تعداد درگاه‌های پرداخت اینترنتی در بهمن‌ماه ۵۰ درصد کاهش یافت

به گزارش پیوست، بر اساس گزارش شاپرک در بهمن‌ماه گذشته، مجموع تعداد هر سه ابزار پذیرش یعنی کارتخوان فروشگاه، درگاه پرداخت اینترنتی و درگاه پرداخت موبایلی با کاهشی ۱۷.۷۷ درصدی مواجه بوده‌اند.

کاهش‌های چشمگیر در این گزارش به ترتیب متعلق به تعداد ابزار پذیرش موبایلی و ابزار پذیرش اینترنتی هستند که به ترتیب ۵۹.۹۷ و ۵۰.۱۱ درصد کاهش یافته‌اند. ابزار کارتخوان هم مانند دو ابزار دیگر از قافله عقب‌ نمانده و ۵.۹۶ درصد کاهش پیدا کرده است.

هرچند در گزارش شاپرک تعداد درگاه‌های پرداخت کاهش یافته اما در این ماه متوسط تعداد تراکنش‌های اینترنتی با افزایشی ۹۷.۱۲ درصدی نسبت به دی‌ماه از ۹۹ تراکنش به ۱۹۶ تراکنش رسیده است. متوسط تعداد تراکنش‌‌های ابزار پذیرش موبایلی نیز ۱۰۷.۳ واحد افزایش پیدا کرده است.

یک مقایسه پنج‌ساله

این گزارش به نسبت ارزش‌ تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی پرداخته و این شاخص را بررسی کرده است. این شاخص به نقش صنعت پرداخت الکترونیکی در اقتصاد ملی و تسهیل مبادلات اقتصادی کشور می‌پردازد و برای بررسی نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی درصدی از نقدینگی که به صورت الکترونیکی پرداخت شده، محاسبه می‌شود. اطلاعات موجود در این گزارش بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده تا آذر ۱۴۰۰ است و طبق آن در آذرماه ۱۴۰۰ ارزش تراکنش‌های شاپرک ۱۵.۰۹ درصد از کل نقدینگی بوده که این شاخص نسبت به آبان‌ماه ۱۴۰۰ کاهشی ۰.۳۸ درصدی پیدا کرده است.

البته ارقام ارزش‌ تراکنش‌های شاپرکی افزایشی ۰.۰۳ درصدی در آذر ۱۴۰۰ را نشان می‌دهند. دلیل این امر رشد ۲.۵۷ درصدی نقدینگی نسبت به ماه گذشته بوده که باعث افزایش شاخص نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرکی به نقدینگی نسبت به آبان ۱۴۰۰ شده است.

این گزارش در ادامه عنوان می‌کند که از آنجا که آمار میزان نقدینگی تا آذر ۱۴۰۰ منتشر شده است، در آذر سال جاری ۱.۶۷ درصد از کل نقدینگی، متعلق به اسکناس و مسکوک در دست اشخاص بوده که نسبت به آبان ۱۴۰۰ با کاهشی ۰.۰۴ درصدی مواجه شده است. اگرچه در آذر ۱۴۰۰ میزان نقدینگی با افزایشی ۲.۵۷ درصدی همراه بوده و میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص ۰.۰۳ درصد افزایش پیدا کرده است.

گزارش بهمن‌ماه شاپرک در ادامه به مقایسه نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرکی و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نسبت به نقدینگی پرداخته است. بر این اساس نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی در طول مدت مورد بررسی یعنی از ابتدای سال ۱۳۹۵ تا آذر ۱۴۰۰ صعودی بوده و از ۷.۷۰ درصد در فروردین ۱۳۹۵ به ۱۵.۰۹ درصد در آذر ۱۴۰۰ رسیده است.

اینها در حالی است که درصد اسکناس و مسکوک به نقدینگی در طول این مدت روندی کاهشی داشته و از ۳.۱۸ درصد به ۱.۶۷ درصد رسیده است؛ این یعنی گسترش نفوذ ابزارهای پذیرش، یکی از دلایل کاهش ۱.۵۱ درصدی نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در این مدت بوده است و به نظر می‌رسد این کاهش ادامه خواهد داشت. با این ‌حال به نظر می‌رسد با توجه به شروع روند کاهشی میزان نقدینگی، سرعت کاهش سهم اسکناس و مسکوکات از نقدینگی نسبت به گذشته کاهش پیدا کند.

گزارش مزبور این کاهش را یکی از دلایل اصلی افزایش ضریب فزاینده و سالم‌سازی ترکیب نقدینگی در بازه زمانی اخیر معرفی کرده و تاکید می‌کند که این امر باعث شده برای تامین نقدینگی، پول پرقدرت کمتری به اقتصاد تزریق شود و بخشی از نیاز به پول فیزیکی برای پرداخت کالاها و خدمات مورد تقاضا، با گسترش زیرساخت‌های لازم به وسیله شبکه پرداخت الکترونیکی کارت جبران شود.

رشد اسمی و افت حقیقی

گزارش بهمن‌ماه شاپرک در ادامه آمارهای عملکردی شاپرک به لحاظ تعدادی، ارزشی و رشد اسمی و حقیقی آن‌ در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ را مورد بررسی قرار داده است. بر این اساس در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ سه هزار و ۲۲۴ میلیون تراکنش به ارزش ۶ میلیارد و ۳۶۱ میلیون ریال در شبکه الکترونیکی پرداخت کارت پردازش شده است که نسبت به ماه قبل به ترتیب ۴.۱۶ و ۱.۵۰ درصد در تعداد و ارزش ریالی رشد کرده است.

همچنین آمار و تعداد تراکنش‌های شاپرکی در بهمن ۱۴۰۰ نسبت به بهمن سال گذشته ۹.۷۲ درصد از لحاظ تعدادی  و ۲۴.۹۴ درصد از نظر ریالی رشد کرده است.

در بهمن‌ماهی که گذشت ارزش اسمی تراکنش‌های شاپرک ۱.۵۰ درصد افزایش پیدا کرده و این در حالی است که ارزش حقیقی این تراکنش‌ها ۰.۶ درصد کاهش یافته است.

در مقایسه این ارقام با بهمن‌ماه سال گذشته مشخص می‌شود ارزش اسمی تراکنش‌ها در این یک سال ۲۴.۹۴ افزایش پیدا کرده اما ارزش حقیقی با افتی ۷.۷۱ درصدی همراه بوده است.

سه PSP همچنان در صدر جدول

بر اساس این گزارش در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ سه شرکت به‌پرداخت الکترونیک سامان، به‌پرداخت ملت و تجارت الکترونیک پارسیان به ترتیب با سهام ۲۱.۳۵، ۲۰.۱۳ و ۱۷.۸۴ درصدی خود از بازار از نظر تعداد تراکنش‌ها مانند ماه‌های گذشته در صدر مانده‌اند و شرکت فراپردازان آروند امید و الکترونیک کارت دماوند با سهم از بازار ۰.۹۲ درصدی و ۰.۵۴ درصدی در قعر این جدول قرار دارند.

در بخش سهم از بازار شرکت‌های PSP از نظر تعداد تراکنش نیز این نسبت‌ها حفظ شده و سه شرکت به‌پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان و تجارت الکترونیک پارسیان با سهام ۱۹.۹۱، ۱۷.۲۰ و ۱۲.۴۷ درصدی خود از نظر مبلغ تراکنش‌ها در صدر بازار قرار دارند.

در بخش سهم هر شرکت PSP از تعداد تراکنش‌های هریک از ابزارهای پذیرش، پرداخت الکترونیک سامان با در دست داشتن ۲۱.۰۱ درصد از سهم تعدادی تراکنش‌های کارتخوان فروشگاهی در صدر این ابزار پرداخت بوده است.

شرکت آسان پرداخت پرشین نیز در بهمن ۱۴۰۰ با ۴۲.۳۰ درصد بیشترین سهم را نسبت به سایر شرکت‌های PSP از  این ابزار پذیرش داشته است. در آخرین ابزار پذیرش نیز یعنی ابزار موبایلی، شرکت پرداخت الکترونیک سامان در صدر سهم از تعداد این ابزار پذیرش بوده و در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ سهمی ۳۵.۷۸ درصدی را از آن خود کرده است.

اما در بخش سهم از مبلغ تراکنش‌ها با وجود اینکه این سه مجموعه همچنان در صدر قرار دارند، نسبت‌ها کمی متفاوت است. به این ترتیب که بیشترین سهم از مبلغ ابزار اینترنتی و موبایلی هر دو در اختیار پرداخت الکترونیک سامان بوده و این PSP ۳۳.۸۶ درصد از ابزار اینترنتی و ۴۰.۹۴ درصد از ابزار موبایلی بیشترین سهم را در این بخش در اختیار دارد. به‌پرداخت ملت با ۱۸.۷۳ درصد از سهم مبلغی تراکنش‌های کارتخوانی، بخش اعظم این بازار را در دست دارد.