مرکز پژوهش‌های مجلس، چالش‌های تنظیم‌گری پلتفرم‌ها را بررسی کرد؛ نقش حیاتی تنظیم‌گر

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که با موضوع تنظیم‌گری پلتفرم‌ها منتشر کرده چالش‌های تنظیم‌گری در این حوزه را بررسی کرده است. در این گزارش دو نگاه متفاوت به این مساله مطرح شده است. نگاه اول که مدافع تنظیم‌گری است ساختارهای حقوقی پیشین را مناسب نظم پلتفرمی نمی‌داند و باور دارد با قانون‌گذاری جدید باید عقب‌ماندگی ساختارهای حقوقی و قضایی سنتی را جبران کرد تا به حقوق مصرف‌کنندگان و ذی‌نفعان در ساختار جدید خدشه وارد نشود. از سویی مخالفان دخالت دولت و تنظیم‌گری می‌گویند هزینه‌هایی که شکست تنظیم‌گری ایجاد می‌کند از هزینه‌های شکست احتمالی بازار بیشتر است و بنا بر این استدلال، دولت باید از تنظیم‌گری پلتفرم‌ها دست بکشد. نگارندگان این گزارش که در دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه شده ادعا می‌‌کنند هنوز اجماعی بین‌المللی بر سر تعیین کیفیت برخورد با این پدیده حاصل نشده و کشورها بنا بر سلیقه خود با این پدیده برخورد می‌کنند. با پذیرش هر کدام از این دو نگاه، چالش‌هایی در مورد پلتفرم‌ها وجود دارد که به بررسی برخی از آنها خواهیم پرداخت. شبح انحصار نخستین چالشی که پیش می‌آید چالش‌های مدیریتی و حاکمیتی است. این چالش ناظر بر مدیریت نیروی کار سکوها،‌ شیوه همکاری بین‌المللی آنها،‌ مدیریت رقابت و قدرت بازیگران و موارد این‌چنینی است. همچنین با بزرگ شدن پلتفرم‌ها و استیلای بیشتر آنها بر بازار، نگرانی‌هایی در خصوص انحصار، آثار شبکه‌ای قوی و سوءاستفاده از صرفه‌های ناشی از مقیاس به وجود می‌آید. چنین مواردی در اکوسیستم استارت‌آپی ایران مشاهده می‌شود. مثلاً برخی کارشناسان باور دارند در بازار رسانه‌های صوت‌وتصویر، قیمت‌گذاری تهاجمی بازیگران مسلط مانند فیلیمو، نماوا و تلوبیون منجر به سرکوب رشد بازیگران کوچک‌تر می‌شود که خود یک رفتار ضدرقابتی است. بارزترین مصداق آن را می‌توان در پرونده اسنپ و چیلیوری جست‌وجو کرد. همچنین ویژگی شبکه‌ای سکوها ممکن است منجر به انحصار یا انحصار چندجانبه شود. قدرت‌های مسلط بازار تمایل...