مدیرعامل ازکی‌وام: هزینه‌های بازاریابی و اجرایی بانک‌های سنتی تقریبا ۲ برابر لندتک‌هاست

به گزارش پیوست، لندتک‌ها با پایین آوردن هزینه‌های اجرایی، پرداخت وام‌ به خصوص وام‌های خرد را به صرفه‌تر کرده‌اند. از سویی اما محدودیت‌های رگولاتوری و اعتماد نداشتن بانک‌ها به این مجموعه‌ها به مانعی سر راه آنها تبدیل شده است.

محمدمهدی مومنی، مدیرعامل ازکی‌وام در خصوص به صرفه بودن مدل اقتصادی لندتک‌ها می‌گوید:‌ امروز اگر هزینه نکول را بگذاریم کنار امروز مجموع هزینه‌های بازاریابی و اجرایی و تشکیل پرونده یک چیزی حدود ۳.۵ درصد هزینه وام است. قطعا در دو سه سال آینده این میزان پایین‌تر می‌آید. برای وام بانکی این ۶ درصد است. این مبلغ منهای هزینه نکول است که برای ما ۱.۵ درصد و برای بانک ۳ الی ۴ درصد است.

او ادامه می‌دهد: امروز هزینه پول در بازار ایران هزینه صریح و شفافی است. نرخ تامین مالی در کشور ما ۳۵-۳۶ درصد قرار دارد. یعنی خود بانک از شبکه بین بانکی با نرخ ۳۱ – ۳۲ درصد تامین مالی می‌کند. آن را در قالب اعتبار به شرکت‌ها می‌دهد یا آن را خرد می‌کند و در قالب کارت‌های اعتباری و عقود مرابحه به مردم می‌دهد.

مومنی در مورد به صرفه بودن دریافت وام از لندتک‌ها توضیح می‌دهد: در شعبه که تشریف می‌برید می‌گویند مبلغی سه ماه در حساب پس‌انداز صفر درصد قرار دهید و پس از سه ماه بخشی از آن را پرداخت می‌کنند. وام ۲۳ درصد است و سه چهار درصد هم هزینه تشکیل پرونده دارد. با احتساب این هزینه‌ها می‌بینید اگر از لندتک یک هفته‌ای وام بگیرید فرقی با دریافت وام سه چهار ماهه از بانک ندارد.

شبکه بانکی به ما اعتماد ندارد

مومنی باور دارد اعتماد شبکه بانکی هنوز به طور کامل به لندتک‌ها جلب نشده است: رسالت خودمان می‌دانیم همه جور وام را برای کاربران خود فراهم کنیم اما تا همین جا هم که توانستیم این کارها را انجام دهیم با انواع و اقسام سختی‌ها بوده است و اعتماد شبکه بانکی هنوز هم به طور کامل به لندتک‌ها جلب نشده است. اگر اتفاقاتی مثل رگولاتوری صحیح رخ بدهد و بانک هم بداند می‌تواند از طریق شرکت‌های لندتک هزینه‌های عملیاتی و بازاریابی خود را کاهش دهد می‌توانیم در آن مسیر هم حرکت کنیم.

به گفته وی این لندتک می‌تواند روزانه تا دو هزار فقره اعتبار پرداخت که این امکان در قالب بانکداری شعبه و سنتی نمی‌گنجد. او اضافه می‌کند: پیشنهاد دادیم برخی از وام‌های تکلیفی دولت که از بستر شبکه شعبه‌ای عبور می‌کند مثل وام ازدواج و فرزندآوری را ما ارائه کنیم.

مدیرعامل ازکی‌وام در مورد عقب‌ماندگی این صنعت از روندهای جهانی می‌گوید: ما ۳۰ -۴۰ سالی با عرصه جهانی فاصله داریم و سعی نکرده‌ایم این فاصله را کم کنیم. مثلا در ترکیه همین الان در وب‌سایت ترندیول به واسطه اینکه open API banking در همه ابعاد این اکوسیستم فراگیر شده است اگر کارت اعتباری ثبت‌شده نداشته باشید می‌توانید به واسطه امتیاز اعتباری‌تان در همان لحظه اعتبار بگیرید. حتی می‌توانید همان لحظه حساب بانکی باز کنید. این حاصل همان ارتباطی است که با شبکه بانکی جهانی شکل گرفته است و می‌بینید که چقدر راحت‌تر شده است.

یک و نیم همت وام داده‌ایم

مومنی می‌گوید این لندتک تا کنون ۱.۵ همت وام به ۱۵۰ هزار کاربر با نرخ نکول ۱.۵ درصد پرداخت کرده است.

او در مورد آمار پرداختی لندتک‌ها می‌گوید: آماری که برای امسال از لندتک‌ها بشود گفت در دسترس نیست چون شرکت‌ها پایان سال گزارش می‌دهند. سال گذشته همه انواع اعتبارات از سمت لندتک‌ها چه BNPL چه وام‌های خرد ۵۵۰۰ میلیارد تومان بوده است که ۰.۷۸ درصد کل اعتبارات است. بانک مرکزی در این رابطه گفته است برخی وام‌ها تمدید می‌شوند برای همین نسبت پایین آمده است.

مدیرعامل ازکی‌وام همچنین می‌گوید: ۲۱ هزار میلیارد تومان در قالب کارت‌های بانک‌ها بوده است. بانک‌ها مجبور شدند وام‌هایشان را به صورت دستورالعملی در قالب کارت ارائه دهند. ما از این نوع نیستیم. ما به صورت خط‌های اعتباری هستیم. مجموعه‌هایی مثل لندو و قسطا که با بانک‌ها کار می‌کنند در قالب کارت، اعتبار را ارائه می‌کنند.

طبق آمار بانک آینده در طول یک سال اخیر این بانک مجموع کارت‌هایی که این بانک به مشتریانش داده است ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده است.

چرا لندتک‌ها فقط اعتبار کالا می‌دهند؟

او در پاسخ به سوال که چرا لندتک‌ها نمی‌توانند به مردم پول پرداخت کنند و فقط اعتبار خرید کالا ارائه می‌کنند می‌گوید:‌ در واقع ما لندتک‌ها که به صورت مستقیم با بانک‌ها کار می‌کنیم باید تحت قوانین بانک مرکزی فعالیت کنیم. طبق عقود بانکداری اسلامی که ذیل آنها با مجموعه‌های بانکی فعالیت می‌کنیم یا عقد مرابحه است یا عقد فروش اقساطی که این دو مورد به ما اجازه فعالیت در عرصه نقدی نمی‌دهد. در نتیجه باید امکان خرید کالا را فراهم کنیم.

وام‌های ازکی‌وام با بازپرداخت ۱۲ یا ۱۸ ماهه پرداخت می‌شود. مومنی در مورد علت بیشتر نبودن تعداد ماه‌های بازپرداخت نیز می‌گوید: یک دلیل اصلی‌اش این است خطوط اعتباری و خود محاسبات بانک برای بیشتر نشدن هزینه پول در این ابعاد است. ما قبلا با مجموعه پست‌بانک تا ۳۶ ماه هم وام می‌دادیم اما امروز شرایط شبکه بانکی یک مقدار پیچیده شده است. مثلا همین الان خیلی از بانک‌ها اعتبارات‌شان را بسته‌اند. یک دلیلش این است بانک مرکزی محدودیت گذاشته است بانک‌ها بیشتر از ۲ درصد ترازنامه‌شان حق ندارند ماهانه وام دهند. الان شعبه هم تشریف ببرید خیلی وام‌های بلندمدت حذف شده است.

مومنی در مورد نپذیرفتن سفته از سوی این لندتک نیز می‌گوید: حقیقتا این به تحلیل ریسک و اعتبار برمی‌گردد. اکوسیستم سفته در کشور خیلی خوب تشکیل نشده است. ما اولین مجموعه‌ای بودیم که سفته الکترونیک را برای دریافت اعتبار فعال کردیم اما خیلی تجربه خوبی نبود. به دلیل اینکه بستر قضایی واخواهی و پیگیری‌اش فراهم نیست و خود سرویس‌ها ایراداتی داشتند از این جهت گذاشتیم کنار اما دوباره به آن فکر می‌کنیم تا برای بخشی از مشتریان دارای رتبه اعتباری مطلوب تست کنیم.

او در مورد اعطای اعتبار بدون سابقه کاربری می‌گوید: امروز با بزرگترین فروشگاه‌های لوازم خانگی فعالیت داریم. تا سقف ۱۰ میلیون تومان بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای از فعالیت در ازکی می‌توانید اعتبار دریافت کنید. در سایر طرح‌هایمان باید از قبل فعالیت داشته باشید. یک بخشی از این مساله به خاطر قوانین و مقررات بانکی است باید فرد حساب بانکی  داشته باشد و کارت فعال داشته باشد. این موضوعات نمی‌گذارد همان لحظه اعتبار پرداخت شود.

مومنی در پاسخ به سوالی در مورد جذب سرمایه می‌گوید: چندین ماه است که مثبت هستیم و مسیر پروژه‌های درآمدزایی‌مان خوب بوده است و فعلا برنامه‌ای برای جذب سرمایه نیست.

او همچنین در مورد ورود به بورس توضیح می‌دهد: به ورود به بورس علاقه‌مندیم و مقدماتش را فراهم کردیم. از ابتدا که ازکی‌وام شروع به کار کرد IPO برای‌مان مهم بود. چون می‌خواهیم از بازار سرمایه تامین مالی کنیم. این نیازمند شفافیت مالی و حضور در بورس است.