قائم‌مقام مدیرعامل یکتانت: با ورود استارت‌آپ‌ها به بورس مبنای ارزش‌گذاری دقیق‌تر خواهد شد

علت جذابیت و دلیل ورود یکتانت به بازار نوآفرین با لحاظ ریسک‌های آن چه مواردی بود؟

بازار نوآفرین به ۲ تابلو «رشد» و «دانش بنیان» تقسیم می‌شود. تابلوی دانش‌بنیان مخصوص شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق، فناور از جمله شرکت‌های فعال حوزه اقتصاد دیجیتال است. دلایل متعدی را می‌توان برای ورود یکتانت به بازار نوآفرین و درج نماد آن در تابلو دانش‌بنیان این بازار مطرح کرد؛ از یک سو بازار نوآفرین مسیر اختصاصی استارت‌آپ‌ها برای ورود به بورس است. استارت‌آپ‌ها و سایر شرکت‌های دانش‌بنیان معمولا دارایی نامشهود قابل‌توجهی دارند و بازار نوآفرین اختصاصا برای این دسته از شرکت‌ها طراحی شده است.از سوی دیگر نیز وجه حاصل از فروش سهام در بازار نوآفرین از طریق افزایش سرمایه به داخل شرکت باز می‌گردد که این مورد برای یکتانت مطلوب بود.

محدودیت‌های بازار نوآفرین موجب محدودیت در رشد استارت‌آپ نخواهد شد؟

بازار نوآفرین محدودیت‌های معاملاتی قابل‌توجهی نسبت به بازارهای اول و دوم فرابورس را ندارد. تنها تفاوت این است که در گام اول فقط «سرمایه‌گذاران حرفه‌ای» امکان معامله در نمادهای فعلی پذیرش‌ شده در این بازار را دارند. لازم به ذکر است عمده معاملات بازار سرمایه توسط همین دسته از سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی صورت می‌گیرد.

یکتانت در حال حاضر در چه مرحله‌ای از ورود به این بازار قرار دارد؟

در اسفند ۱۴۰۲ پذیرش ما تایید شد و نامه پذیرش را از فرابورس دریافت کردیم. در سال ۱۴۰۳ مراحل تغییر شرکت از سهامی خاص به عام، به روز شدن امیدنامه و ایجاد سازوکارهای حاکمیت شرکتی مورد انتظار فرابورس به همراه آماده‌سازی و ارائه مستندات، مدارک و مجوزهای مورد نیاز انجام گرفت. در نهایت در ۲۸ اسفند۱۴۰۳ موفق به درج نماد در تابلوی دانش‌بنیان بازار نوآفرین در گروه تبلیغات و بازار‌پژوهی شدیم؛ گروهی که اولین بار برای درج نماد یکتانت ایجاد شد. در ماه‌های آینده نیز با طی شدن مراحل ارزش‌گذاری شرکت، آماده عرضه اولیه خواهیم بود.

قوانین این بازار تا چه اندازه برای استارت‌آپ‌ها تسهیل شده؟ آیا قوانین دست‌وپاگیر بازار سرمایه ممکن است روند عرضه سایر استارت‌آپ‌ها را دشوار کند؟

برخی از شرایط مورد نیاز برای پذیرش استارت‌آپ‌ها در بازار سرمایه در بازار نوآفرین تسهیل شده است. برای مثال حداقل سرمایه ثبتی شرکت برای پذیرش در بازار نوآفرین ۱۰ میلیارد تومان است، در حالی که  این عدد در بازار اول و دوم فرابورس به ترتیب ۱۰۰ و ۵۰ میلیارد تومان است. یا به عنوان یک مثال دیگر، در بازار اول و دوم گزارش حسابرس مورد تایید سازمان برای ۲ سال منتهی به پذیرش مورد نیاز است اما در بازار نوآفرین گزارش حسابرسی آخرین سال مالی کفایت می‌کند. البته در مورد یکتانت هیچ یک از این موارد، محدودیتی برای حضور در سایر بازارها ایجاد نمی‌کرد چرا که سرمایه ثبتی یکتانت شرط پذیرش در همه بازارهای فرابورس را احراز می‌کرد و همچنین در ۵ سال گذشته صورت‌های مالی حسابرسی شده توسط حسابرس مورد تایید سازمان وجود داشت. مهم‌ترین علت حضور در بازار نوآفرین فرآیندهای ساده‌تر و آمادگی بالاتر این بازار برای درج استارت‌آپ‌هاست. معمولا درج در بازار اول و دوم فرابورس مستلزم داشتن دارایی ثابت مشهود قابل‌توجه است در حالی که در ترازنامه اکثریت قریب به اتفاق استارت‌آپ‌‌ها، دارایی‌های نامشهود سهم بزرگ‌تری از کل دارایی‌های شرکت را به خود اختصاص می‌دهد. بازار نوآفرین راه را برای عرضه اولیه این دسته از شرکت‌ها هموارتر کرده است.

در سال‌‌های گذشته موانعی بر سر راه ورود استارت‌آپ‌ها به بازار سرمایه وجود داشت اما خوشبختانه به نظر می‌رسد طی یک سال گذشته بخش قابل‌توجهی از این موانع حل شده و پذیرش و درج نماد چند شرکت فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال در ماه‌های اخیر، نویدبخش افزایش شتاب ورود این گروه از شرکت‌ها به بازار سرمایه است.

به‌نظر شما با توجه به اهمیت جذب سرمایه، آیا این هدف پس از ورود به نوآفرین برای یکتانت محقق خواهد شد؟

مسلما یکی از اهداف هر شرکتی از ورود به بازار سرمایه، تامین منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های رشد و سودآوری بیشتر برای سهام‌داران است. با توجه به رشد سریع صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران و وجود فرصت‌های متعدد سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش این صنعت، ما در یکتانت نیز پس از ورود به بازار سرمایه، نسبت به تامین منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی با نرخ بازگشت سرمایه بالا اقدام خواهیم کرد.

آیا زیرساخت‌های بازار سرمایه به‌خصوص بازار نوآفرین برای ورود شرکت‌های فناور و نوآور اکوسیستم استارت‌آپی فراهم است؟

پیشرفت‌های خوبی در سال‌های اخیر اتفاق افتاده و درک به نسبت مناسبی در مورد اهمیت دارایی‌های نامشهود ایجاد شده است، اما همچنان در زمینه ارزش‌گذاری شرکت‌‌های دانش‌بنیان و انطباق چارچوب‌های موجود در بازار سرمایه با ملاحظات و نیازمندی این شرکت‌‌ها جای بهبود وجود دارد. البته بهتر است چند شرکت دانش‌بنیان حوزه اقتصاد دیجیتال در این بازار معامله شوند تا نقاط قوت و ضعف شناسایی و بهتر قابل ارزیابی باشد.

پذیرش استارت‌آپ‌های این حوزه در بازار سرمایه چه تاثیری بر اکوسیستم استارت‌آپی خواهد داشت؟

پذیرش استارت‌آپ‌ها در بازار سرمایه قبل از هر چیز، باعث دسترسی ساده‌تر به منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های رشد خواهد شد. حجم سرمایه‌گذاری در اکوسیستم استارت‌آپی ایران در مقایسه با کسب‌وکارهای مشابه در سایر کشورهای منطقه ناچیز است و یکی از معدود مسیرهای در دسترس برای جذب منابع مالی و سرمایه گذاری، بازار سرمایه است. علاوه‌بر جذب منابع از بازار سرمایه، با ورود به بازار سرمایه، تأمین مالی از محل ابزارهای بدهی نیز برای استارت‌آپ‌ها تسهیل می‌شود.

یکی دیگر از مساله‌هایی که در اکوسیستم وجود دارد، موارد مربوط به ارزش‌گذاری شرکت‌‌هاست. در حال حاضر نمونه‌های کافی از استارت‌آپ‌های ایرانی نداریم که به شکل شفافی در نتیجه معاملات خرد کشف قیمت شده باشند تا به عنوان مبنای مقایسه و ارزش‌گذاری شرکت‌های مشابه قرار گیرند. با ورود تعداد قابل توجهی از این شرکت‌ها به بازار سرمایه، مبنای ارزش‌گذاری سایر شرکت‌های فعال در این حوزه دقیق‌تر خواهد شد.

ایجاد شفافیت یکی دیگر از تاثیرات مثبت پذیرش کسب‌وکارها در بازار سرمایه است. گزارش های شفاف درباره حجم بازار، سهم بازار هر یک از رقبا و گزارش‌های مالی و تجاری و غیره می‌تواند داده های ارزشمندی را برای تحلیل و بررسی‌ و تصمیم گیری بهتر در اختیار مشتریان و تأمین کنندگان پلتفرم ها و حتی قانون گذاران قرار دهد.

موضوع بعدی نقدشوندگی سهام شرکت‌هایی است که در بازار سرمایه پذیرفته می‌شوند. این موضوع هم فرصتی مناسب برای سهام‌داران این شرکت‌هاست تا بتوانند سهام خودشان را عرضه کنند، هم چشم‌انداز مناسبی را برای سرمایه‌‌گذاران در مراحل اولیه و میانی (سرمایه‌گذاران فرشته، شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و غیره) ایجاد می‌کند تا انگیزه بیشتری برای سرمایه‌گذاری روی این حوزه‌ها داشته باشند، به امید اینکه در آینده فرصت نقدشوندگی سهام‌شان وجود خواهد داشت.

 شما وضعیت فعلی و آینده بازار نوآفرین را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در وضعیت فعلی، بازار نوآفرین پلی برای ورود آسان‌تر استارت‌آپ و شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال به بازار سرمایه است و به نظر می‌رسد که این ماموریت به خوبی در حال انجام است. انجام چند IPO موفق می‌تواند راه را برای حضور فعال‌تر دیگر شرکت‌های اکوسیستم استارت‌آپی ایران در بازار سرمایه و تثبیت بازار نوآفرین به عنوان مرجع درج نماد و عرضه اولیه این شرکت‌‌ها، هموار کند. البته لازم به ذکر است که بازار نوآفرین محدود به شرکت‌‌های استارت‌آپی فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال نیست، بلکه تمامی شرکت‌‌های دانش‌بنیان در صنایع مختلف امکان درج در یکی از ۲ تابلو این بازار را دارند و همین حالا هم سهام چند شرکت در این بازار عرضه شده و در حال معامله است.