مدیرعامل «فرابوم»: در حوزه فین‌تک از کشورهای همسایه هم عقب‌تریم

به گزارش پیوست همایون محبوبی مدیرعامل فرابوم، شرکت فعال در حوزه بانکداری باز معتقد است: «نه فقط در مقایسه با کشورهای پیشرفته، بلکه از کشورهای منطقه و همسایه نیز در زمینه فین‌تک و فناوری‌های مالی عقب‌تر هستیم. در واقع در بانکداری باز، این در اختیار قرار دادن APIها و اشتراک‌گذاری آنها با هم در حوزه‌های مختلف است که می‌تواند به تسهیل‌گری و نوآوری منجر شود. اما اینکه هر سازمان، سرویس و دیتا را متعلق به خود می‌داند و از در اختیار قرار دادن داده‌ها ممانعت می‌کند، باعث شده مسیر نوآوری‌های بانکی با اختلال مواجه شود.»

مدل درآمدی کسب و کارهای صنعت بانکی نیاز به اصلاح دارد

به باور محبوبی چالش‌های رگولاتوری همیشه کسب و کارهای نوآورانه را تهدید می‌کند. او در ادامه می‌گوید: «ما با قانون‌مند شدن مشکل نداریم ما با ورود رگولاتور در حوزه اجرا مشکل داریم. رفتار رگولاتور نیز حاکمیتی شده است و می‌خواهد همه چیز را تحت کنترل خود دربیاورد. این انحصار‌طلبی و ورود به حوزه اجرا، مسلما به نفع صنعت مالی کشور و اقتصاد دیجیتال نیست.»

او این سوال را که آیا این شرکت در نیمه دوم سال تحت تاثیر اختلال‌های اینترنت قرار گرفته است این گونه پاسخ می‌دهد: «در دو سال گذشته فرابوم رو به توسعه حرکت کرده؛ اما نیمه دوم امسال ما هم تحت تاثیر شرایط کشور آسیب دیده‌ایم. چون فعالیت فرابوم دوسویه و وابسته به سایر کسب‌و‌کارهای تجاریست و خواه ناخواه، تحت شعاع جو سیاسی و اقتصادی جامعه قرار می‌گیرد.»

او همچنین در مورد مدل درآمدی و سودآوری فرابوم این طور توضیح می‌دهد: «مدل درآمدی ما در فرابوم روی مدل کسب‌و‌کاری صحیحی قرار دارد و پایه درآمدی ما کارمزدی است و از این رو کمتر آسیب دیده‌ایم، حتی با اینکه چشم‌انداز سودآوری ما برای سال ۱۴۰۲ بود، اما توانستیم با سیاست‌های درست و همکاری‌های تیمی در سال مالی ۱۴۰۱ هم فرابوم را به نقطه سر به سری و سوددهی برسانیم.» 

به عقیده محبوبی مدل درآمدی کسب‌و‌کارهای صنعت بانکی در ایران جای اصلاح دارد و روش صحیح آن دریافت کارمزد و نرخ ارائه خدمات از سمت مصرف کننده است: «مدل درآمدی اغلب فعالیت‌های بانکی در ایران صحیح نیست و ما به نوبه خودمان در فرابوم روی روال صحیح درآمدی پافشاری کردیم. نظام کارمزدها در نظام بانکی نیاز به اصلاح دارد و رفع همین مشکل می‌تواند به رشد صنعت بانکی در ایران نیز منجر شود.»

رشد چند بعدی کسب و کارهای پلتفرمی

به گفته محبوبی فعالیت‌ پلتفرم‌های باز بانکی که بستر ارائه خدمات آن روی APIها هستند، باید در چند سو رشد کنند. او در این باره می‌افزاید: «کسب‌و‌کارهای نوآوری باز باید بتوانند قدرت جذب هر دو سوی بازار، یعنی هم سرویس‌دهندگان و هم سرویس‌گیرندگان را داشته باشند. اینکه API را از یک سازمان بگیریم و کسب‌وکار دیگری را هم مجاب کنیم که از بستر ما جهت اتصال به آن سازمان استفاده کند. با اینکه بازار فضای توسعه ای زیادی دارد، اما ما هنوز در این بخش با چالش هایی مواجهیم. برخی سرویس دهندگان، ما را رقیب خودشان می‌دانند و دوست دارند با کسب‌وکارها به صورت مستقیم تعامل کنند. از سوی دیگر برخی شرکت‌‌های خدمت‌گیرنده هم دوست دارند سرویس را مستقیما از بانک‌ها دریافت کنند. در صورتی که تنها شرکت‌هایی با تخصص ما هستند که با تمرکز روی این موضوع و عاری از بروکراسی‌های بانکی از عهده ارائه چنین سرویس‌هایی در زمان کمتر و با کیفیت فنی بیشتری برمی‌آیند.»

به گفته محبوبی استقبال بانک‌‌ها در زمینه استفاده از ظرفیت‌های بانکداری باز نیز متفاوت است: «ظرفیت بانک‌ها در حوزه نوآوری‌های باز متفاوت است، ما بانکی داریم که تنها یک سرویس ارائه می‌کند و بانک دیگری را داریم که ده‌ها سرویس ارائه می‌کند. بنابراین وضعیت سرویس دهنده‌ها کاملا متفاوت است و این موضوع برای ما پیچیدگی‌های خاص خود را ایجاد می کند. در کل ارائه سرویس‌های مالی و بانکداری سخت‌تر از سایر کسب و‌کارهای پلتفرمی است و ما در مواردی هنوز نتوانسته‌ایم همه بانک‌ها را مجاب کنیم که APIها را به ما ارائه دهند. از طرفی تعدد سامانه‌‌‌ها و تمرکز رگولاتوری بر توسعه و کنترل، امکان خلاقیت را از بانک‌ها گرفته و باعث عقب‌افتادگی بازار بانکی ایران شده است. ما امیدواریم بانک‌ها و سازمان‌ها با درک این شرایط به جای رقابت، با ما همکاری کنند و در ارائه APIها تسهیل‌گر باشند.»

محبوبی همچنین در رابطه با تعامل فرابوم با سازمان‌های دیگر به غیر از بانک‌ها نیز می‌گوید: «در حال تعامل و مذاکره با اپراتور‌ها، بیمه و سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی نیز هستیم، تا سبد محصولات فرابوم را متنوع‌تر و کامل‌تر کنیم. اما هنوز در این مرحله در ابتدای راهیم و این مسیر نیاز به همکاری بیشتر از سمت ارگان‌هایی دارد که نسبت به ارائه API همچنان همراه نیستند. به طور قطع در سال ۱۴۰۲ در این زمینه نیز به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا می‌کنیم.»

البته محبوبی همین که شرکت‌هایی همچون فرابوم کسب‌وکاری یک سویه نیستند را یک مزیت بزرگ می‌داند و معتقد است آنها به عنوان یک کسب و کار پلتفرمی امکان رشددر چند جهت را دارند. او می‌گوید: «ما هم با اضافه شدن سرویس دهندگان و هم با بیشتر شدن تعداد سرویس گیرندگان بزرگ می‌شویم. به نظر من سال آینده سال خوبی برای همه پلتفرم‌های باز خواهد بود، خصوصا در حوزه فناوری‌های مالی که در هم تنیدگی بسیاری با هم دارند و به مرور زمان تعداد بیشتری از آنها با این خدمات آشنا می‌شوند و از مزایای آن بهره می برند.»