چرا سندباکس تنها راه پذیرش کسب‌وکارهای نوآور نیست؟ سندباکس و فرصت‌های محدود

در سال ۹۸ مساله سندباکس برای تنظیم‌گری کسب‌وکارهای نوآور و نوظهور در ایران مطرح شد. طرح این مساله با فاصله اندک ۱۰، ۱۵ساله با روندهای جهانی صورت می‌گرفت. در واقع، با توجه حاکمیت و دولت به اقتصاد دیجیتالی، مساله چگونگی پذیرش کسب‌وکارهای نو و فناوری‌محور از سوی نهادهای تنظیم‌گر برای اولین بار به میان آمد. اما تاکنون تنها یک طرح آن هم به‌تازگی در سندباکس بورس پذیرفته شده است. به عبارتی، خروجی سندباکس در طول عمر خود تنها یک طرح بوده و حداقل چهار سال، فعالیت کسب‌وکارهای نوآور به این طرح گره خورده است. به نظر می‌رسد سندباکس تاکنون نتوانسته به راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوآور شتاب بخشد و بستری توسعه‌ای همزمان با اصلاح قانون و مقررات به نفع کسب‌وکارهای نوظهور رقم بزند. چراکه تا قبل از این، کسب‌وکارهای نوآور توانسته بودند تا حدودی خود را در بدنه اقتصاد جای دهند و با ایجاد مسیر درآمدی به جزیره ثبات برسند، جایی که تنظیم‌گری پیشینی دولت کمتر به آن ورود داشته است. در واقع، صحبت از نسل اول اکوسیستم استارت‌آپی است که با موانع کمتر و در سایه چشم‌پوشی یا همراهی نهادهای دولتی توانستند مسیر رشد و توسعه خود را پیدا کنند. از این نسل کمتر کسب‌وکاری وجود دارد که دغدغه افزودن خط جدید نوآوری به کسب‌وکار خود داشته باشد و معمولاً همراه با نیاز بازار کسب‌وکارهای پیرامونی را نیز راه‌اندازی کرده‌اند. به عبارت بهتر، اکوسیستم استارت‌آپی در میانه راه با نهادهای رگولاتوری مواجه شد و اکنون چاره‌ای جز پذیرش قواعد موجود ندارد. در واقع، بزرگ شدن استارت‌آپ‌ها نه تنها کمکی به آنها نکرد بلکه فاصله‌شان را تا اقتصاد کلان و دولت‌ها کمتر کرد. به همین خاطر سایه تنظیم‌گری دولتی در این سال‌ها به نظر برخی فعالان و کارشناس اکوسیستم بلندتر جلوه می‌کند. امروز هم برخی از فعالان کسب‌وکاری و هم بخشی از تصمیم‌گیران دولتی معتقدند کسب‌وکارهایی که هنوز روی کاغذ هستند با...