دستیابی به توسعه‌ اقتصادی از شاهراه حمایت از «تولید داخلی»

نگاهی گذرا به سند چشم‌انداز 20 ساله که سندی برای تبیین افقی توسعه ایران در زمینه‌های مختلف فرهنگی، علمی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است و توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده نشان می‌دهد برای رسیدن به هدف نهایی این سند، یعنی دستیابی جمهوری اسلامی ایران به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخشی در جهان اسلام و تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل، مسیری از پیش تعیین‌شده وجود داشته است. اجرای این چشم‌انداز از سال ۱۳۸۴ در قالب چهار برنامه‌ توسعه‌ پنج‌ساله انجام می‌شود. سال ۱۴۰۴ شمسی (۲۰۲۵ میلادی) سال رسیدن به افق چشم‌انداز است و در این نقطه ایران باید از دانش پیشرفته برخوردار باشد و علاوه‌ بر توانایی در تولید علم و فناوری بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی متکی باشد. طی سال‌های طولانی اقتصاد ایران تک‌قطبی بوده و بیشترین بخش درآمدی آن از فروش نفت و مشتقات آن بوده است. با گشایشی که در دوران پسابرجام در برقراری روابط بیشتر با دیگر کشورها به وجود آمد و با رایزنی خوب ایران که منجر به افزایش سهم تولید نفت در اوپک شد، افزایش درآمد و به تبع آن اثرات مثبت آن در توسعه‌ اقتصادی دوباره در ریل اصلی آن قرار گرفت. با توجه به ابقای دولت برای دوره‌ چهارساله‌ دوم می‌توان به رسیدن به سهم تولید منصفانه و پایدار امیدوار بود. آثار مثبت اقتصادی تولید داخلی این در حالی است که گشایش‌های به‌وجودآمده در دوران پسابرجام در حوزه نفت و مشتقات آن برای ایران تنها بخشی از راهبرد کشور برای خروج از وضعیت نابسامان اقتصادی است. تحقیقات نشان می‌دهند کشورهایی که صرفاً به دنبال اقتصاد تک‌محصولی و متکی بر درآمدهای ثابت بوده‌اند حاشیه‌ اطمینان خوبی نداشته‌اند. اتکای یک کشور به اقتصاد تک‌محصولی سبب از بین رفتن ثبات و امنیت سرمایه‌گذاری‌های کلان در دیگر...