وای به روزی که بگندد نمک…

یکی از پرونده‌های معروف در مالکیت فکری نرم‌افزارها مربوط به حق اختراع «تک کلیک» شرکت آمازون (1-Click Amazon Patent) است. شرکت آمازون حق اختراع اشاره‌شده را در 28 سپتامبر 1999 دریافت کرد. این پتنت که «خرید با یک کلیک» نیز نامیده می‌شد فناوری‌ای بود که اجازه می‌داد مشتری بتواند تنها با یک کلیک خرید کالا را انجام دهد، بدون اینکه در هر بار خرید نیازی به وارد کردن اطلاعات صورت‌حساب و ارسال باشد، به جای آن، با یک کلیک از اطلاعات نشانی صورت‌حساب و کارت اعتباری و سایر اطلاعات پرداختی که در حساب کاربر وجود داشت استفاده می‌کرد. به دنبال ثبت این حق اختراع، اختلافات و دعاوی بسیاری حول آن شکل گرفت، یکی از آنها دعوای جعل اختراع علیه شرکت بارنز و نابل (Barnes & Noble) در سال 1999 بود. شرکت مذکور آپشنی در سایت خود طراحی و اجرا کرده بود به نام «خط ویژه» (Express lane) که به خریداران اجازه می‌داد خرید خود را تنها با یک کلیک انجام دهند. دعوای مطرح‌شده در سال 2002 به سازش منجر شد ولی اطلاعات مشخصی از محتوای سازش طرفین افشا نشده است. روش‌های حل و فصل اختلافات ناشی از مالکیت فکری نرم‌افزار، به طور کلی به چهار طریق تقسیم‌پذیر خواهد بود: مذاکره، میانجی‌گری، داوری و رسیدگی از سوی دادگاه‌های ذی‌صلاح قانونی. 1- مذاکره (Negotiation) ژوزف ژوبرت (Joseph Joubert) مقاله‌نویس و اخلاق‌گرای فرانسوی قرن هجدهم میلادی می‌گوید: «هدف از مناظره و بحث باید پیشرفت باشد و نه پیروزی.» شاید بتوان گفت مهم‌ترین و سریع‌ترین اقدام برای حل و فصل اختلاف، پیش از وارد شدن اشخاص ثالث اعم از قاضی، داور و کارشناس، مذاکره و توافقی است که طرفین برای جلوگیری از توقف پروژه انجام می‌دهند. علی‌الخصوص در پروژه‌های مربوط به «تحقیق و توسعه» و «بازاریابی» اختلافات ناشی از مالکیت فکری می‌تواند موجب تحلیل رفتن منابع شرکت‌ها مانند بودجه تعیین‌شده و منابع انسانی شود...