قدرت خلق نوآوری در استارت‌آپ‌ها مشروط و محدود به شرایط نامساعد نیست

به گزارش پیوست، نوآور بودن در شرایط فعلی کشور برای استارت‌آپ‌ها بیشتر از منظر کاهش هزینه‌ها، بهبود سرویس و خدمات به مشتری و تلاش برای همگامی با تحولات سریع تکنولوژی‌محور جهانی عنوان شده است.

سید کامران باقری، مدیرعامل اسمایلینو با لحاظ تاثیرگذاری عمیق شرایط اقتصاد کلان روی فضای استارت‌آپی معتقد است که در وضعیت بد اقتصادی نیاز به نوآوری تشدید می‌شود. او با جداسازی دو مفهوم نوآوری از نوآوری فناورانه گفت: نوآوری یعنی اجرای ایده‌های جدید برای ارزش‌آفرینی. این ایده‌های جدید می‌تواند از جنس محصول یا خدمت، فرآیند و مدل کسب‌وکار باشد. با این تعریف، استارت‌آپ‌ها محکوم به نوآوری هستند.

باقری با اشاره به نیاز بیشتر استارت‌آپ‌ها به نوآوری در زمان‌های بحرانی افزود: در چنین شرایطی، بسیاری از نوآوری‌ها در استارت‌آپ‌ها از جنس کاهش هزینه یا تغییر مدل کسب‌وکار برای پرداختن به نیازهای جدید مشتریان صورت می‌گیرد. از قضا پیشرفت فناوری در بسیاری از موارد، پیشران اینگونه نوآوری‌هاست و فرصت‌های خوبی را فراهم می‌کند که استارت‌آپ‌ها باید بهتر از دیگران از آنها استفاده کنند.

بقا یک پیروزی است

از نظر محسن صدری، مدیرعامل برسام‌تک حتی در زمان‌های بحرانی نیز خلق و ایجاد نوآوری ممکن است. اما تفاوت آن با شرایط عادی از منظر جهت‌گیری اقدامات است. مدیرعامل برسام‌تک معتقد است فکر نوآوری در وضعیت پایدار و به دور از خطر برای رشد و توسعه استارت‌آپ‌ هدایت می‌شود، در حالی که خلق نوآوری در شرایط ناآرام و پر نوسان به کاهش مشکلات داخلی محدود می‌ماند.

طبق گفته‌های صدری وضعیت بی‌ثبات کنونی موجب رنجش همه اقشار شده است و در این میان استارت‌آپ‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. او در رابطه با تاثیر این بی‌سامانی‌ها بر اکوسیستم استارت‌آپی گفت: متاسفانه این ناپایداری‌ها همواره بوده اما این روزها شدت گرفته است و ما را به سمتی می‌برد که تنها برای بقا بجنگیم. همینطور که کارشناسان نیز اشاره می‌کنند تداوم فعالیت استارت‌آپ‌ها، کاهش هزینه‌ها و به حداقل رسیدن تعدیل‌ها در فضای فعلی اقتصاد ایران یک پیروزی است.

او همچنین اشاره کرد که تحت تاثیر این اتفاقات اولویت مدیران و صاحبان کسب‌وکار از رشد و رقابت با برندها و استارت‌آپ‌های صاحب نام نهایتا به انجام کارهای دم‌دستی و کم‌هزینه تقلیل پیدا می‌کند.

طبق گفته‌ مدیرعامل اسمایلینو محدود دانستن نوآوری به نوآوری فناورانه آن هم از نوع نوآوری‌های انقلابی منجر به کمرنگ شدن نقش استارت‌‌آپ‌ها می‌شود. از نظر او در شرایط سخت اقتصادی کنونی که دسترسی به سرمایه به‌ویژه سرمایه‌ خطرپذیر دشوار می‌شود استارت‌آپ‌ها بیشتر از هر زمانی از نوآوری انقلابی در فناوری دور می‌شوند.

سراشیبی از دست دادن

در حال حاضر یکی از مهم‌ترین و مطرح‌ترین فناوری‌ها برای ایجاد نوآوری هوش مصنوعی است. کارآمدی این فناوری در گرو برخورداری از امکانات ملزوم مانند زیرساخت، داده و نیروی انسانی بامهارت است. طبق گفته مدیرعامل برسام‌تک نیاز اساسی استارت‌آپ‌ها برای نوآور بودن سرمایه است. صدری با اشاره به سراشیبی روند کاهش سرمایه‌ در این حوزه گفت: حتما باید تمهیدی اندیشه شود چه از لحاظ سرمایه‌های دولتی که شفاف باشد و ما را به سمت رشد ببرد و چه سرمایه‌های خارجی که از نان شب برای ما واجب‌تر است.

صدری کمبود سرمایه را تنها به سرمایه پولی محدود ندانست و با ابراز تاسف به نرخ گسترده مهاجرت، نبود سرمایه انسانی را در اکوسیستم خطرساز خواند.

مدیرعامل اسمایلینو ورود عموم شرکت‌های بزرگ و کوچک به عرصه رقابت هوش مصنوعی را عاملی در جهت جذب استعدادها و مهاجرت سرمایه انسانی عنوان کرد.

برخورداری از زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب، دسترسی به اینترنت باکیفیت و عبور از فیلترینگ از دیگر مواردی است که صدری نقش آنها را در موفقیت استارت‌آپ‌ها مهم شمرد.

تعریف مدل‌ کسب‌وکاری براساس نیازها

مدیرعامل اسمایلینو طراحی مدل کسب‌وکاری به منظور توسعه و ورود به بازار جهانی را با شناخت عمیق دو مولفه زمینه و بازار مرتبط دانست. او معتقد است که معمولا شرکت‌های بزرگ در دام تکرار مدل‌های جاافتاده گرفتار شدند اما رسیدن به مدل جدید نیازمند شناخت عمیق نیازهای مشتریان و ساز و کارهای حاکم بر بازار و رقابت است.

باقری در این رابطه گفت: استارت‌آپ‌ها از یکسو در نوآوریِ مدل کسب‌وکار مزیت دارند و می‌توانند آزادانه‌تر دست به آزمودن مدل‌های مختلف بزنند. از سوی دیگر، آنها فاقد برخی لوازم اینگونه نوآوری‌ها هستند. اما استارت‌آپ‌ها چاره‌ای جز نوآوری در مدل کسب‌وکار ندارند.

مدیرعامل اسمایلینو معتقد است استارت‌آپ‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت دارند به مراتب بیشتر از دیگران نیازمند نوآوری هستند. طبق گفته‌های او سرعت تغییرات این فناوری به قدری زیاد است که در مواردی دور ماندن از آن بود و نبود یک استارت‌آپ را تعیین می‌کند.

از نظر باقری پایبندی یک استارت‌آپ به یک مدل کسب‌وکاری هر چقدر هم که در ابتدا نوآورانه به نظر برسد، ممکن است در حوزه‌ هوش مصنوعی خطرناک باشد.

او با لحاظ تغییرات پرتکرار و سریع این فناورانه گفت: شاید در سال‌های آتی برخی الگوها در بازار شکل بگیرد و آرامش بیشتری بر بازارها حاکم شود، اما فعلا این عامل هم بر عدم قطعیت‌ها می‌افزاید و نیاز به نوآوری را دوچندان می‌کند.

طبق گفته مدیرعامل اسمایلینو با وجود تزریق سرمایه بیشتر به حوزه هوش مصنوعی، استارت‌آپ‌های این حوزه ماهیتا با ریسک به مراتب بالاتری دست‌وپنجه نرم می‌کنند و بیش از پیش نیاز به نوآوری دارند. شاید حتی این نوآوری‌ها از جنس رابطه‌ی آنها با شرکت‌های بزرگ باشد.