مزایده واگذاری باند ۲۳۰۰؛ راهی برای ایجاد انحصار یا توسعه اینترنت همراه

به گزارش پیوست، روز گذشته (۶ اردیبهشت) با انتشار مصوبه ۳۱۶ خبر از برگزاری مزایده برای افزایش ظرفیت فرکانسی اپراتورها داد. براساس آنچه در این مصوبه آمده است، این مصوبه برای تقاضای روزافزون ظرفیت انتقال داده و اینترنت در شبکه سیار در شرایط همه‌گیری بیماری کرونا و نیز تحقق اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات به ویژه امکان اتصال و دسترسی پرسرعت سازمان‌ها، مراکز آموزشی، پژوهشی، حوزه‌ی، کسب‌کارها و کاربران تجاری با حداقل سرعت ۱۰۰ مگا بیت برثانیه در کشور به موازات توسعه کیفی خدمات پهنای باند و تقویت فضای رقابتی و استفاده بهینه از منابع محدود طیف فرکانسی تصویب شده است.

این مصوبه که به دنبال خود برگزاری مزایده بین سه اپراتور تلفن همراه کشور را به همراه دارد، مزایده گرانی هم به حساب می‌آید. در این مصوبه باند فرکانسی ۲۳۰۰ تا ۲۳۸۰ مگاهرتز با حداکثر پهنای باند ۸۰ مگاهرتر حداکثر تا سه تکه از طریق مزایده قابل واگذاری است. طبق این مصوبه برنده مزایده مجاز است از تکه باند فرکانسی واگذار شده فقط برای ارائه خدمات موضوع پروانه خود به صورت عمده فروشی یا خرده فروشی و به شیوه ترویج تقسیم زمانی (TDD ) بهره برداری کند. مبلغ باپه حق واگذاری برای هر تکه باند فرکانسی ۱۰ مگاهرتزی در مزایده هم ۲۰۰ میلیارد تومان تعیین شده است.

ایجاد انحصار

برخی بازیگران این حوزه، برگزاری چنین مزایده‌ای را ایجاد انحصار و فرصت نابرابر می‌دانند. از جمله این افراد می‌توان به جهانگیر آقازاده، رئیس هیات مدیره شرکت فرابرد داده‌های ایرانیان( زیتل)  اشاره کرد، شرکتی که دارنده که دارای پروانه FWA( پروانه‌های انتقال داده مبتنی بر فناوری بی‌سیم ثابت) است و در سال گذشته به دنبال سیاست‌گذاری‌های رگولاتوری پروانه‌اش به WTTx تغییر پیدا کرد. براساس این پروانه جدید شرکت‌های دارنده پروانه FWA که شامل های‌وب، مبین‌نت، ایرانسل و زیتل هستند قابلیت‌هایی همچون ترابرد‌پذیری و تحرک‌پذیری به پروانه‌های قدیمی‌شان (FWA)  اضافه شده و از سوی دیگر پسوند “ثابت” از این پروانه‌ها حذف شده است.

آقازاده معتتقد است از آنجا که زیتل امکان ارائه خدمات اینترنت غیر ثابت دارد،باید این مزایده جدید رگولاتوری برای واگذاری باند ۲۳۰۰ به صورت منصفانه و با حضور دارندگان پروانه WTTx برگزار می‌شد.

او در این زمینه به پیوست گفت:‌ «ایده خوبی نیست که برگزاری مزایده و واگذاری  باند فرکانسی ۲۳۰۰ تنها بین سه شرکت برگزار شود. این فرکانس برای ما هم که خدمات 4G ارائه می‌‌کنیم قابل استفاده است، مخصوصا در شرایطی که حالا باند فرکانسی که روی آن خدمات خود را ارائه می‌کنیم یعنی ۳۵۰۰ که بعدها قرار است به ارائه‌کنندگان 5G اختصاص یابد پر شده و نیازمند فرکانس جدید برای ارائه سرویس هستیم.»

او برگزاری این مزایده تنها بین سه اپراتور را نوعی انحصار می‌داند و ادامه می‌دهد: «منابع فرکانسی از نان شب برای اپراتورها واجب‌تر است در چنین شرایطی باید فرصت برابر برای تمام اپراتورها ایجاد شود تا امکان استفاده از باند فرکانسی جدید را داشته باشند.»

در حالی آقازاده از ایجاد انحصار به واسطه برگزاری این مزایده خبر می‌دهد که طبق مصوبه برگزاری مزایده واگذاری باند فرکانسی ۲۳۰۰ تا ۲۳۸۰، دارنده پروانه برنده مزایده  موظف است تا ۳۰ درصد ظرفیت شبکه ایجاد شده خود در باند فرکانسی ۲۳۰۰ را در صورت وجود درخواست از سوی دارندگان پروانه ایجاد و بهره‌برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) به صورت عمده‌فروشی در اختیار آنها قرار دهد.

با این حال آقازاده می‌گوید در اینجا هم یک انحصاری به وجود می‌آید و اپراتورها به شرکت‌های ارتباطی زیرمجموعه خود این باند فرکانسی را به اشتراک می‌گذارند. او در این مورد گفت: «شرکت‌هایی مانند ایرانسل و مبین‌نت که پروانه WTTx دارند می‌توانند از شرکت مادر خود که همان اپراتورهای بزرگ تلفن‌همراه یعنی ایرانسل و همراه اول است فرکانس مورد نیاز خود را دریافت کنند و در این حالت بازهم یک انحصار دیگر شکل می‌‌گیرد.»

آقازاده اعلام می‌کند که زیتل به صورت مرتبط در حال مذاکره با رگولاتوری برای گرفتن باند فرکانسی جدید است و با وجود همکاری که رگولاتوری با آنها داشته هنوز موفق به دریافت فضای فرکانسی جدید نشده‌است.

راهی برای توسعه

در مقابل اظهار نظر رئیس هیات مدیره شرکت زیتل،‌ مدیرعامل مبین نت اپراتور سراسری اینترنت بی‌سیم معتقد است که مصوبه جدید رگولاتوری برای واگذاری باند فرکانسی ۲۳۰۰ مصوبه خوبی است که می‌تواند به توسعه بخش ICT در کشور کمک کند. حسین طهرانی بر این باور است که در این زمینه هرچه منابع به سمت اپراتورهای بزرگ‌تر برود به نفع بازار و در نهایت کاربران نهایی تمام خواهد شد.

او دراین مورد به پیوست گفت: «اینکه منابع فرکانسی به سمت اپراتورهای بزرگ برود بسیار خوب است؛ چرا که در شرایط فعلی اقتصادی اپراتورهای کوچکتر امکان سرمایه‌گذاری و خرید تجهیزات برای ارائه سرویس روی این باندهایی فرکانسی را ندارند این درحالی است که هم اکنون در بازار ایران این اپراتورهای بزرگ هستند که توانایی سرمایه‌گذاری در این زمینه را دارند.»

او ادامه داد: «در مقابل باید مشوق‌ها و ملاحظاتی از سمت اپراتورهای بزرگ برای اپراتورهای کوچک در نظر گرفته شود تا با  اشتراک باندهای فرکانسی آنها امکان ارائه سرویس رومینگ و عمده فروشی برایشان تسهیل شود.»

به باور او هزینه توسعه شبکه در کشور در شرایط فعلی برای اپراتورهای کوچک‌تر در مقابل سه اپراتور بزرگ همراه کشور بسیار سخت است و باید امکانات به صورت اشتراکی  استفاده شود.

طهرانی، مدیرعامل مبین‌نت نگاه مثبتی به برگزاری این مزایده میان سه اپراتور تلفن همراه دارد چرا که می‌تواند از شرکت مادر خود یعنی همراه اول امکانات استفاده از باند فرکانسی ۲۳۰۰ را دریافت کند.با این حال مدیرعامل مبین‌نت، اعلام می‌کند که زیرمجموعه همراه اول برای آنها در این زمینه امتیازی به دنبال نخواهد داشت.

او دراین مورد توضیح داد: «طبق مصوبه ۳۱۳ تنها کسی که نمی‌تواند از این باندهای فرکانسی جدید استفاده کند مبین نت است. در این مصوبه بندی وجود دارد که اگر بین دو شرکت رابطه سهامداری وجود دارد، امکان استفاده از عمده فروشی و رومینگ وجود ندارد. یعنی همه می‌توانند از سرویس‌های اشتراکی روی این باند فرکانسی جدید استفاده کنند جز مبین‌نت.»

طهرانی در نظر گرفتن چنین بندی در مصوبه ۳۱۳ را اشتباه می‌داند و معتقد است باید این بند اصلاح شود؛ چرا که جلوی توسعه یک اپراتور را در کشور می‌گیرد.

راهی برای افزایش ظرفیت

باندهای فرکانسی یکی از از اصلی‌ترین امکانات برای توسعه شبکه اپراتورهای ارتباطی در کشور است. رگولاتوری به عنوان ناظر واگذاری این باندهای فرکانسی در چند سال گذشته با مشکلات فراوانی همراه بوده است. یکی از بهترین باند‌ها برای واگذاری به اپراتورها باندهای ۷۰۰ و ۸۰۰ است که در اختیار صداوسیما قرار دارد و سالهاست که بین وزارت ارتباطات و این سازمان برای پس‌گیری این باند‌ها جنگی تمام عیار به پا است. از سمت دیگر رگولاتوری فرکانس ۳۵۰۰ را در اختیار دارد که این باند فرکانسی در حالی که بخشی از آن به اپراتورهای دارای پروانه  WTTx تعلق گرفته، که بخشی دیگر از آن برای توسعه شبکه 5G نگه داشته شده است. در این شرایط به باور برخی کارشناسان اعتراض گروهی‌ از شرکت‌های FCP و WTTx برای گرفتن باند فرکانسی ۲۳۰۰ منطقی نیست.

محمد کشوری، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات در گفت‌وگو با پیوست اعلام می‌کند که باندهای فرکانسی جدیدی که رگولاتوری برای واگذاری به سه اپراتور همراه به مزایده گذاشته در واقع برای افزایش ظرفیت شبکه همراه مناسب است.

او تاکید می‌کند  این باند فرکانسی مخصوص ارائه سرویس روی شبکه موبایل است بنابراین برای شرکت‌های اینترنت ثابت مناسب نیست.

او در این مورد به پیوست گفت:‌ «باند فرکانسی ۲۳۰۰تا ۲۳۸۰ برای ارائه خدمات 4G مناسب است، بنابراین تنها شرکت‌هایی که می‌توانند از آن استفاده کنند اپراتورهای موبایل هستند، مگر اینکه شرکت‌های اینترنت ثابت بخواهند با هزینه چند صد هزار میلیاردی تجهیزاتی نصب و شبکه 4G راه‌اندازی کنند که به نظر نمی‌رسد این شرکت‌ها چنین سرمایه‌ای برای این کار داشته باشند.»

او تاکید می‌کند که به دنبال شیوع کرونا اپراتورهای همراه نیاز به افزایش ظرفیت دارند بنابراین رگولاتوری تلاش کرده فرکانس آزادی که در اختیار داشته را در مزایده‌ای در اختیار سه اپراتور همراه بگذارد.

کشوری اعلام می‌کند در این زمینه باند‌های ۷۰۰ و ۸۰۰ هم از باندهای خوبی برای توسعه شبکه اینترنت کشور هستند؛ اما متاسفانه آنها در اختیار صداوسیما قرار دارند و تاکنون مذاکره برای بازپس‌گیری آن به نتیجه نرسیده است.

براساس ادعای کشوری با کمک باندهای فرکانسی ۲۳۰۰ تا ۲۳۸۰ رگولاتوری عملا می‌خواهد کمک کند تا اپراتورهای همراه ظرفیت شبکه خود را افزایش دهند چون این باند فرکانسی نسبت به سایر باندهای فرکانسی امکان ارائه سرویس روی آن به هزینه کمتری همراه است.