صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات مانند دیگر صنایع و رشتهها، مملو است از اسناد بالادستی…
۹ مهر ۱۴۰۳
دوستی تعریف میکرد سالها پیش در جریان ساخت یکی از سدهای کشور، سازمان هواشناسی طی نامهای رسمی هشدار داد یک ماه دیگر در منطقهای که شما مشغول کار هستید، سیل خواهد آمد؛ اما مدیران پروژه توجهی به این نامه نکردند. مدتی بعد دوباره نامه آمد که دو هفته دیگر سیل خواهد آمد؛ باز هم کسی توجه نکرد. دوباره نامه آمد که سه روز دیگر سیل خواهد آمد و باز هم بیتوجهی و سرانجام سیل آمد و میلیاردها تومان خسارت وارد کرد. البته خبر این اتفاق به رسانهها نرسید اما اگر میرسید هم طبیعتاً مدیران پروژه در توجیه بیعملی خود، جملهای آشنا در آستین داشتند:«غافگیر شدیم.»
ایران کشور غافلگیریهاست. ۳۸ سال پیش وقتی آخرین شاه ایران با هلیکوپتر یکی از راهپیماییهای میلیونی مردم را دید، از شدت عصبانیت نمیدانست چه کند. چطور زیر گوش او چنین اتفاقی افتاده بود؟ چرا هیچ کس نتوانسته بود آن را پیشبینی کند؟ واقعیت این است که در آن زمان هم بودند افراد و سازمانهایی که به شاه هشدار داده بودند اما او ترجیح داد غافلگیر شود.
ماجرای ورود نسلهای مختلف تلفن همراه به ایران و نحوه مواجهه ما با آنها نیز از همین قاعده پیروی میکند. ما میدانستیم ارتقا از نسل ۲ به 75/2 چه الزامات و تبعاتی دارد. میدانستیم MMS و GPRS خواهد آمد اما ترجیح دادیم سکوت کنیم و با حادثه مواجه شویم. ما میدانستیم با مهاجرت از نسلهای ۲ به ۳ چه خواهد شد اما باز هم خود را به ندانستن زدیم. طبیعتاً افرادی هستند که با خواندن این جملات، فوراً جواب میدهند:«نه، نمیدانستیم.» این خود عذر بدتر از گناه است. فناوری تلفن همراه و نسلهای جدیدتر آن سالها بعد از رونمایی جهانی به ایران وارد شدند و به سادگی میشد فهمید پس از ورود آنها چه خواهد شد. آیا کسی نمیدانست MMS چیست و با آن چه میتوان کرد؟ آیا کسی نمیدانست نسل ۳ بر پایه تماس تصویری درآمد خواهد داشت؟
اکنون دنیا در حال بررسی استانداردها و الزامات نسل ۵ تلفن همراه است. این فناوری قرار است در سال ۲۰۲۰ به صورت تجاری عرضه شود و میتوان حدس زد با تاخیری پنجساله به ایران بیاید. بدین ترتیب حدود ۱۰ سال تا روزی که اپراتورهای ایرانی 5G عرضه کنند، زمان وجود دارد. هماکنون اپراتورها سرگرم توسعه سختافزاری و نرمافزاری نسلهای ۳ و ۴ هستند اما نهادهای متعدد قانونگذار و ناظر، سالها فرصت بررسی و تحقیق درباره فناوریای دارند که انقلابی در همه عرصهها ایجاد خواهد کرد. در عین حال نباید تصور کنیم ۱۰ سال بعد آنقدر دور است که نخواهد آمد. زمان به سرعت سپری خواهد شد و ناگهان به روزی میرسیم که ناگزیر از مهاجرت به نسل بعدی هستیم. آیا باز هم میخواهیم بگوییم «غافلگیر شدیم»؟