هزارتوی بهارستان

در حال گوش دادن به آهنگی هستم و دوستم هم با شنیدن آن خوشش می‌آید و می‌گوید: «برای من هم ارسال کن.» اما وقتی به او توضیح می‌دهم که آهنگ را با شارژ ماهانه در یک سرویس اشتراک موسیقی خریده‌ام و به همین راحتی نمی‌توانم با او به اشتراک بگذارم پوزخندی می‌زند و می‌گوید: «واقعاً آهنگ‌هایی که گوش می‌دهی را می‌خری؟» من هم سری تکان می‌دهم که بله. نیشش بیشتر باز می‌شود و می‌گوید: «مثل اینکه مرفه بی‌درد هستی، با یک جست‌وجوی ساده در اینترنت می‌توانی به راحتی و بدون هیچ پرداخت اضافی آهنگ را دانلود کنی.» می‌گویم پس حق صاحب اثر چه می‌شود، شانه‌اش را بالا می‌اندازد و می‌گوید: «همه همین کار را می‌کنند!» در روایتی هم شاید حق با همین دوستم بود. داستان احترام به حق صاحب اثر یا به عبارتی حق کپی‌رایت قصه‌ای چنان ناشناخته در ایران است که رعایت آن توسط فرد یا افرادی هم باعث تعجب بخش بزرگی از جامعه می‌شود. دانلود غیرقانونی موسیقی، فیلم، کتاب، شكستن قفل نرم‌افزارهای مختلف، كپي آنها در نسخه‌های بی‌شمار و فروش‌شان با نازل‌ترین قیمت در ایران به یک امر کاملاً طبيعي تبديل شده است. کمتر کاربری حاضر است برای دریافت این سرویس‌ها در کشور هزینه‌ای پرداخت کند. کافی است هنگام برگزاری نمایشگاهی مانند الکامپ (بزرگ‌ترین رویداد کامپیوتری ایران) یا رسانه‌های دیجیتالی سری به غرفه‌های مختلف این دو نمایشگاه بزنید، بخش قابل توجهی از این غرفه‌ها در حال فروش برنامه‌های کامپیوتری خارجی و بعضاً حتی داخلی بدون در نظر گرفتن حق کپی‌رایت آن هستند. جالب‌تر اینکه این شرکت‌ها بسته‌های قفل‌شکسته نرم‌افزاهای کاربردی خارجی را در یک پک ویژه با این برچسب که «حق گردآورنده مجموعه محفوظ است» و ارائه این هشدار که «کپی از اثر پیگرد قانونی دارد» به فروش می‌رسانند. رعایت نشدن قانون کپی‌رایت اگر تا چند سال پیش به شکست قفل نرم‌افزارهای مختلف و کپی از نمونه‌های ایرانی...