استارت-سعودی-آپ!

گزارش فایننشال تایمز در مورد اینکه صندوق ذخیره ارزی عربستان سعودی از طریق شراکت با Soft bank ژاپن قصد تاسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری در بازار جهانی استارت‌آپ‌ها دارد، نمی‌تواند تعجب‌برانگیز باشد. در چند سال گذشته اقتصاد عربستان سعودی در اثر وابستگی به فروش انرژی و جنگ نفت با روسیه و ایران و هوویی به نام «نفت شل» آسیب فراوانی دید. در منطق تلاش کشورها، و در اینجا عربستان سعودی برای کاستن از وابستگی اقتصادی به نفت شک و شبهه‌ای وجود ندارد. اما وقتی به رقم حیرت‌انگیز 100 میلیارد دلار که قرار است به این بازار پرسود تزریق شود، برمی‌خوریم شگفت‌زده خواهیم شد! زنگ خطر وقتی به صدا درمی‌آید که روشن شود پای «محمدبن سلمان» وزیر دفاع و جانشین ولیعهد سعودی، به عنوان مبتکر طرح در میان است. مبتکر این طرح سرمایه‌گذاری همچنین فرمانده جنگ یمن، حامی گروه‌های سلفی-وهابی در سوریه و نیز تدوین‌کننده سیاست ایرانی آل‌سعود است. اگر تا پیش از این سعودی‌ها رقیب جدی ایران در منطقه در رقابت‌های نفتی محسوب می‌شدند، اکنون انتظار بجایی است اگر منتظر باشیم محل نزاع از «نفت» به «کنش‌های رهایی از نفت» منتقل شود! بازار استارت‌آپ‌ها نیز با توجه به پس‌زمینه‌های موجود، محیط مساعدی برای انتقال رقابت‌هاست.
از آنجا که ایران به تازگی در مسیر جلب سرمایه‌ برای بازار خود قرار گرفته است، اگر رشد این بازار در کوتاه‌مدت و میان‌مدت مورد توجه قرار نگیرد، ورود سرمایه‌های کلان سعودی‌ها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهنده‌ها می‌تواند مورد استفاده آنها برای محدود کردن فعالیت‌های ایران واقع شود و عرصه را بر بازار نوپای ایرانی تنگ کند. در مقابل سیلی که در راه است، شتاب در گسترش این بازار و جذب هرچه سریع‌تر و بیشتر سرمایه‌های مطمئن از کشورهای علاقه‌مند، می‌تواند سدی در برابر آن باشد. هدف عربستان سعودی از چنین سرمایه‌گذاری‌هایی در حوزه‌های تازه‌ای چون بازار رو به رشد استارت‌آپ‌ها، تلاش برای رهایی از ورشکستگی اقتصادی است؛ اما تضمینی نیست که از این سرمایه‌ها، که بی‌تردید در آینده بیشتر از این خواهد بود، مستقیم یا غیرمستقیم برای تحت فشار قرار دادن رقبای منطقه‌ای استفاده نشود