کسی بهای رویاپردازیهای استارتآپها را نمیدهد؛ سازمان بورس به میدان بیاید
برخی استارتآپهای بالغ ایرانی خود را Pre-IPO معرفی میکنند و معتقدند دیگر صندوقها و شرکتهای…
۱۳ آبان ۱۴۰۳
۳ خرداد ۱۴۰۱
زمان مطالعه : ۶ دقیقه
مدیرعامل سازمان فرابورس ۷۰ درصد مشکل تامین سرمایه شرکتهای دانشبنیان را مربوط به مسائل ارزشگذاری داراییهای نامشهود دانست و با اعلام اینکه ضوابط ورود استارتآپها به بورس بهزودی به صورت عمومی منتشر میشود ابراز امیدواری کرد با عمل کردن استارتآپها به این ضوابط، موانع این حوزه کاهش یابند.
به گزارش پیوست، دیروز (۲ خرداد ۱۴۰۱)، رویداد «بررسی اهمیت داراییهای نامشهود در کارآفرینی دانشبنیان» با حضور مدیرعامل فرابورس، رئیس کمیته اقتصاد دیجیتالی مجلس، رئیس کارگروه نظارت بر ارزشگذاری داراییهای نامشهود معاونت علمی و فناوری رئیسجمهور برگزار شد.
حاضران در این رویداد چالشهای ارزشگذاری داراییهای نامشهود در این حوزه را بررسی کردند و رشد سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیان را منوط به حل شدن مشکل ارزشگذاری این شرکتها دانستند.
میثم فدایی واحد، مدیرعامل فرابورس در این رویداد، گفت: در کشور ۱۴ صندوق سرمایهگذاری خطرپذیر (VC) و چهار صندوق سرمایهگذاری خصوصی (PE) حضور دارند. در یک سال اخیر ۷۵۰ میلیارد تومان از منابع صندوقهای PE و ۲۵۰ میلیارد تومان از منابع صندوقهای VC سرمایهگذاری نشدهاند. همچنین ۱۲ مجوز تامین سرمایه جمعی (crowdfunding) به سکوهای تامین مالی داده شده. از این شیوه تامین مالی نیز ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه در سال گذشته جذب شده است.
او افزود: سازمان بورس امسال میخواهد در سناریوی بدبینانه این مبلغ به ۳۰۰ میلیارد تومان و در سناریوی خوشبینانه به هزار میلیارد تومان برسد. اما آیا این اعداد به اندازه نیاز اکوسیستم است؟
فدایی ۷۰ درصد مشکل تامین سرمایه شرکتهای دانشبنیان را مربوط به مسائل ارزشگذاری داراییهای نامشهود دانست و توضیح داد: بازار سرمایه نیاز به افزایش دانش در حوزه ارزشگذاری داراییهای نامشهود دارد. بازار باید توان تحلیلی اینکه چه تغییری در صورتهای مالی یک شرکت پس از تزریق سرمایه میافتد را داشته باشد.
فدایی همچنین اعلام کرد ضوابط ورود استارتآپها به بازار سرمایه بهزودی به صورت عمومی منتشر میشود و از استارتآپهایی که میخواهند وارد بورس شوند درخواست کرد این ضوابط را رعایت کنند.
مجتبی توانگر، نماینده تهران و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتالی مجلس، نیز در این رویداد گفت: بخش بزرگی از داراییهای شرکتهای دانشبنیان همین داراییهای نامشهود هستند. دانش فنی باید در بازار سرمایه و سیستم پولی و بانکی کشور به رسمیت شناخته شوند و ضرورت دارد شرکتهای مشاور سرمایهگذاری و VCها نیز در مورد این داراییها همینطور عمل کنند.
توانگر ادامه داد: البته شبکه بانکی در این زمینه از بازار سرمایه عقب مانده است که انتظار میرود بانک مرکزی این عقبماندگیها را جبران کند. از شبکه بانکی انتظار میرود داراییهای نامشهود را به عنوان تضامین بانکی و در فرایندهای رتبهبندی و اعتبارسنجی در نظر بگیرند.
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتالی مجلس به موضوع رمزارزها نیز پرداخت و گفت: داراییهای دیجیتالی مانند رمزارزها از مصادیق این داراییها هستند و با رشد شرکتهای این حوزه، دولت باید هرچه سریعتر لایحه رمزارزها را به مجلس بدهد. ترجیح ما این است که دولت این لایحه را تهیه کند اما اگر این اتفاق نیفتد، نسبت به قانونمند کردن این حوزه در کمیته اقتصاد دیجیتالی مجلس اقدام خواهیم کرد.
او همچنین اظهار کرد: مقررات در مورد ارزشگذاری داراییهای نامشهود نواقص زیادی دارند و فضا شفاف نیست. معاونت علمی رئیسجمهور نسبت به کارشناسان رسمی دادگستری در این حوزه از کارشناسان رسمی دادگستری دانش بیشتری دارند اما متاسفانه جایگاه حقوقی مناسبی در حوزه ارزشگذاری داراییهای نامشهود ندارند.
این نماینده مجلس سیزدهم در انتها گفت: اگر مشکلات ارزشگذاری داراییهای نامشهود حل شود، در پویایی اکوسیستم کارآفرینی تاثیر میگذارد و این مساله میتواند از مهاجرت بیشتر کارآفرینان کشورمان جلوگیری کند.
علیرضا دلیری، رئیس کارگروه نظارت بر ارزشگذاری داراییهای نامشهود معاونت علمی و فناوری رئیسجمهور نیز در این رویداد صحبت کرد و گفت: در عصر حاضر، فکر، عقل و دانش، پایه فعالیتهاست. داراییهای نامشهود با حادثهای از میان خواهد رفت اما داراییهای نامشهود اینطور نیستند.
او همچنین گفت: سال ۹۲ در معاونت علمی، آقای ستاری میگفت این معاونت نمیتواند با این منابع محدود، اقتصاد نوآوری را پشتیبانی کند. آن زمان بانکها میگفتند این حوزه ریسکپذیر است و وارد نمیشویم. اما امروز بانک مرکزی ماهانه آمار حمایت از شرکتهای دانشبنیان را منتشر میکند که در حال افزایش است.
دلیری افزود: سیاستگذاری در حوزه داراییهای نامشهود دو سه سال متوقف بود. مدلهای مرسوم و استانداردهای ارزشگذاری حسابداری را ترجمه کردیم. با سازمان حسابرسی جلسات متعددی در مورد ثبت این داراییها برگزار کردیم. حال به جایی رسیدهایم که جذابیت این حوزه برای سرمایهگذاران بیش از پیش افزایش یافته است.
در یک سال و نیم گذشته بیش از ۱۲ شرکت ارزشگذاری داراییهای نامشهود مجوز گرفتهاند و ۲۰۰، ۳۰۰ مورد ارزشگذاری داراییهای نامشهود صورت گرفته است. چند روز پیش سالگرد صدور مجوز این شرکتها بود که باید مجوزهایشان صادر میشد اما همه مجوزها را تمدید نکردیم چون اگر ارزشگذاری در این حوزه شکست بخورد، اعتماد افراد به سرمایهگذاری در این حوزه ضربه میخورد.
سوده حیدرینسب، رئیس هیات مدیره شرکت رایان توسعه پایا که یکی از کارگزاران رسمی ارزشگذاری داراییهای نامشهود در کشور است، نیز در این رویداد به ایراد سخنرانی پرداخت. او در مورد اهمیت داراییهای نامشهود در دفاتر شرکتها گفت: اگر مثلاً زمینی را ازرشگذاری کنید که متعلق به شما نباشد، این ارزشگذاری به درد ثبت در دفاتر نمیخورد. در مورد داراییهای نامشهود نیز همینطور است. باید رد پایی از داراییهای نامشهود در حسابهایتان باشد و در دفاتر ثبت شوند.
او ادامه داد: به عنوان صاحبان داراییهای نامشهود باید درک خود را از این داراییهای بالا ببریم. در داراییهای نامشهود هزینه پرسنل نیز میتوانند حساب شوند. برخی از شرکتها حتی هزینههای تحقیق و توسعه خود را حساب نمیکنند.
رئیس هیات مدیره رایان توسعه پایا به مصادیق این داراییها نیز اشاره کرد و افزود: کارکنان خلاق و توانمند یک شرکت و مشتریان وفادار آن، داراییهای نامشهود هستند. ارزشگذاری اینها سخت اما ممکن است. برخی از شرکتها چند میلیون کاربر وفادار دارند که بسیار مهم و ارزشمند است. مثلاً وقتی میخواهیم سهام شرکتی را ارزشگذاری کنیم، در مدلسازی اینکه مشتریان وفادار سهم شرکت را میخرند لحاظ میشود.