اقتصاد پنهان فیلترینگ، دانشبنیان با رشد درونزا
ابزارهای عبور از محدودیتهای اینترنتی، یک اکوسیستم اقتصادی ایجاد کردهاند که با همکاری فیلترینگ و…
۳ آذر ۱۴۰۳
۳ مهر ۱۴۰۳
زمان مطالعه : ۸ دقیقه
اکوسیستم استارتآپی کشور متاثر از کلانتصمیمها و مشکلات موجود، در کنار مساله اگزیت، مهاجرت گسترده نیروی متخصص انسانی و حضور نداشتن سرمایهگذار خارجی با چالشهای دیگری نیز رو به رو است. محسن صدری، مدیرعامل هلدینگ برسامتک، برخوردار نبودن استارتآپها از یک تیم خوب را از دیگر چالشهای این حوزه برشمرد که در صورت تشکیل تیمهای موفق، مسیر رسیدن به نتایج مفید تسهیل خواهد شد.
محسن صدری در گفتوگو با پیوست به حضور سرمایهگذار خارجی در کشور تاکید و آن را یکی از موضوعات حائز اهمیت قلمداد کرد. او همچنین برقراری ارتباط با فضای بینالمللی را یکی از راهکارهای توسعه اکوسیستم و نگهداشت نیروی انسانی دانست.
صدری، برخوردار نبودن از یک تیم خوب را در کنار مشکلاتی چون اگزیت و کمبود نقدینگی، نتایج تحریمهای بینالمللی بر روند فعالیت، مهاجرت نیروی بامهارت و نبود سرمایهگذار خارجی از دیگر چالشهایی خواند که وجودش برای موفقیت و رشد اکوسیستم استارتآپی کشور ضروری است.
مدیرعامل برسامتک در توضیح ویژگیهای یک تیم خوب، فردمحور نبودن، انعطافپذیری بالای افراد، آموزشپذیری آنها، نظاممند بودن کارها و اسناد، امکان انتقال دستاوردها و نتایج و اینکه ایده مطرح شده چقدر درست است و تا چه اندازه قابلیت ارائه در مارکت در مرحله اول و در مراحل آتی را دارد، برشمرد.
او از شکست و ناکامی تیمهایی گفت که چه بسا به لحاظ تکنیکی و فنی در سطح خیلی خوبی قرار داشتند اما با خودبرتربینی و حرف شنوی نداشتن از مشاوران و باتجربهها نتوانستند در میدان رقابت ادامه دهند.
صدری با اشاره به اینکه چالش اگزیت همچنان یکی از مهمترین مسائل این حوزه است و درباره حضور سرمایهگذار خارجی در اکوسیستم استارتآپی گفت: به نظر من حضور سرمایهگذار خارجی در اکوسیستم از نان شب واجبتر است.
او اگزیت را مسالهای جهانشمول خواند و مسیر فعالیت استارتآپها را با محدودیتها متعددی همراه دانست. مدیرعامل برسامتک به کمبود و کاهش منابع مالی برای سرمایهگذاری در این زمینه اشاره کرد و از ریسکهای سیاسی به عنوان دیگر چالش این حوزه نام برد که از تبعات آن دشواری حضور و سرمایهگذاری سرمایهگذاران خارجی است که موجب میشود تا چالش اگزیت بیش از پیش حس شود.
مدیرعامل برسامتک، به حداقل رسیدن ریسکها و موانع سیاسی جهت ورود منابع مالی خارج از کشور را تحت عنوان یک راهحل مطرح کرد. به نظر او، قانون جهش دانش بنیان و اعتبارات مالیاتی راهکارهایی است که از این طریق میتوان منابع شرکتهای بزرگ را در قابل ویسی جذب کرد و سپس به موضوع IPO شدن فکر کرد.
صدری درباره ورود استارتآپها به بازار سرمایه نیز گفت: در کنار استانداردهای سخت بورس، تعداد شرکتهایی که میتوانند به این بازار راه یابند کم است. در اکوسیستم، استارتآپها هنوز با مشکلات فروش و مارکتینگ رو به رو هستند.
او در رابطه با آینده اکوسیستم گفت: وضعیت فعلی بازار، روند و سرعت فعالیت استارتآپها چنین سیگنالی را به من میدهد که حداقل تا پنج سال آینده، خروج سرمایه به شیوه ادغام و تملیک صورت خواهد گرفت. اگر این مسیر به درستی طی شود و شرایط بهبود یابد میتوان به محقق شدن IPO امیدوار بود.
اگر میخواهیم در بلندمدت شاهد بقا و امیدوار به پیشرفت اکوسیستم باشیم راهی جز گشودن مرزها برای جذب منابع خارجی نداریم. شرایط کنونی به صورت مستقیم متاثر از مشکل بزرگی به نام تورم است و برای بهرهمندی از سرمایهگذاریهایی انجام شده باید بازگشت سرمایه را با تورم بسنجیم و گزارش دهیم آیا موفق به مهار تورم در این مرحله از فعالیت شدهایم یا نه. این موضوع سبب میشود رفته رفته منابع ما به لحاظ دلاری ارزش و قدرت خود را از دست دهد.
همانطور که گفته شد وجود موانع و ریسکهای سیاسی، رغبت و انگیزه برای سرمایهگذاری را تقلیل میدهد. صدری اشاره کرد با وجود امکان جذب سرمایه از منطقه حاشیه خلیج فارس، اهمیت عوامل مذکور و نداشتن ضمانتی برای بازگشت سرمایه موجب اجتناب از سرمایهگذاری آنها در اکوسیستم کشور میشود.
مدیرعامل برسامتک با تشبیه پایان این مسیر به بنبستی شیشهای که همه از باغ سبز پشت آن باخبرند و موانع حال حاضر تنها باعث مرتفعتر شدن این دیوار میشود، از میان برداشته شدن این دیوار و رسیدن به نقطه بالاتری از فعالیتهای مالی را طولانی و مستلزم رفع موانع دانست.
صدری، نسبت به برنامه دولت جدید ابراز امیدواری کرد و گفت: بخشی از این مشکلات مربوط به کلان تصمیمهای کشوری است. بسیاری هم موانعی است که در طول زمان شکل گرفته و محصول اتفاقات یک شب نیست. با توجه به برنامههای دولت جدید در این زمینه، انشاالله اقدامات مثبتی رخ دهد. هموار شدن مسیر گفتوگو با همکاران و فعالان این حوزه در حاشیه خلج فارس و همکاری با نهادهای مالی این مناطق از جمله کارهای کوچکی است که میتواند زمینهساز فعالیت مشترک با سرمایهگذاران خارجی باشد.
صدری با تاکید به این موضوع که عمده مسائل این حوزه وابسته به کلان تصمیمهاست و تلاش برای بهبود ارتباط با فعالان خارجی به خصوص مناطق اطراف گام به گام انجام میشود، این روند را فرآیند میانمدتی عنوان کرد که نیازمند همکاری و همراهی همه دست اندر کاران است.
نرخ رو به رشد مهاجرت نیروی انسانی بامهارت، یکی از سدهای بزرگ پیشرفت و توسعه مسیر اکوسیستم استارتآپی کشور عنوان شده است. ابعاد علمی، توانمندی و تخصص نیروی کار به ویژه جوانان تازه وارد پررنگ و چشمگیر است. نتایج و عملکرد موفق این گروه از افراد به وفور قابل مشاهده است اما خروج از کشور و بیبهره شدن شرکتها و استارتآپها از حضور و استعداد این تعداد از نیرو، چالش بزرگی است که بهکارگیری راهحلهای گوناگون نیز موجب تغییرات محسوسی در این نرخ نشده است. مدیرعامل برسامتک، این موضوع را چالش کل کشور خواند و آن را منحصر به اکوسیستم نوآوری ندانست. مشکلات بزرگ که در سطح کشور با آن مواجهیم اعم از تورم و نداشتن امنیت اقتصادی عواملی است که جوانان را برای رفتن مصمم میکند. صدری، برطرف و به حداقل رسیدن این چالشها را در تغییر تصمیم افراد موثر عنوان کرد.
مدیرعامل برسامتک، با تاکید بر تواناییهای علمی و تکنیکیال نیروی کار جوان کشور، آشنا نبودن با مارکت و مسیرهای مختلف سرمایهگذاری را از دیگر مواردی برشمرد که منجر به بروز مشکل در روند کاری آنها میشود.
او در این باره گفت: بسیاری از جوانان ما تکنولوژیستهای خیلی خوبی هستند، دانش فنی بالایی دارند اما چون مارکت را نمیشناسند و متاسفانه چندان حمایتهای درستی هم از سمت مجموعهای که در آنجا مشغول به کارند یا افرادی که در این مسیر میتوانند کمککننده باشند، نمیشود ممکن است جوانان متحمل آسیبهای سختی شوند.
صدری برای آن بخش از چالشهایی که مربوط و متعلق به خود اکوسیستم است، ۳ راهکار ارائه کرد. اولین راهکار، بهرهمندی از حضور متخصصان و افراد مجرب در کنار جوانان فارغالتحصیل و جویای کار برای پیشبرد بیزینسمدل خود آنها است. راهحل دوم، تعریف KPIهای مارکتی و اقتصادی بیشتر است که اگر موفق شوند به این اهداف برسند میزان اثربخشی و سهامداری آنها افزایش مییابد. صدری، مهیا کردن زمینه جهت برقراری ارتباط با فضای بینالمللی از جنس مارکت نه از جنس سرمایهگذاری را تحت عنوان راهکار سوم معرفی کرد. شکلگیری این ارتباط در راستای برطرف شدن عمده مشکلات مارکت و فروش موثر خواهد بود. مدیرعامل برسامتک، میزان نرخ مهاجرت در حوزه کاری دیجیتالمحور را بیشتر از هاردتک دانست و اظهار کرد میزان چالشهای این حوزه پیرو نوع داراییهایی که دارد و عموما به آن دارایی معنوی گفته میشود بیشتر است.
جذابیت و قابلیتهای بازار نوآوری خارج از کشور نه در مناطق اروپایی بلکه همین حاشیه خلیج فارس غیرقابل انکار است و طبیعتا دلایل سودمندی برای مهاجرت جوانان محسوب میشود. این انتظار که همه جوانان با وجود این امکانات، در کشور بمانند کمی بعید است اما اگر شرایط به گونهای فراهم شود که هم در داخل و هم در خارج فعالیت کنند و به عبارتی Core Business را در داخل حفظ کرده و مستمر با کشور در ارتباط باشند، میتوان از وجود این استعدادها به این شکل نیز بهره برد.
پیشرفت شغلی و ارتقای توانمندیهای جوانان کشور با فعالیت در عرصه بینالمللی و کسب تجربه از این طریق، باعث افتخار و همچنین برای توسعه اکوسیستم کشور تاثیرگذار خواهد بود.
صدری در رابطه با اهداف فعالیت برسامتک، هلدینگ حوزه هاردتک اعلام کرد که بخشی از سرمایهگذاریهای این هلدینگ روی ایدهها و محصولات مربوط به محیط زیست است. او با اشاره به نقش مهم و کارساز فناوری در مدیریت منابع و جلوگیری از آسیبهای احتمالی، انجام عملیاتهای مختلف در این زمینه را از جمله تصفیه هوا، بازچرخانی یا کاهش آلودگی آب که نیازمند زیرساخت و تجهیزات است بدون شک بسیار هزینهبر خواهد بود. سبک کاری سابق و به اصطلاح سنتی برای این امور، چندان کارآ و نتیجهبخش نخواهد بود. صدری اگزیتهای موفق برسامتک را در همین زمینه اعلام کرد و با تاکید بر همه این نکات، درباره شیوه سنتی مدیریت منابع گفت:« اگر بخواهیم مانند گذشته کار تصفیه آب را انجام دهیم، لازم است تا فضای بسیار بزرگی در اختیار داشته باشیم و با وجود این به آن درصد از کیفیت آب نخواهیم رسیم. البته که مشکلاتی مثل نفوذ شیرابهها و از این دست موارد همچنان وجود دارد.
صدری نسبت به استفاده از فناوری در حوزه مدیریت منابع ابراز امیدواری کرد و گفت: امیدواریم اغلب ابزارهای تکنولوژی این زمینه را برای بازچرخانی یا کاهش آلوگی آب شناسایی کرده و با سرمایهگذاری روی ایدههای جدید حداکثر بهرهمندی از این مسیر اتفاق بیفتد و در آینده بخشی از مشکلات و بحرانها محدودیت منابع برطرف شود.