برداشت مستقیم به کمک کسب و کارها می‌آید

به گزارش پیوست، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با بیان این مطلب در جمع نمایندگان برخی از بانک‌ها و کسب وکارهای آنلاین گفت: «سرویس برداشت مستقیم ( direct debit) زیرساخت عجیبی است و تا کنون شبکه بانکی چنین تجربه‌ای را نداشته است چرا که درخواست برداشت وجه از حساب از سوی ذی‌نفع ارائه می‌شود بنابراین باید یک احراز هویت جدی روی طرف‌های درگیر در این موضوع صورت گیرد.»

 ارائه سرویس برداشت مستقیم برای اولین بار در هشتمین همایش بانکداری الکترونیکی و نظام‌های پرداخت از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد. رئیس کل بانک مرکزی در پیامی ویدئویی که برای این همایش ارسال کرده بود اعلام کرد که با اجرایی شدن این سرویس فین‌تک‌ها و کسب و کارها دیگر نگرانی بابت جمع‌آوری وجوه خود ندارند.

ناصر حکیمی در این نشست که در ساختمان سازمان فناوری اطلاعات و به میزبانی سازمان فناوری اطلاعات برگزار شده بود اعلام کرد: «هم‌اکنون این سرویس در برخی از بانک‌های کشور پیاده شده و تست‌های اجرایی شدن آن نیز انجام شده است. حال باید کسب و کارها نیازهای خود را مطرح کنند و بگویند چه درخواستی دارند تا شبکه بتواند طبق آن سرویس مورد نظر را طراحی و ارائه کند.»

او در توضیح کلی این سرویس گفت: «در این سرویس مشتری می‌تواند به تامین‌کننده خدمات خود این اجازه را بدهد که تا سقف مشخصی به صورت منظم یا غیر منظم از حساب مشخصی که خودش تعیین می‌کند برداشت و هزینه خدمت پرداخت شود.» به باور او با استفاده از این سرویس جمع‌آوری پول که پروسه‌ای زمان‌بر و سخت بود ساده‌تر انجام می‌شود و بسیاری از سرویس‌ها ساده‌تر ارائه می‌شود آنهم در شرایط فعلی که بخاطر مشکلاتی که در فرایند پرداخت وجود دارد مشتری وفادار به مشتری غیروفادار تبدیل شده است.

امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات نیز در این نشست تاکید کرد برای اینکه این سرویس همه‌گیر شود باید کسب و کارهای بزرگ‌تر از این سرویس بهره برداری کنند. او اظهار امیدواری کرد که تا پیش از پایان بهار سال آینده امکان استفاده از این سرویس برای تعدادی از استارت‌آپ‌های بزرگ کشور فراهم شود.

سید ابوطالب نجفی مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک هم در این نشست در توضیح سرویس برداشت مستقیم یا direct debit گفت: «این سامانه در بانک مرکزی با عنوان «سپند» شناخته می‌شود و از آذر ماه سال جاری پیاده‌سازی آن آغاز شده است و در ۱۶ بانک نیز تست‌های آن به اتمام رسیده‌است.»

او ادامه داد: «این سرویس برای ۵ کاربرد اصلی تعریف شده که اولین کاربرد آن بازپرداخت تسهیلات است. استفاده از همین کاربرد نیز روی تمامی بانک‌ها تست و اجرا شده است، کاربرد دیگری که برای بهره برداری از این سرویس تعریف شده در بخش قبوض خدماتی است. طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته از اواخر اردیبهشت ماه امکان ارائه این سرویس نیز در این بخش فراهم می‌شود.  اشتراک مجلات و ارائه سرویس‌های به فینتک‌ها نیز از دیگر کاربردهای این سرویس است.»

پیشنهادات مطرح شده

جعفر محمدی نماینده سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در این جلسه با انتقاد از این گفته مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک گفت: «بهتر است که به‌جای اینکه موضوعات خاصی برای ارائه سرویس در نظر گرفته شود یک API عمومی طراحی شود و امکان استفاده تمامی کسب و کارهای از آن فراهم شود.

همچنین ژوبین علاقبند، مدیرعامل اسنپ در این جلسه اعلام کرد که سرویس باید به‌ گونه‌ای طراحی شود تا مسافران اسنپ بتوانند سقف مشخصی در طول یک روز یا سقف مشخصی برای پرداخت هر سفر از حسابشان کسر شود.

اما حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در مقابل این اظهارات اعلام کرد : «برای اینکه این سرویس از سوی شرکتی مانند اسنپ ارائه شود، باید اسنپ بتواند از مشتریان خود اجازه برداشت بگیرد. البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که مشتری باید شماره شبای خود را اعلام کند.» اما  این گفته حکیمی هم مورد انتقاد قرار گرفت چرا که به عقیده آنان شبا بسیار طولانی است و امکان استفاده آن از سوی مشتریان وجود ندارد. معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام کرد که برنامه بانک مرکزی حذف کارت است و طی سال‌های آینده این شبا باید جایگزین کارت شود.

حاضران در جلسه پیشنهاد دادند که این پروسه برای سرویس‌هایی طی شود که از قبل شناخته شده‌تر هستند و پس از فراگیر شدن آن روی سرویس برداشت مستقیم نیز مورد استفاده قرار گیرد.

برای نمونه جعفر محمدی عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای پیشنهاد داد به‌جای اینکه هر اپلیکیشن خودش فرم درخواست را از مشتری‌اش بگیرد و نیاز باشد که مشتری به اپ اطمینان کند و اطلاعاتش را در اختیار وی قرار دهد پنجره‌ای مانند شاپرک ایجاد شود تا افراد بتوانند درخواست‌های خود را روی آن ثبت کند. در واقع کار از طریق یک پنجره متمرکز پیش رود چرا که در این صورت مشتری‌ها اطمینان بیشتری برای استفاده از این سرویس خواهند کرد.
او همچینین پیشنهاد داد تا راهکاری پیاده شود که امکان پیگیری یا اطلاع‌رسانی از این موضوع که هر فرد اجازه برداشت مستقیم را به  چه سرویس‌ها یا اپلیکیشن‌هایی داده است نیز فراهم شود و برای این منظور می‌توان از یک کد دستوری ثابت بهره برد.

نماینده آسان پرداخت نیز در جلسه گفت: «ارائه این سرویس می‌تواند بیزینس پی‌اس‌پی‌ها را به مخاطره بیاندازد چرا که بسیاری از اپلیکیشن‌ها به جای استفاده از pspها می‌توانند از این سرویس بهره برند.» حکیمی نیز در واکنش به این گفته اعلام کرد: «این تفکر که برای حمایت از نهادهای موجود از ارائه سرویس جدید پرهیز کنم تفکر درستی نیست از سویی کسب و کارها به اندازه‌ای هوشمند هستند تا خود راهکاری برای این موضوع بیابند.»

یکی دیگر از پیشنهادهایی که در این جلسه مطرح شد امکان برگشت دادن پول به حساب مشتری بود. اکثر حاضران در این جلسه بر این سرویس تاکید کردند و حکیمی نیز گفت استاندارد برگشت پول در مدل و استاندارد بین‌المللی آن وجود دارد و ما نیز این مدل را با استناد به مدل اتحادیه اروپا پیگیری کرده‌ایم.

یکی از سئوالاتی مطرح شده در این جلسه امکان مسدود بودن حساب‌ها و واریز نشدن وجه به حساب سرویس دهنده بود. حکیمی در این مورد گفت که این ریسک وجود دارد و باید برای آن راهی اندیشیده شود چرا که ممکن است حسابی به هر دلیلی مسدود شود. او ادامه داد:‌« فقط موضوع عدم موجودی یک حساب مطرح نیست شاید به دلایلی از جمله دلایل حقوقی حساب مسدود شود. اما توجه داشته باشید که بررسی‌ها نشان می‌دهد مردم در پرداخت‌های خرد بسیار خوش‌حساب هستند و بررسی ریسک نشان می‌دهد که ۲ درصد مردم در این بخش شاید خوش حساب نباشند.«

از دیگر دغدغه‌های مطرح شده در این جلسه موضوع کارمزد این سرویس بود که  حکیمی در این مورد گفت: «کارمزد را حتما ذی‌نفع خواهد داد البته تعرفه کارمزد هنوز از سوی شورای پول و اعتبار به تصویب نهایی نرسیده است اما میزان پیشنهاد اندک است.»