مدیرعامل داتین: شرکت‌های خارجی ریسک کار کردن با ایرانی‌ها را نمی‌پذیرند

پروژه بانک سپه به‌نوعی شکل فعالیت داتین را تغییر داد، با توجه به انتقال کر سپه می‌توان گفت که این پروژه به اتمام رسیده است؟

در پروژه سپه بخش  عمده کار انجام شده اما هنوز کامل نشده است. ما در پروژه سه حوزه کلی داریم؛ حوزه منابع که شامل سپرده‌ها، کارت، سوئیچ و هر آن چیزی است که به سپرده‌ها و منابع بانک مرتبط است، حوزه مصارف نیز تسهیلات، ضمانت‌نامه و بحث‌های اعتباری بانک؛ حوزه سوم، حوزه ارزی است.

بخش عمده این پروژه  (بیش از ۷۰ درصد) مربوط به حوزه منابع است که کار آن بخش تمام شده است. محصولات جدید و کار جدید در حوزه مصارف در سیستم داتین انجام می‌شود اما مهاجرت تسهیلات قدیمی به سیستم داتین هنوز انجام نشده است. البته بانک‌های دنیا سیاست‌های متفاوتی را دربرابر این موضوع اتخاذ می‌کنند.  تسهیلات یک عمری دارد و بعد از آن دیگر پرونده بسته می‌شود؛ به همین دلیل خیلی‌ از بانک‌ها پرونده‌های قدیمی را به سامانه جدید مهاجرت نمی‌دهند. طبق آماری که ما از بانک گرفتیم، تا پایان سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۷۰ درصد تسهیلات بانک مستهلک می‌شود و تنها ۳۰ درصد از تسهیلات قدیمی باقی می‌ماند. اما در حوزه ارزی، به دلیل وضعیت تعاملات بین‌المللی کشور به‌واسطه تحریم‌ها در سال‌های اخیر، فعالیت خیلی زیادی در زمینه ارز در بانک سپه انجام نشده است. این حوزه از اولویت پایینتری برخوردار است. به‌طور کلی در پروژه سپه، از نظر ما بیش از ۹۰ درصد کار انجام شده و چند درصد بیشتر تا پایان پروژه و مهاجرت کامل باقی نمانده است.

بانک‌هایی که در هم ادغام شده‌اند به چه صورت است؟ در شرایط فعلی چه میزان تراکنش به صورت روزانه روی core سپه انجام می‌شود؟

وضعیت تراکنش‌های شتابی بانک سپه ماهی ۲۵۰ میلیون تراکنش است. از سوی دیگر، مشتری انتظار دارد که پس از این ادغام در بیش از ۴ هزار شعبه‌ دیگری که تابلوی بانک سپه بالای آن نصب است همان خدمات و سرویس‌ها را دریافت کند اما ادغام سیستمی فرایند کوتاهی نخواهد بود.  برای مثال پنج سامانه بانکی وجود دارد که باید محصولات آنها شناسایی و داده‌های مشتریان و سپرده‌ها تسویه شود تا مهاجرت انجام گیرد. تصمیم ویژه‌ای که توسط بانک سپه گرفته شد این بود که یک سامانه تحت عنوان ESB برای حدود ۲۰ سرویس عمده‌ای که مشتریان در شعب بانک دریافت می‌کنند، طراحی شود به  گونه‌ای که هر یک از بانک‌ها با اتصال به کر خودشان بتوانند سرویس‌های عمده مشتریان را ارائه کنند. برای مثال یک مشتری با مراجعه به بانک سپه، از یک حساب در بانک حکمت قدیم به یک حساب در بانک انصار قدیم پول جابه‌جا کند. این یک کار منحصربه‌فرد بود که قبلا نمونه آن در کشور وجود نداشت. ما شتاب را برای تراکنش‌های مبتنی بر کارت داریم اما برای تراکنش‌های مبتنی بر حساب چنین سامانه‌ای در کشور وجود ندارد که به‌صورت کاملا آنلاین خدمات بین حساب و وصول چک و….را مدیریت کند. این سامانه ویژگی‌های منحصر بفردی دارد، مثلا برای تراکنش‌های با مبلغ بالا کار بسیار پیچیده‌تر است؛ چراکه لازم است یک فرآیند چند مرحله‌ای صورت گیرد و انجام تراکنش نیازمند امضای اولیای شعب است. کلیه این قابلیت‌ها پیاده‌سازی شده و از چند ماه پیش عملیاتی ‌است. مشتری با این سامانه چند سرویس اصلی را که از شعب انتظار داشت دریافت می‌کند. در حال حاضر روزانه بین ۳۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار فراخوانی سرویس در این سامانه انجام می‌شود.

زمانی که همکاری داتین و بانک سپه مطرح شد این موضوع پیش آمد که بانک سپه بخشی از سهام داتین را خریداری می‌کند. از طرفی هم در حال حاضر بحث ورود داتین به بورس مطرح است. آیا همچنان سپه مشتری داتین است؟ یا پس از اینکه داتین وارد بورس شد اقدام به خرید سهم می‌کند؟ یا کلا این موضوع کنار گذاشته شده است؟

ما در توافقی که با بانک سپه داشتیم سه گزینه مطرح شد. یکی اینکه بانک سپه درصورت نیاز بتواند کد منبع (سورس) محصولات را خریداری کند. گزینه بعدی انتقال بخشی از سهام داتین به بانک سپه بود و سومین گزینه سهام‌داری داتین و بانک سپه در یک شرکت مشترک. البته اینجا منظور از بانک سپه، شرکت امید به نمایندگی از بانک سپه است. برای هر سه منظور لازم است مناسبات مالی و قرادادی آنها طی شود. نهایتا تصمیم بانک سپه این بود که گزینه شرکت مشترک را انتخاب کنند. به همین‌منظور یک شرکت مشترکی بین داتین و شرکت امید تشکیل می‌شود و در این شرکت مشترک یک کسب‌وکارهایی تعریف و همکاری آغاز می‌شود.

در این شرکت قرار است چه فعالیت‌هایی پیگیری شود؟

هنوز چگونگی فعالیت این شرکت نهایی نشده اما مباحثی که روی میز وجود دارد نشان می‌دهد که بحث بانکداری باز در این شرکت مطرح است. همچنین قرار است کلیه کسب‌وکار‌های مرتبط در زمینه API Banking به این شرکت جدید منتقل شود.

چه زمانی این پروژه به شرکت امید تحویل داده می‌شود؟

این پروژه ۳۶ ماهه است. ۱۸ ماه اول آن مهاجرت و بهره‌برداری بود که ما زودتر از موعد آن را به انجام رساندیم. طبق قرارداد، ما تا شهریورماه 1399 فرصت داشتیم تا ۱۸ ماه اول را تمام کنیم که خوشبختانه در تاریخ ۲۰ تیرماه پروژه به بهره‌برداری رسید. ۱۸ ماه دوم بحث پشتیبانی و نگهداری سامانه است که این مرحله آغاز شده و درحال پیش‌روی است. در پایان ۱۸ ماه دوم که مصادف می‌شود با پایان سال ۱۴۰۰ طبق قرارداد باید پروژه را به شرکت امید تحویل دهیم و در نقش پشتیبانی لایه سوم و نگهداری محصول فعالیت کنیم.

در حال حاضر روزانه بین ۳۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار فراخوانی سرویس در  سامانه ESB انجام می‌شود
محمد نژاد صداقت، مدیرعامل داتین

بانک سپه حدودا هزار و ۴۰۰ شعبه دارد و Core داتین روی این شعب پیاده‌سازی شده است. بعد از اجرای این طرح، پیشنهاد دیگری هم برای کار در همین ابعاد دریافت کردید؟

الان در فضای بازاریابی جدیدی نیستیم و انتظار داریم همین پروژه به قوام کافی برسد. وقتی در مورد کر صحبت می‌کنیم می‌دانیم که صحبت بر سر یک سامانه نیست. جدا از سامانه Core Banking و Switch و بانک ها به سامانه های جانبی زیادی نیاز دارند که بعضا تغییرات و توسعه های زیادی را میطلبدو برای مثال در بحث مبارزه با پولشویی، بانک مرکزی در سال ‌گذشته به بانک‌ها مصوبات گوناگونی را ابلاغ کرد که تمامی این مصوبات منجر به تغییراتی در سامانه و کربنکینگ‌ها می‌شد و تمام این تغییرات باید از طریق ما در کر سپه نیز اعمال می‌شد. از طرف دیگر بانک سپه طبق قرارداد، تمامی محصولات داتین را دریافت کرده که به دلایلی بعضی از آنها به بهره‌برداری نرسیده‌اند؛ برای مثال ERP‌ داتین، حوزه منابع انسانی، حوزه وصول مطالبات، حقوقی و … اینها مواردی است که باید در بانک سپه مکانیزه شود و با سامانه‌های داتین تجهیز شوند. به همین دلیل وقتی در مورد کربنکینگ سپه صحبت می‌کنیم، شرایط کمی متفاوت است تا وقتی درمورد کل قرارداد داتین و بانک سپه صحبت می‌کنیم. موضوعی که وجود دارد این است که ما در بحث ERP و قرارداد‌های نیروی انسانی در بانک‌های ادغامی با مسایلی روبه‌رو هستیم. به این دلیل که قراردادهای نیروی انسانی بانک سپه همگی مطابق با قراردادهای دولتی بوده اما قراردادهای بانک‌های ادغامی براساس قراردادهای غیردولتی بسته شده است. در حال حاضر مساله اصلی بانک سپه، در زمینه ERP، حل شدن مشکل قراردادهای نیروی انسانی بانک‌های ادغامی است که این موضوع اولویت بالایی برای بانک دارد.

نگاه شما به بازار منطقه به چه شکل است؟ آیا صبر می‌کنید تا پروژه بانک سپه به نتیجه برسد؟

ما فعلا تصمیمی برای ورود به بازار‌های بین‌المللی نداریم. سال‌ها برای ورود به بازار منطقه تلاش کردیم اما شرایط سیاسی ایران اجازه کار کردن با شرکت‌های خارجی را نمی‌دهد. متاسفانه در شرایطی هستیم که ثبات در روابط بین‌المللی ایران وجود ندارد؛ به همین دلیل شرکت‌های خارجی ریسک کار کردن با شرکت‌های ایرانی را نمی‌پذیرند.

بانک سپه مشتری بزرگی برای داتین بوده است. این مشتری بزرگ چه میزان در درآمد‌ها و هزینه‌های داتین تاثیرگذار بوده است؟ آیا به میزان سودآوری مد نظر خودش برای عرضه در بازار سرمایه رسیده است؟

محاسبه مالی به این شکل معمولا برای اولین مشتریان، درست نیست؛ چراکه ممکن است شما تخفیف‌های زیادی را برای اولین مشتری اعمال کنید یا حتی با ضرر وارد معامله شوید. کما اینکه در داتین بیشتر از اینکه به مساله سودوزیان فکر کنیم، ارائه بدون مشکل این محصول به بانک سپه برایمان اهمیت بالایی داشت، چراکه به ما ثابت می‌کند این محصول برای بانک‌های در ابعاد بزرگ (Large-Scale) محصول مناسبی است. حالا دیگر این محصول بیش از آنکه برای داتین سودآور باشد، خود به یک دارایی تبدیل شده است. این دارایی و اعتبار، مهم‌ترین سوددهی داتین است و محاسبات سود و زیان مالی در بانک سپه اولویت‌ اول ما نیست.

همانطور که در صحبت‌های شما هم مطرح شد داتین در حال پوست‌اندازی است و این به این معناست که بخش‌های زیادی از این مجموعه مانند بخش نیروی انسانی باید تغییر کند. آیا برنامه خاصی برای این تحول دارید؟

سال 1398 داتین بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ نفر همکار داشت. در بهمن‌ماه امسال به ۸۵۰ نفر رسیدیم. هدف ما برای سال 1399 حدودا ۸۵۰ نفر بود که از آن عبور کردیم و تا آخر سال، به ۹۰۰ نفر می‌رسیم. با توجه‌به توسعه‌هایی که در نظر داریم، هدف‌گذاری برای سال ۱۴۰۳ این است که به دو هزار نفر برسیم و شاید زودتر هم به این هدف دست یابیم. هدف ما این است که تعداد مدیران خود را هم افزایش دهیم و مدیران تیم‌ها را آماده کنیم که بر تیم‌های بزرگتری مدیریت کنند. ما به این مساله اعتقاد داریم که افراد بااستعداد از بین همکارانمان را شناسایی کرده و آنها را برای پست‌های مدیریتی پرورش دهیم. از سوی دیگر، کرونا یک دریچه‌ای را به روی ما باز کرد که با مساله دورکاری جدی‌تر برخورد و فضایی را ایجاد کنیم که مدیرانمان بتوانند تیم‌های دورکار را مدیریت کنند. ما باید بتوانیم تولید محصول با تیمهای دورکار را جدی دنبال کنیم. تیم‌های فنی باید این قابلیت را داشته باشند که جلسات روزانه خود را به‌صورت ریموت پیش ببرند. ما باید محدودیت جغرافیایی را حذف کرده و سرمایه انسانی داتین را در سطح کشور گسترش دهیم. باید بتوانیم در تیم خود همکارانی داشته باشیم که از شهر‌های مختلف در ایران با یکدیگر کار می‌کنند و محصول توسعه می‌دهند. این هدف اصلی ما برای سال ۱۴۰۰ است.

وقتی صحبت از دورکاری و نیروی دورکار می‌شود، زیرساخت فنی و امنیتی شرکت باید طوری باشد که کارکنان دسترسی‌های لازم را داشته باشند. آیا داتین برای توسعه در شهر‌های مختلف این آمادگی را دارد؟

از ابتدای شیوع کرونا این چالش‌ها برای ما مطرح بود. ما از اواخر سال گذشته تمام بستر‌های خود را از کامپیوتر‌های PC به سیستم VDI منتقل کردیم و از آن زمان تاکنون همه‌چیز در سرور‌های مرکزی نگهداری می‌شود. داخل شرکت هم میزها را از همکاران گرفتیم و فضای کار اشتراکی ایجاد کردیم. این تغییر و اسکیل‌آپ کردن برای شرکت، مسایل جدیدی را ایجاد کرد.

مشتریان شما به‌صورت اختصاصی بانک‌ها هستند و بانک‌ها هم خیلی با این طرز برخورد با داده‌های محرمانه خود راحت نیستند. با این مشکل چطور برخورد می‌کنید؟

در فضای کاری ما یک بخش عملیات وجود دارد و یک بخش توسعه. برنامه‌نویس و همکار بخش توسعه ما هیچ‌گونه دسترسی‌ به اطلاعات محرمانه یا اطلاعات مشتریان ندارد. امکان دورکاری برای بخش توسعه ما وجود دارد اما دورکاری بخش عملیاتی ما اصلا امکان‌پذیر نیست.