حریمی که نباید داشت

احتمالا شما هم این جمله را زیاد شنیده‌اید:«از حریم امنت خارج شو! به خودت تکانی بده؛ برایت خوب است.» به نظر می‌رسد همه با این نظر موافق هستیم اما آیا درباره ناحیه راحتی (یا حریم امن) هم چیزی می‌دانیم؟ ناحیه راحتی دقیقا چیست و چرا باید از آن خارج شویم؟ اجازه دهید کمی دقیق‌تر به این موضوع بپردازیم. ناحیه راحتی یا حریم امن چیست تبیین علمی ناحیه راحتی ارتباط زیادی با اضطراب و استرس افراد دارد. در حقیقت ناحیه بی‌خیالی یا راحتی نوعی رفتار است که انسان را در سطح معینی از اضطراب قرار می‌دهد. فعالیت‌های روزانه مثل پخت ‌و پز، رفت ‌و آمد به محل کار یا تماشای تلویزیون مواردی هستند که در آن اصلا احساس اضطراب نمی‌کنید و از این رو جزو فعالیت‌های ناحیه راحتی به شمار می‌روند. بسیاری معتقدند باید بالاخره از این ناحیه بیرون آمد؛ در واقع هر آنچه در میزان اضطراب شما دخل و تصرف می‌کند، خارج از این ناحیه قرار دارد. چنانچه رفت‌ و آمد به محل کار به دلیل ترافیک زیاد اضطراب‌تان را افزایش دهد، در این ناحیه نیستید. هرچند اضطراب به خودی خود چیز خوبی نیست، گاهی می‌تواند مفید هم باشد. برای پیشبرد کارها یا بهبود کارایی، اضطرابِ گاه‌به‌گاه لازم است. مطالعات انجام‌شده روی موش‌های صحرایی در سال 1908 نشان داده‌ است وقتی تکلیفی بیش از حد ساده باشد، با افزایش سطح اضطراب کارایی هم بهبود می‌یابد. در مقابل، اضطراب زیاد در تکالیف دشوارتر تا آستانه مشخصی جواب می‌دهد؛ یعنی پس از عبور از این آستانه، ترکیب تکلیف دشوار و اضطراب زیاد، کارایی نهایی را کم می‌کند. ناحیه راحتی را اغلب مانند تصویر بالا ترسیم می‌کنند؛ همان‌طور که در این تصویر هم مشخص است ناحیه راحتی به یک ناحیه یادگیری گسترش می‌یابد و ناگهان به ناحیه هراس می‌رسد که در آن بیشترین حد اضطراب وجود دارد. می‌توان از این تصویر برای درک...