حوزه رخ دهد؛ به‌گونه‌ای که همزمان با افزایش هزینه‌ها بتوانیم درآمدمان را هم رشد دهیم.

شرکت خدمات اصلاً امکان ایستایی ندارد؛ چراکه بانک مرکزی از ما پویایی را مطالبه می‌کند. هیچ سالی نبوده است که شرکت خدمات چندین سامانه را برای بانک مرکزی توسعه نداده باشد یا توسعه‌هایی را برای سامانه بانکداری متمرکز خودش تعریف نکرده باشد.

با مطرح ‌شدن پیاده‌سازی سامانه بانکداری متمرکز بانک تجارت از سوی شرکت، عملاً یک دگردیسی در «بانک ایران» اتفاق افتاد. بانک ایران به‌روز شده و سرویس‌هایی را برای استفاده در اختیار سایر سامانه‌های بانکی قرار داده است. در واقع دوستان می‌گویند: بانک ایران ۲ در بانک تجارت به بهره‌برداری رسیده است. پس شرکت خدمات سعی می‌کند آن پویایی را در تمامی بخش‌های خودش به طور مستمر دنبال کند.

اینکه گفته می‌شود ریال دیجیتال اگر اجرا شود مقداری از بار شتاب را کم می‌کند، درست است؟ ما هیچ دغدغه‌ای از سمت بار شتاب نداریم و اگر حجم تراکنش‌ها به هر میزان سیر صعودی داشته باشد نیز مشکلی وجود نخواهد داشت. ریال دیجیتال چند مبحث جدید با خود به همراه می‌آورد. می‌دانید که دوره آزمایشی را در جزیره کیش طی کرد و چند بانک پیشتاز در این زمینه داریم. کارهایی روی ریال دیجیتال در حال انجام است تا آن را کامل کند. از جمله اتفاق‌هایی که باید رخ دهد، بحث کارمزدهای ریال دیجیتال است که باید تعریف شود.

که فعلاً صفر است.بالاخره باید یک انگیزه‌ای در این خصوص برای آن بانک و متولیان امر به وجود بیاید که این کار بیشتر توسعه پیدا کند. در این زمینه بانک مرکزی کارهای خوبی در دست انجام دارد.

فکر می‌کنید ریال دیجیتال به لحاظ زیرساختی قابلیت اجرا دارد؟بله کاربردهای خوبی می‌توان برای ریال دیجیتال متصور بود.

قرار بود یک مجتمع بزرگ مرکز داده از سوی شرکت خدمات تاسیس شود. این پروژه هنوز روی میز است؟بله این گزینه همچنان مطرح است. اما باید فضایی که برای مرکز داده در نظر گرفته شده تغییر کاربری بدهد. سپس مجوزهای لازم اخذ شود و شرکت بعد از آن وارد مراحل سیاست‌گذاری می‌شود. باید ببینیم با توجه به هزینه و موارد امنیتی تمایلی به انجام این کار وجود دارد یا خیر.

در همایش نظام‌های پرداخت پروژه ACUMER موفق به دریافت جایزه شد. این پروژه اجرایی شده و تراکنشی روی آن صورت گرفته است؟این پروژه عملیاتی شده و اکنون مابین اعضای آن که ۱۱ کشور هستند، پیام‌های مالی مبادله می‌شود. البته شاید بهتر باشد در این خصوص بانک مرکزی اعلام نظر کند. برای آگاهی می‌گویم: دبیرخانه دائمی ACU یا همان Asian Clearing Union در ایران است. شرکت خدمات با استفاده از زیرساخت‌های نرم‌افزاری مدرن، کاری شبیه به سوئیفت انجام داد و با استفاده از یک سامانه پیام‌رسان مالی، ارتباط بانک‌های مرکزی این کشورها با یکدیگر را میسر کرد.

وضعیت اکنون به گونه‌ای است که کشورهای عضو این اتحادیه می‌خواهند روابط کارگزاری بانک‌های تجاری‌شان با یکدیگر را به این شبکه منتقل کنند و این دستاورد بسیار خوبی است. این اتحادیه به ‌صورت ادواری جلسات منظم فنی و کسب‌وکاری دارد. باز هم تاکید می‌کنم: بهتر است بانک مرکزی و دبیرخانه اتحادیه در این خصوص اظهارنظر کنند.

شرکت خدمات روی ابردراک سرمایه‌گذاری کرد اما چند روز پیش خبر آمد که ابردراک به دلیل مشکلات سهامداری و موارد دیگر در حال تعطیلی است. شما هم سهامدار ابردراک هستید.ما در ترکیب سهامداری ابردراک با حدود ۳۵ درصد سهم، در اقلیت هستیم و فکر می‌کنم آن مشکلات شامل شرکت خدمات نمی‌شود. نکته‌ای نیست که بخواهم دراین‌باره بگویم. بیانیه‌ای هم منتشر شده که در آن اعلام شده خدمات این شرکت متوقف می‌شود. این از بابت یکسری بدهی‌هایی است که به بار آمده و به نظر می‌رسد با این بدهی‌ها شرکت نتواند مسیر خود را ادامه دهد.

شما تمایلی به فروش سهام و خروج از ابردراک دارید؟با شرایطی که پیش ‌آمده و نوع مدیریت آن بله.

تحریم‌هایی که روی شرکت خدمات اجرا شده چه تاثیری بر فعالیت‌های شما گذاشته است؟تحریم برای شرکتی که در حوزه فناوری کار می‌کند قطعاً هزینه‌های زیادی دارد. ما هم برای اینکه به‌روز بمانیم نیاز به تجهیزاتی داریم تا بتوانیم به کمک آنها با مخاطرات امنیتی مقابله کنیم؛ از جمله به یکسری لایسنس نرم‌افزاری نیاز داریم؛ طبعاً وضعیت فعلی چالش‌هایی برای ما ایجاد کرده است. چالش بعدی ما در چنین فضایی نگه‌داشت نیروی انسانی است که آن هم هزینه‌های خاص خود را دارد.