روزهای امنیتی مجلس؛ سه قانون فوری برای کنترل اینترنت، پهپادها و اخبار؛ قانون‌گذاری در سایه بحران

پس از آغاز جنگ با اسرائیل، مجلس شورای اسلامی با سرعت وارد میدان قانون‌گذاری در حوزه فناوری و ارتباطات شد. وقوع جنگ نه‌تنها فضای امنیتی کشور را متحول کرد، بلکه به‌سرعت اولویت‌های قانون‌گذاری در حوزه فناوری و ارتباطات را تغییر داد؛ گویی بحران امنیتی بهانه‌ای شد تا ایده‌های قدیمی برای کنترل فضای مجازی و ابزارهای نوین ارتباطی در قالب طرح‌ها و لوایح متعدد به مرحله اجرا برسد. از ممنوعیت استارلینک تا قانون‌گذاری برای پهپادهای غیرنظامی و لایحه مقابله با انتشار محتوای خلاف واقع، همه در فضایی مطرح شدند که دسترسی به اینترنت آزاد عملاً مختل و دستیابی به اطلاعات از طریق منابع خارجی به‌شدت محدود شده بود. این همزمانی میان شرایط بحرانی جنگ و تصویب قوانین، گویای آن است که تحولات امنیتی می‌توانند مستقیماً بر حوزه‌های فناورانه اثر بگذارند و قانون‌گذار را به نشان دادن واکنش سریع وا دارند. بررسی این اقدامات حکایت از آن دارد که جهت‌گیری سیاست‌گذاری کشور در این مقطع، بر محور تنظیم‌گری سخت‌گیرانه، مدیریت متمرکز و محدودسازی دسترسی‌های بدون مجوز در بسترهای ارتباطی و رسانه‌ای بود. روز دهم جنگ؛ اینترنت قطع، استارلینک ممنوع دوم تیرماه یعنی در روز دهم جنگ، اینترنت‌ بین‌المللی قطع شده بود و دسترسی به اطلاعات صرفاً از طریق پلتفرم‌های داخلی که آنها نیز گاهی دچار اختلال می‌شدند ممکن بود. مجلس استفاده از استارلینک را ممنوع، و اعلام کرد استفاده‌کنندگان استارلینک مجرم هستند. نمایندگان با مطرح کردن ممنوعیت استفاده و مبادله تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای مانند استارلینک، کوشیدند دسترسی بدون مجوز را محدود کنند. بنابراین طرح «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی» با قید دوفوریتی تصویب شد. بر اساس ماده ۵ این طرح، استفاده، حمل، خرید و فروش یا وارد کردن یا در اختیار گذاشتن ابزارهای الکترونیکی ارتباطی اینترنتی فاقد مجوز از قبیل استارلینک ممنوع و موجب حبس تعزیری درجه ۶ و ضبط تجهیزات...