زنگ اصلاح نظام کارمزد زده شد

به گزارش پیوست، این طرح که اواسط هفته گذشته از سوی انجمن فین‌تک به بانک مرکزی ارائه شده است به صورت اجمالی از سوی بانک مرکزی پذیرفته شده اما این طرح نیز همانند طرح‌های دیگر موافقان و مخالفان خود را دارد. در این طرح پیشنهاد شد که بجای پرداخت کارمزد تراکنش‌های آنلاین از سوی شبکه بانکی به شرکت‌های پی‌‌اس‌پی، شرکت‌های پرداخت و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت کارمزد انجام تراکنش‌های آنلاین را به شبکه بانکی و همچنین شاپرک پرداخت کنند. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد اجرایی شدن این طرح می‌تواند ۱۶ درصد از هزینه‌های بانکی را کاهش دهد.

بررسی‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که کل کارمزد پرداخت شده از سوی شبکه بانکی به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت یا PSPها بابت تراکنش‌های آنلاین پرداخت می‌شود ماهانه در حدود ۲۵ میلیارد تومان است حال آنکه نماینده انجمن فین‌تک در کارگروه اصلاح نظام کارمزد بانک مرکزی، میلاد جهاندار، به پیوست گفت: «اگر درآمد پرداخت‌یاران به صورت ماهانه از این میزان بیشتر نباشد کمتر نیز نخواهد بود.» این در شرایطی است که فقط ۶ درصد تراکنش‌های آنلاین در اختیار شرکت‌های پرداخت‌یار قرار دارد و بخش عمده‌ای از تراکنش‌های آنلاین همچنان از طریق PSPها هدایت می‌شوند.

جهاندار با اشاره به آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی گفت: «همین آمار نشان می‌دهد که چه ظرفیت زیاد در بازار وجود دارد و اگر ما بتوانیم درآمد دستوری را کنار بگذاریم و وارد یک بازار رقابتی شویم فرصت خوبی برای توسعه کل بخش پرداخت کشور ایجاد خواهد شد.»

او با اشاره به فضای کلی جلسه بررسی طرح پیشنهادی پرداخت‌یاران گفت: «هر چند به صورت کلی با این طرح بخش‌های مختلف موافق بودند اما نظرات مخالفی نیز در این خصوص مطرح شد.»

یکی از نظرات مخالف در این جلسه از سوی نماینده شرکت‌های PSP مطرح شده‌است. به عقیده نماینده شرکت‌های PSP این شرکت‌ها عملا وظیفه تجمیع منابع بانک‌ها و وظیفه بازاریابی برای بانک‌ها را نیز انجام می‌دهند از همین رو بانک باید بابت این اقدامات شرکت‌های PSP طرف قرار داد خود هزینه‌ای پرداخت کنند.

جهاندار در این خصوص گفت: «این گفته نماینده شرکت‌های PSP درست است اما این موضوع می‌تواند مانند یک قرارداد تجاری میان شرکت‌ PSP و بانک مطرح شود و نباید بانک مرکزی یک درآمد دستوری و کارمزدی را برای شرکت‌های PSP در نظر بگیرد. البته به نظر می‌رسد که در این خصوص اتفاق نظر مابین تمامی شرکت‌های پرداخت وجود ندارد و برخی از شرکت‌های PSP در جلسات و گفتگوهای خارج از کارگروه، با طرح پیشنهادی انجمن فین‌تک موافق هستند.»

به عقیده جهاندار اجرایی شدن این طرح در مرحله اول به نفع شرکت‌های PSP خواهد بود چرا که آنان می‌توانند علاوه بر اینکه از شرکت‌های پرداخت‌یار کارمزد می‌گیرند از پذیرندگان بزرگ خود نیز کارمزد بگیرند و حتی در قراردادهایی مجزا با شبکه بانکی هزینه ارائه سرویس به آنها را از آنان دریافت کنند.

از دیگر نگرانی‌های مطرح شده در جلسه بررسی طرح پیشنهادی انجمن فین‌تک، نگرانی از بابت نحوه پرداخت کارمزد از سوی شرکت‌های دولتی به PSPهای طرف قرارداد با بانک‌های دولتی بود. این نگرانی وجود دارد که کارمزد تعیین شده از سوی شرکت‌های دولتی برای انجام تراکنش‌های آنلاین به شرکت‌های PSP پرداخت نشود. در این جلسه هر چند نماینده بانک‌های دولتی به صورت کلی با این پیشنهاد موافق بود اما به عقیده وی باید راهکاری برای رفع این مشکل یافت.

پیش از این نیز بانک‌های دولتی ازجمله ملی و ملت اولین بانک‌هایی بودند که به دلیل داشتن مشتریان دولتی اقدام به صفر کردن کارمزدهای تراکنش‌های آنلاین کردند و پس ازآن نیز سایر بانک‌ها و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات به تدریج کارمزدهای دریافتی خود را صفر کردند. در آن زمان هر چند بانک مرکزی تلاش کرد تا مانع صفر شدن کارمزد تراکنش‌های پایانه‌های فروش شود اما وضعیت خوب بانک‌ها در آن دوره موجب شد تا با سودای جذب مشتری بیشتر از این بخش از درآمد بگذرند.

جهاندار در این خصوص گفت: «در صورت توافق بر سر اجرای این طرح، این مشکل نیز می‌تواند به صورت قردادهای تجاری دو طرفه میان شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت با بانک‌های دولتی برطرف شود و بانک‌های دولتی خودشان مسئولیت پرداخت کارمزد انجام شده از سوی شرکت‌های دولتی را برعهده بگیرند.»

او افزود: «در بسیاری از مواقع لازم نیست که بانک مرکزی دستوری عمل کند و قاعده ثابتی را در نظر بگیرد بلکه شرکت‌ها می‌توانند بسته به نوع سرویس خود قراردادهای متفاوتی را با بانک‌های طرف مذاکره و همکار خود منعقد کنند.»

او اعلام کرد: «اجرایی شدن این طرح نیاز به تصویب شورای پول‌و اعتبار ندارد چرا که کارمزد جدیدی تعریف نشده است و قرار نیست این کارمزد از سوی مردم پرداخت شود بلکه در صورت تصویب بانک مرکزی این طرح قابل اجرا خواهد بود.»