معرفی کتاب «پول هوشمند»؛ شخصیتر شدن سیستمهای مالی در آینده
کتاب «پول هوشمند» نوشته کریس اسکینر در سال ۲۰۲۰ منتشر و توسط انتشارات Wiley…
۲ آذر ۱۴۰۳
۱۹ آبان ۱۴۰۲
زمان مطالعه : ۶ دقیقه
اکثر شرکتهای لندتک ایرانی اعتبار خود را از شرکتهای لیزینگ یا بانکها تامین میکنند، اما در این بین، اسنپپی مدل دیگری را برای این کار انتخاب کرده است. اسنپپی اعتبار خود را از گروه اسنپ تامین کرده و تسهیلات خود را بدون کارمزد در اختیار کاربران خود قرار میدهد. به اعتقاد حسامی اصلا مدل صحیح درآمد لندتکها گرفتن کارمزد از پذیرنده است و نه از کاربر؛ اما نرخ تورم در ایران، باعث شده اغلب لندتکهای ایرانی نتوانند این مدل را پیادهسازی کنند.
مجید حسامی مدیرعامل اسنپپی در این اپیزود از ایستگاه، با مهرک محمودی سردبیر پیوست درباره تفاوتهای اسنپپی با سایر بازیگران این حوزه صحبت میکند.
حسامی معتقد است مدل صحیح درآمدی لندتکها دریافت کارمزد از پذیرنده است و نه کاربر، اما نرخ تورم در ایران بازیگران این حوزه را با چالش مواجه کرده است. او ادامه میدهد: از ۳ ساله گذشته که فعالیت اسنپپی را آغاز کردیم، فلسفه ما این بود که تجربه اعتباردهی و BNPL را بر اساس تجربه واقعی که در دنیا شکل گرفته است و با تجربه کاربری راحت در اختیار کاربران خود قرار دهیم.
در ابتدا تنها داده قابل اتکای ما همان دادههای داخل اسنپ بود و به سایر دیتاها دسترسی نداشتیم، در نتیجه خودمان با الگوریتمهای مورد نظر، احتمال نکول را درآوردیم و بر اساس همان به کاربران اعتبار دادیم.
او ادامه میدهد: ابتدا اعتبارمان با مبالغ کم در حد ۲۰۰ هزار تومان آغاز شد و کم کم اکوسیستم بزرگتری ساختیم و کاربران و پذیرندگان ما بیشتر شدند. البته همچنان هم ترجیحمان این است که این مبلغ خیلی زیاد نشود. تا کنون هم بخش عمده تامین مالی ما در اسنپپی از منابع و نقدینگی گروه بوده است و یک بخشی از خط اعتباری خود را از بانکها گرفتیم و خودمان هم اقساط را پرداخت میکنیم. چون نمیخواهیم کاربر را وارد فرآیند بانکی کنیم و البته به این شکل توانستیم تجربه کاربری خوبی در سمت کاربر ایجاد کنیم و همین تجربه سهولت در استفاده هم مزیت و تفاوت ماست.
حسامی در رابطه با نرخ نکول اسنپپی هم میگوید: نرخ نکول اسنپپی را اول بر اساس هر کاربر میسنجیم، یعنی بر اساس شخص، و سپس نرخ نکول را برای همه کاربران را در نظر میگیریم. نرخ نکول تجمیع شده تمام کاربران در اسنپپی همواره زیر ۲ درصد بوده است. با دقت بیش از ۸۰ درصد ارزیابیهایمان درست بوده است.
حسامی در ادامه از نگرانی بانک مرکزی از اعتباری که به کاربران داده میشود و موضوع خلق پول هم صحبت میکند: در مدل بیزینسی اسنپپی خلق پولی صورت نمیگیرد، چون ما پول را ظرف چندروز به تامین کننده پرداخت میکنیم، به این شکل نیست پرداختی به تامین کننده با تاخیر انجام شود. جایی خلق پول صورت میگیرد که من به تامین کننده پول را پرداخت نکنم، اما ما با تاخیر نهایت چندروزه پول را به پذیرنده پرداخت میکنیم، پس خلق پولی اتفاق نمیفتد.خوشحالیم که دوستان بانک مرکزی هم BNPL را پذیرفتند و با ما مشکلی ندارند چون ما کارمزدی از کاربر دریافت نمیکنیم و پول پذیرندگان هم به موقع پرداخت میشود. در نتیجه بازی دو سر برنده است.
حسامی تامین درآمد در اسنپپی را اینگونه توضیح میدهد: ما در واقع با اسنپپی تحولی در لندتکها ایجاد کردیم. در جهان لندتکها درآمد خود را از پذیرندگان میگیرند نه از کاربرها. چون ما هستیم که برای فروشنده مشتری بیشتری میآوریم و امکان خرید ایجاد میکنیم.به طور کل این بیزینس مدل صحیح در دنیاست. به ندرت لندتکها از کاربر کارمزد میگیرند. گرچه نرخ تورم در ایران کار را پیچیده کرده است.در ایران تامین مالی بانکی بالای ۳۰ درصد هزینه دارد و پیادهسازی این مدل سخت است. اما تا کنون موفق شدیم آن را انجام بدهیم و تامین درآمد ما از پذیرنده صورت گرفته است.
طبق گفته حسامی در حال حاضر اعتبار اسنپپی در دو مدل ارائه میشود. او در این باره توضیح میدهد: یک بخش اعتبار ماهانه است و یک بخش اعتبار اقساطی، اعتبار ماهانه ۳۰۰هزار تا ۵ میلیون است و اعتبار اقساطی از ۲ تا ۱۵ میلیون تومان. در ابتدا اعتبار ماهانه فقط روی اکوسیستم اسنپ بود اما از تیر ۱۴۰۱ سرویس اقساطی را اضافه کردیم.حالا روی اسنپشاپ سرویس اقساطی را لانچ کردهایم و برنامه آینده ما این است آن روی اسنپتیریپ هم ارائه دهیم.
حسامی همچنین در ادامه به موضوع افزایش اعتبار هم اشاره میکند و میگوید: ما در دو سال اول طبق الگوریتم دائم اعتبار را بالا بردیم، اگر منابع مالی ما بیشتر بود حتما این کار را ادامه میدادیم. اما بزرگترین چالش صنعت لندتک بحث تامین مالی است و اصلا گلوگاه لندتکها،تامین مالی است.متاسفانه سیاستهای اشتباه بانکها ما را هم درگیر کرده است.
طبق گفته حسامی اسنپ تاکسی با اختلاف صدرنشین استفاده کنندگان اعتباری است و خارج از اکوسیستم اسنپ، بیشترین استفاده از اعتبار اقساطی، آرایشی بهداشتی، پوشاک، لوازم خانگی و بعد موبایل و اکسسوری است.
حسامی همچنین راجع به موضوع اعتباردهی و تشویق مردم به کالاهای مصرفی میگوید: این موضوع دهههاست که در غرب صورت میپذیرد، اما در ایران شرایط فرق میکند. متاسفانه در این شرایط اقتصادی خوب نیست و در نهایت مردم با BNPLها به سمت خریدهای واجب خود بروند. علاوه بر اینکه ما هم میسنجیم که بر چه اساس اعتبار بدهیم. بر اساس بازپرداخت تسهیلات میدهیم و کم کم آن را افزایش میدهیم.
مدیرعامل اسنپپی همچنین راجع به، به اشتراکگذاری دادهها در میان لندتکها میگوید: به اشتراکگذاری دادهها چالش عملیاتی جدی دارد، در واقع نهاد واسط باید باشد و نباید تضاد منافعی بین بیزینسهای این حوزه وجود داشته باشد. بحث بعدی امنیت داده است و نکته مهمتر ضعف زیرساخت حقوقی است. کاربری که بدحساب است میتواند از ما برای اینکه دیتا را در اختیار شرکتی گذاشته باشیم شکایت کند. ما اولین شرکتی بودیم که در اعتبارسنجی ایرانیان دادههایمان را در اختیار این سازمان گذاشتیم و این موضوع بسیار خوب و بازدارنده است.
طبق گفته حسامی در دوسال اخیر لندتک در ایران تغییرات زیادی کرده است. او راجع به آینده این صنعت میگوید: لندتکها از سال ۲۰۰۵ کار خود را آغاز کردهاند، خیلی از بانکها، نئوبنکها و حتی غولهای فناوری وارد این حوزه شدهاند. اپل و آمازون لندتک خود را لانچ کردهاند و حتی بعید نیست گوگل و فیسبوک هم این کار را بکنند. تازه در ایران شرایط بد اقتصادی نیاز به تامین مالی را زیاد کرده است و اگر لندتکها بتوانند با نرخ صفر یا کم به کاربران تسهیلات بدهند به شدت موضوع کاربردی و پرطرفدارتر میشود.علاوه بر اینکه تغییرات تکنولوژی، هوش مصنوعی و چتجیپیتی هم در سالهای اخیر تغییرات لندتکها را جذابتر کردهاند. با هوش مصنوعی پیشنهادات شخصیسازی شده و بسیاری امکانات در اختیار کاربران قرار میگیرد و در واقع لندتکها هنوز برگ برنده خود را رو نکردهاند. درست است در ایران محدودیتهای زیادی داریم اما ناگزیریم به سمت فناوری حرکت کنیم و ما هم در اسنپپی در تلاشیم تا استفاده از فناوری را بیشتر کنیم.