۶۸ درصد درآمدهای زیرساخت را همراه اول و ایرانسل تامین می‌کنند

به گزارش پیوست، روز گذشته (۳۰ فروردین ۱۴۰۱) گزارش حسابرسی بسیاری از شرکت‌های دولتی از جمله شرکت ارتباطات زیرساخت در سامانه کدال منتشر شد. این گزارش‌ها گرچه مربوط به سال‌های ۹۸ و ۹۹ هستند، اما از آنجا که برای نخستین بار منتشر می‌شوند، نکات متعددی از فعالیت این شرکت‌ها را نمایان می‌کنند.

صورت‌های مالی زیرساخت نشان می‌دهند درآمد این شرکت از سال ۹۷ تا ۹۹ بیش از هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. این افزایش بیش از هر چیز مدیون همه‌گیری کرونا و افزایش مصرف پهنای باند اینترنت در کشور است.

حساب‌های راکد مانده

در گزارش حسابرسی شرکت ارتباطات زیرساخت، بندهایی به عنوان مبانی اظهارنظر مشروط حسابرس درباره صورت‌های مالی و عملکردی شرکت آمده است که شاید مهم‌ترین آنها مربوط به طلب‌های شرکت زیرساخت از شرکت‌ها و نهادهای مختلف باشد که در موعدد مقرر تصفیه نشده و راکد مانده‌اند. در سال ۹۸ این رقم بیش از ۱۳۲۲ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۹ به حدود هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. شرکت مخابرات ایران، سازمان صداوسیما و ارتش مهم‌ترین نهادهایی هستند که این وجوه را باید پرداخت کنند.

همچنین شرکت زیرساخت با شرکت‌های خارجی مختلفی روابط تجاری دارد که طلب‌های این شرکت از ۵۳ شرکت خارجی راکد مانده‌اند. این در حالی است که حسابرس اعلام کرده برخی از این شرکت‌ها دیگر وجود خارجی ندارند. با این حال هرساله ارقام این بخش نیز پس از تسعیر (تبدیل ارزهای خارجی به ریال) در حساب‌های شرکت زیرساخت به صورت سود منظور می‌شدند؛ اما در صورت‌های مالی سال‌های ۹۸ و ۹۹ این اعداد منظور نشده‌اند. در پایان سال ۹۸ مجموع این حساب‌ها ۱۸۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده‌اند که در سال ۹۹ با افزایش نرخ ارز به بیش از ۳۱۴ میلیارد تومان رسیده‌اند.

حسابرس اعلام کرده است این حساب‌های راکد را در محاسبات خود لحاظ نکرده است.

افزایش درآمد و سود

صورت‌های مالی منتشرشده شرکت ارتباطات زیرساخت نشان می‌دهند این شرکت در سال ۹۷ بیش از ۲ هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که این درآمد با رشدی بیش از هزار میلیاردی به بیش از ۳۵۶۴ میلیارد تومان در سال پایان سال ۹۹ رسیده است. اما در مقابل، بهای تمام‌شده درآمد عملیاتی این شرکت در همین مدت کمتر از ۴۶۱ میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد و بدین ترتیب می‌توان مشاهده کرد که سود عملیاتی و سود خالص شرکت زیرساخت در این سال‌ها افزایش یافته و در سال ۹۹ به ۷۵۵ میلیارد تومان نزدیک شده است.

دارایی‌های جاری و غیرجاری شرکت زیرساخت نیز در این سال‌ها افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده و جمع آنها به بیش از ۸۷۰۰ میلیارد تومان در پایان سال ۹۹ رسیده است. این در حالی است که این شرکت در دو سال متوالی هر سال بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان نیز بابت اجرای طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (عمرانی) از دولت بودجه گرفته که گزارش حسابرسی سال ۹۹ نشان می‌دهد پیشرفت این پروژه‌ها عموماً در حد مطلوب بوده‌ است.

سود کرونایی

درآمدهای عملیاتی شرکت زیرساخت از دو محل ارائه خدمات پهنای باند و ارائه زیرساخت‌های برقراری مکالمه تامین می‌شوند که گزارش حسابرسی این شرکت نشان می‌دهد درآمدهای مربوط به ارائه خدمات پهنای بند در طول سه سال تقریباً دو برابر شده‌اند. در این گزارش ذکر شده که افزایش درآمد پهنای باند، ناشی از افزایش تفاضا از سوی اپراتورهای ثابت و همراه بوده است.

تاثیر شیوع کرونا در ماه پایانی سال ۹۸ را به خوبی می‌توان در درآمدهای شرکت زیرساخت مشاهده کرد. در حالی که فاصله درآمدی ۹۷ با ۹۸ بیش از ۵۱۲ میلیارد تومان است، این رشد در پایان ۹۹ به بیش از ۱۱۲۱ میلیارد تومان رسیده است.

هرچند باید به این نکته توجه داشت که بهای تمام‌شده ارائه این خدمات برای شرکت زیرساخت نیز در این مدت نزدیک ۳۳۸ میلیارد تومان افزایش یافته است.

در سمت مقابل، درآمدهای زیرساخت از محل ارائه زیرساخت‌های برقراری مکالمه در این سال‌ها تقریباً به یک‌سوم کاهش پیدا کرده است. در گزارش‌های حسابرس، این کاهش درآمدها به مصوبه شماره ۲ جلسه ۲۸۹ کمیسیون تنظیم مقررات در سال ۹۷ مرتبط دانسته شده است. این مصوبه درباره مقررات حاکم بر آزادسازی ترافیک صوتی بین‏ الملل صادره و وارده است.

بزرگ‌ترین مشتری‌ها

جزئیات درآمدی شرکت زیرساخت نشان می‌دهد همراه اول بزرگ‌ترین مشتری این شرکت است و به تنهایی بیش از ۴۲ درصد درآمدهای زیرساخت از محل ارائه سرویس به اپراتور اول تلفن همراه ایران است. در مقام دوم ایرانسل قرار دارد که با افزایش مداوم، در پایان سال ۹۹ نزدیک به ۲۶ درصد درآمدهای زیرساخت را تامین کرده است.

پس از این دو، نوبت به اپراتورهای ثابت می‌رسد که البته فاصله چشمگیری با اپراتورهای همراه دارند. در این میان کاهش مداوم سهم شرکت مخابرات ایران از سبد درآمدی زیرساخت قابل توجه است و در مقابل جایگاه شاتل ارتقا پیدا کرده است. همچنین جایگاه رایتل نیز در این سال‌ها تقریباً ثابت مانده است.

سهم سایر خدمات‌گیرندگان از زیرساخت نیز هر سال کمتر شده و از یک‌چهارم درآمدها به یک‌دهم رسیده است که می‌تواند نشان‌دهنده حذف یا ضعیف‌تر شدن بازیگران کوچک در بازار اینترنت و مکالمه باشد.