ابهام در آینده شغلی فعالان حوزه مارکتینگ و شبکه‌های اجتماعی

به گزارش پیوست، این روزها اگر نگاهی به تنها شبکه اجتماعی رفع فیلترشده در ایران یعنی «لینکدین» بیندازید، حلقه‌های سبز دور عکس افراد نشان‌دهنده جویای کار بودن صاحب اکانت است، این تصویر بیشتر از هر چیزی یک فرضیه ساده را تقویت می‌کند؛ با کاهش درآمد استارت‌آپ‌ها و شرکت‌هایی که کسب‌وکارشان به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی گره خورده، مشکل دیگری نمود پیدا کرده و آن تعدیل نیروی انسانی‌ است که بیشتر شامل فعالان حوزه مارکتینگ و شبکه‌های اجتماعی می‌شود.

مشاغل مرتبط با شبکه‌های اجتماعی بیشترین آسیب را دیدند

آمارهای ارائه‌شده از مجموعه‌های فعال در حوزه کاریابی این فرضیه را تایید می‌‌کند. اطلاعات ارائه‌شده از سوی مجموعه جاب‌ویژن به پیوست در حوزه تغییرات تعداد آگهی‌های ثبت‌شده حوزه مارکتینگ طی دو ماه اخیر یعنی در مهر و آبان ۱۴۰۱ نسبت به مرداد و شهریور نشان می‌دهد در این مدت مشاغل مرتبط با شبکه‌های اجتماعی بیشترین آسیب را دیده‌اند و در این بازه زمانی تعداد آگهی‌های شغلی ثبت‌شده از سوی کارفرما در این گروه ۷۲ درصد کاهش یافته است.

بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی جاب‌ویژن، در مشاغل ترجمه، تولید محتوا، نویسندگی و ویراستاری ۳۱ درصد کاهش ثبت آگهی رخ داده است. سئو و دیجیتال مارکتینگ نیز حوزه‌های دیگری هستند که در این دوران به ترتیب با کاهش ۲۸ درصد و ۲۴ درصد در تعداد آگهی ثبت‌شده مواجه شده‌اند.

آمارهای این مجموعه در ادامه به تغییرات تعداد رزومه‌های ارسالی از سوی کارجویان برای گروه‌های شغلی حوزه مارکتینگ در دو ماه اخیر نسبت به مرداد و شهریور پرداخته است و نشان می‌دهد در این زمان گروه‌های شغلی حوزه شبکه‌های اجتماعی ۶۲ درصد کاهش یافته‌اند.

جاب‌ویژن در ادامه تاکید کرده است تعداد رزومه‌های ارسالی برای گروه‌های شغلی سئو، ترجمه، تولید محتوا، نویسندگی و ویراستاری و دیجیتال مارکتینگ نیز در دو ماه اخیر کاهش یافته است.

هادی محمدآبادی، مدیرعامل جاب‌ویژن، در پاسخ به این سوال که چند درصد از کارجوها در این مدت موفق شده‌اند شغلی بیابند به پیوست می‌گوید: «فرایند کاریابی فرایند کوتاهی نیست. ما در انتهای این فرایند از کارفرما و کارجو نظرسنجی می‌کنیم اما همه این افراد به ما پاسخ نمی‌دهند.»

او با اشاره به اینکه درآمد سازمان‌های وابسته به اینترنت به طور متوسط بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش یافته می‌گوید: «طبیعتاً وقتی یک کسب‌وکاری افت می‌کند، اولین کاری که انجام می‌دهد متوقف کردن اقداماتی است که به توسعه مربوط می‌شود. حالا در اینجا حرف ما به طور مشخص در رابطه با منابع انسانی است و اگر یک مجموعه قرار بوده بخش جدیدی راه‌اندازی کند و نیروی جدید استخدام کند، این کار را متوقف می‌کند و تنها تلاش می‌کند وضع موجود را حفظ کند.»

محمدآبادی بر این باور است که تا وقتی اوضاع درآمدی یک کسب‌وکار بهبود پیدا کند، این استخدام‌ها محدود و محدودتر خواهد شد و نباید در کوتاه‌مدت انتظار داشته باشیم به نقطه اول خود برگردیم.

توقف استخدام به دلیل عدم اطمینان از فضای کسب‌وکار

آمارهای به‌دست‌آمده از پژوهش‌های آماری ایران‌تلنت در آبان ۱۴۰۱ در رابطه با تاثیر اتفاقات اخیر بر فضای کسب‌وکارها نیز نتایج مشابهی را نشان می‌دهد. بر اساس این آمار، ۳۱ درصد از کسب‌وکارها تحت تاثیر مشکلات مربوط به اختلال و قطعی اینترنت و ۲۰ درصد تحت تاثیر جو روانی حاکم بر جامعه قرار گرفته‌اند و ۱۷ درصد از آنها دچار کاهش تقاضا برای محصولات و خدمات شده و ۱۶ درصد از کسب‌وکارها با کاهش بهره‌وری کارکنان مواجه بوده‌اند.

نتایج این پژوهش آماری ایران تلنت نشان می‌دهد که کسب‌وکارها راهکارهای مختلفی را برای بهبود اوضاع اتخاذ کرده‌اند. ۳۲ درصد از آنها تلاش کرده‌اند راهکارهای جایگزین برای اختلال و قطعی اینترنت بیابند، ۲۴ درصد ادامه فعالیت کسب‌وکار خود را مورد بازبینی قرار داده‌اند و ۱۴ درصد از آنها استخدام نیروی جدید را متوقف کرده‌اند.

هرچند که در نگاه اول به نظر می‌رسد اصلی‌ترین گروهی که پس از ایجاد اختلال گسترده در اینترنت و فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی در ایران آسیب دیده‌اند، کسب‌وکارهای دیجیتال بوده‌اند، آمارهای ایران تلنت خلاف این موضوع را نشان می‌دهد و مشخص می‌شود زنجیره توقف استخدام نیروی جدید یا تعدیل حتی به صنایع سنتی هم راه پیدا کرده‌ است.

آمارهای این مجموعه نشان می‌دهد در گروه‌های شغلی تولید و فرایند ۱۲ درصد استخدام نیروی جدید متوقف و ۹ درصد تعدیل انجام شده و این آمار برای گروه ساختمان به ترتیب ۱۸ و ۱۸ است.

در گروه فناوری اطلاعات و خدمات اینترنتی و نرم‌افزار نیز ۱۷ درصد توقف در استخدام نیروی جدید و ۱۳ درصد تعدیل نیرو رخ داده است.

ایران‌تلنت در ادامه تلاش کرده تا علت توقف استخدام در کسب‌وکارها را مورد بررسی قرار بدهد و بر اساس آن ۴۱ درصد از کسب‌‌وکارهایی که در این پژوهش شرکت کرده‌اند دلیل این امر را عدم اطمینان از وضعیت کسب‌وکار طی ماه‌های آینده دانسته‌اند، ۲۳ درصد دلیل را وضعیت اینترنت و عدم تمرکز بر موضوع استخدام به دلیل اولویت گرفتن سایر مباحث دانسته‌‌اند و ۱۲ درصد از این کسب‌وکارها اعلام کرده‌اند به دلیل کاهش رزومه دریافتی در وضعیت فعلی استخدام نیروی جدید را متوقف کرده‌اند.

نباید در حالت رکود فرو رفت

مهرنوش شوقی، فعال حوزه منابع انسانی، بنیان‌گذار استارت‌آپ بانی‌کار و کوچینگ، نیز به پیوست می‌گوید: «استارت‌آپ‌هایی که من با آنها کار می‌کنم حداکثر تا آخر آذرماه توان پرداخت حقوق پرسنل خود را دارند و در تلاش هستیم برنامه‌های ثانویه‌ای تدارک ببینیم که اگر اوضاع به همین منوال پیش رفت، تعدیل نیرو نکنیم و با کاهش مزایا حداقل سعی کنیم حقوق ثابت افراد پابرجا بماند و باز هم اگر نتوانستیم، ساعت کاری افراد را کم کنیم تا پرسنل بتوانند ۷۰ درصد از درآمد خود را تا شب عید دریافت کنند.»

او بر این باور است که امروز با حجمی از کاندیداها مواجهیم که یا بیکار شده‌اند یا در آستانه بیکاری هستند.

شوقی توضیح می‌دهد: «من با دو استارت‌آپ در حوزه فین‌تک همکاری دارم. اوضاع در لندتک‌ها اندکی بهتر است چراکه در وضعیت فعلی که برخی حقوق ثابت خود را از دست داده‌اند ترجیح می‌دهند خریدهای خود را به صورت اعتباری انجام بدهند اما این مجموعه‌ها هم با محافظه‌کاری بیشتری اعتبار اعطا می‌کنند تا در این شرایطی که مردم ممکن است اعتبار را خرج کرده و درآمدی نداشته باشند که آن را پس بدهند، نرخ نکول‌شان بالا نرود.»

پشت این آمارها و ارقام، افرادی حضور دارند که حالا درآمد ثابت خود را از دست داده‌اند و حالا در پستی سبزرنگ اعلام می‌کنند جویای کارند اما بسیارند افرادی که امیدی به یافتن موقعیت شغلی مشابهی در مجموعه‌های دیگر ندارند یا آن را بسیار سخت می‌دانند. سوال اینجاست که در چنین شرایطی چه راهی پیش پای فردی است که زمان زیادی را صرف آموزش و کسب تجربه و مهارت در حوزه‌ای خاص کرده است؟

شوقی در پاسخ به این سوال با اشاره به اینکه هر فردی و هر شغلی شرایط متفاوتی دارد می‌گوید: «ما می‌دانیم که در ۶ ماه آینده پست‌های دیجیتال مارکتینگ، محتوا و شبکه‌های اجتماعی حال‌شان خوب نخواهد شد و دوباره پا نخواهند گرفت و از سوی دیگر شرکت‌های سنتی که در شبکه‌های اجتماعی نیز فعالیت دارند، به قدر کافی نیرو دارند. در نتیجه من تا ۶ ماه آینده امیدی به پیدا کردن کار در این حوزه نمی‌بینم.»

او در نهایت با تاکید بر اینکه اوضاع تا همیشه به این منوال باقی نخواهد ماند و نمی‌توان دست‌ روی‌ دست گذاشت ادامه می‌دهد: «در نتیجه شاید برخی بتوانند به شغل‌های دیگری رو بیاورند یا اگر زبان انگلیسی‌شان خوب است بتوانند به صورت فریلنس در بازار بین‌المللی کار پیدا کنند. تمام تلاش من در این مدت این بوده که به افراد یادآوری کنم فاعل و کنشگر باشند و تغییر کنند و در حالت رکود و افسردگی فرو نروند.»