پروژه کنتور هوشمند عملیاتی نشد

به گزارش پیوست، موضوع انرژی و ارتباط آن با تکنولوژی در دنیا جایگاه ویژه‌ای دارد. نگاه دانشی به‌صورت تخصصی و میان‌رشته‌ای به مقوله انرژی باعث شده در سایر کشورها کاهش مصرف انرژی از همین طریق صورت گیرد. زیرا به گفته مدیر ارشد کسب‌وکارهای صنعت هوشمند فناپ‌زیرساخت، این موضوع در کشور با حمایت حاکمیت قابل حل است.

مهدی عرب‌زاده یکتا، مدیر ارشد کسب‌و‌کارهای صنعت هوشمند فناپ‌زیرساخت با مقایسه شرکت‌‌های این حوزه در ایران و سایر کشورها گفت: شرکت‌هایی که در دنیا در این زمینه کار می‌کنند، بخش زیادی از آنها شرکت‌های فولادی هستند؛ آن شرکت‌ها از لحاظ تولید محصول متعهد شده‌اند که فناوری نقش موثری در توسعه کشور دارد به همین دلیل تمرکزشان را بر این حوزه گذاشتند و زیرساخت‌های خودشان را مدرن کردند تا بتوانند از این ترکیب علمی مهندسی با نگاه جدید میان‌رشته‌ای استفاده کنند. در بحث‌های تبدیل‌های انرژی، ذخیره‌سنجی و غیره  بیشترین استفاده را از هوشمندسازی انرژی کرده‌اند.

به گفته مدیر ارشد کسب‌و‌کارهای صنعت هوشمند فناپ‌زیرساخت، مسئله انرژی یکی از چالش‌های اصلی جامعه صنعتی و عموم مردم است و حل کردن آن نیازمند مشارکت‌دادن همه جامعه هدف است. امروز حکمرانان حوزه انرژی ما به دنبال حل مسئله انرژی هستند. اما مسئله این است که خط ‌مشی‌گذاران با دلالت بر کدام سازوکار باید مشکلات انرژی را حل کنند.

عرب‌زاده با تاکید بر حکمرانی الگوریتمی در دنیای فعلی گفت: حکمرانی الگوریتمی مدلی جایگزین از نظم دولتی و اجتماعی ایجاد می‌کند که در آن از الگوریتم‌های حوزه علوم رایانه‌ای به‌ویژه فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی و غیره برای حل مسائل جامعه بهره‌گرفته می‌شود. به‌گونه‌ای که این الگوریتم‌ها از مرحله شناسایی مسئله تا تدوین خط‌مشی و در ادامه حل و نظارت بر مسائل یک جامعه نقش ایفا می‌کنند.

گذار به مدل حکمرانی سایبروکراسی برای حل مسئله انرژی

عرب‌زاده در پاسخ به این سوال که چگونه مساله‌ای چون انرژی را می‌توانیم با تکیه بر فناوری حل کنیم در حالی که فناوری خود پدیدآور سبکی نوپدید از حکمرانی مدرن است و خود حکمرانی هم با ارکانی چون منافع، قدرت و مقاومت روبرو است، پاسخ داد: حکمرانی الگوریتمی، ساختار چندگانه منافع، قدرت و مقاومت را دربرمی‌گیرد و به همین دلیل در ادبیات مدیریت دولتی محل مناقشه است. بنابراین اگر به دنبال حل مساله انرژی از مسیر تکیه بر فناوری هستیم باید قبل از آن به سایبروکراسی فکر کرده باشیم. سایبروکراسی شکلی نوپدید از حکمرانی در جوامع نوین و دیجیتالی است که حکمران‌ها با استفاده موثر از داده‌ها و اطلاعات مسائل خود را شناسایی، حل و حتی حکمرانی می‌کنند. از آنجایی که هیچ مدل شناخته شده‌ای از دولت‌ها و حکومت‌های سایبروکراتیک وجود ندارد، مدل‌سازی چنین گونه‌هایی از حکمرانی کمی پیچیده است، با این حال بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مسئله انرژی را به کمک مدل‌سازی‌های حکمرانی‌های نوپدید، به‌ویژه در مورد آب و گاز حل کرده‌اند.

پروژه کنتور گاز  فناپ زیرساخت بدون نتیجه ماند

عرب‌زاده یکتا درباره بی‌نتیجه ماندن پروژه کنتور گاز فناپ زیرساخت گفت: به‌دلیل اینکه دولت‌ بزرگ است، حکمرانی انرژی در بخش‌های مختلف انجام نمی‌شود دولت‌ هنوز برنامه دقیقی در زمینه سبک حکمرانی و مدل‌های تجاری آن در دست ندارد. این در حالی است که دولت‌ها در نظام‌ها و نظم‌آفرینی‌های جدید در دنیا بیشتر به سمت تنظیم‌گری در حال حرکت هستند و بخش خصوصی، پروژه‌های هوشمندسازی را انجام می‌دهد، ما هم خواستیم همین رویه را پیش بگیریم اما تاکنون موفق به عملیاتی‌سازی آن نشده‌ایم. بحث بر سر واگذاری این پروژه‌ها به فناپ زیرساخت نیست، بلکه موضوع عملی کردن هوشمندسازی انرژی توسط بخش خصوصی و با کمک و دلالت بر سبک‌های نوپدید از حکمرانی در حوزه انرژی است.

عرب‌زاده یکتا ادامه داد: امروز زمان آن رسیده است که دولت‌ها از الگوریتم‌های رایانه‌ای، به‌ویژه الگوریتم‌های هوش مصنوعی و زنجیره بلوکی برای افزایش توانمندی در ساختار اداره امور بهره بگیرند. از این رو اگر دولت‌ها دقیقاً آگاه نباشند که تصمیمات آنها با کدام ارزش‌های جوامع دیجیتالی مطابقت دارد، اطمینان از سرانجام آنها غیرممکن خواهد بود. باید پتانسیل استفاده از الگوریتم‌ها در دولت‌ها برای افزایش تصمیم‌گیری  مورد استفاده قرار گیرد تا مانع عقب افتادن از فرصت‌های پیش آمده نشود همچنین الگوریتم‌سازی باید فرایندی حساس به تعریف ارزش در هر جامعه باشد.

مدیر ارشد کسب‌و‌کارهای صنعت هوشمند فناپ‌زیرساخت درباره حکمرانی دیجیتال اضافه کرد: وقتی مبحث حکمرانی‌های دیجیتال و الگوریتمیک مطرح می‌شود، ذهن‌ها خیلی زود معطوف به دولت الکترونیک و ساختارهای پیاده‌سازی شده از آن می‌شود، هر چند که دولت الکترونیک یکی از مصادیق مهم حکمرانی دیجیتالی است، اما تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد که منظور من مدل‌سازی‌ها به سبک الگوریتمیک آن، نوین‌سازی به سبک هدایت‌گری‌های دوران دولت‌های الکترونیک نیست.

حل مسئله انرژی از مسیر هوشمندسازی پرریسک است

او با تاکید بر میان‌رشته‌ای بودن این حوزه گفت: جایگاه و اهمیت فناوری در مصرف انرژی نباید تنها متکی به فناوری فرض شود چرا که حکمرانی الگوریتمی با دلالت بر فناوری‌ها شکل گرفته و یک شبکه تحقیقاتی میان رشته‌ای است که به درک مفاهیم گسترده‌ای از حوزه‌های هوش مصنوعی، کلان‌داده‌ها، اقتصاد پلتفرمی، حکمرانی داده و تصمیم‌گیری‌های خودکار در این حوزه بستگی دارد.

عرب‌زاده ادامه داد: در ساختار حکمرانی الگوریتمی، مقررات الگوریتمی متناسبی تنظیم شده است که در آن، داده‌های دقیق‌تر که از طریق دستگاه‌های هوشمندی نظیر کنتورهای هوشمند گاز و برق جمع می‌شود برای سازماندهی موثرتر زندگی بشر و حل آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسیر خط‌مشی‌گذاری انرژی، متفاوت از مسیر خط‌مشی‌گذاری در تفکر سازمان‌بخش دیجیتالی است. پس اگر می‌گوییم خط مشی گذاران متفاوت می‌اندیشند و حتی متفاوت عمل می‌کنند خیلی اشتباه نکرده‌ایم چرا که امروزه فاصله معنی داری بین خط‌مشی‌گذاری بخش‌های دولتی و خصوصی وجود دارد.

به گفته عرب‌زاده فناپ زیرساخت، مسئله شرکت ملی گاز را برای هوشمندسازی پیدا کرده است و به این نتیجه رسیده که در مسئله بحران مصرف گاز در اوج سرما، چاره کار ریشه در فهم الگو مصرف از مسیر کاربست فناوری‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا دارد و نه فقط از مسیر تعویض کنتورهای قدیمی با کنتورهای مدرن هوشمند که تنها قدرت انتقال داده مصرفی را به شبکه بالادستی دارند، بنابراین بدون داشتن آن الگوها که ریشه در مدل‌سازی حکمرانی الگوریتمی خود دارد چگونه می‌توانیم آن مسئله را حل کنیم. به او ادامه داد: اینجاست که وقتیRFP منتشر شده را مرور می‌کنیم به تنها و مهم‌ترین بخش حل این مساله که شناسایی و فهم الگوی مصرف مشترکان است، اشاره نشده است و خط‌مشی‌گذار محترم آن را به فازهای آتی ارجاع داده است.

مدیر ارشد کسب‌وکارهای صنعت هوشمند فناپ‌زیرساخت همچنین درباره هوشمندسازی انرژی در صنایع گفت: راهکار ما این است که صنایع از اپراتورهای انرژی استفاده کنند. تصویرپردازی اپراتور انرژی را به کمک مدل‌سازی حکمرانی‌های نوپدید می‌توانیم ایجاد کنیم و بخش خصوصی در این زمینه با توسعه همزمان زیرساخت‌ها و سبک‌های حکمرانی می‌تواند به دولت کمک کند. بهترین نمونه‌های عملیاتی این سبک از حکمرانی شهرهای هوشمند، به‌ویژه در سبک‌های حکمرانی Local Governance هستند، که افزایش قدرت محاسباتی امکان تصمیم‌گیری خودکار و جایگزینی را با کمک حاکمیت الگوریتمی برای شهروندان و دولت‌ها، فراهم می‌کنند. جایی که حکمران‌های نوظهور به‌ویژه در حوزه انرژی می‌توانند یکی از گزینه‌های حل مسئله انرژی باشند و دیگر و تنها دولت مسئولیت حل آن را بر دوش ندارد.

به گفته عرب‌زاده یکتا، در کشور چین اپراتورهای انرژی در کنار اپراتورهای صنعتی نشسته‌اند، در این کشورها اپراتورها مدیریت تک‌تک ماشین‌آلات را به دست می‌گیرند تا مسئله انرژی را ریشه‌ای شناسایی و حل کنند.