داستان پول عوض شد…

در طول تاریخ، جامعه بشری همواره دستخوش تغییرات عظیمی شده که یکی از این تغییرات اساسی، تحول در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. این تحولات به واسطه تمدن‌ها و انقلاب‌های مختلفی که در طول تاریخ رخ داده‌اند صورت گرفته‌اند. یکی از این تحولات اساسی در زمینه اقتصاد، به زمانی برمی‌گردد که تهاتر طلا و ابزارهای مبادله دیگر جای خود را به ابزارهای جدید داده است. در دنیای امروز، به مدد فناوری، شاهد پدیداری پدیده‌ای به نام کریپتوکارنسی یا رمزارزها هستیم.

شاید ما جزو خوش‌شانس‌ترین انسان‌ها باشیم که چنین لحظات تاریخی را شاهدیم؛ زمانی که ابزارهای مبادله در قالب یک پارادایم جدید در حال تغییر است. بیت‌کوین، که همواره پادشاه دنیای رمزارزها شناخته می‌شود، در حال حاضر نزدیک به 100 هزار دلار قیمت دارد. چه به آینده خوش‌بین باشیم و انتظار داشته باشیم که بیت‌کوین روزی به یک میلیون دلار برسد و چه مانند برخی افراد بدبین باشیم و معتقد باشیم بازار کریپتوکارنسی روزی به پایان خواهد رسید، موضوع این است که حدود یک میلیارد نفر و بازاری 6 تریلیون دلاری در بسیاری از کشورهای جهان، واقعیتی انکارناپذیر را شکل داده‌اند که داستان پول را برای ما تغییر داده است.

این تغییرات عبارت‌اند از: تغییر ماهیت پول، دارایی‌ها، ابزارهای مبادله و ساختار قدرت، به‌ویژه بانک‌های مرکزی و چاپ پول. بانک‌ها و دولت‌ها از نقش واسطه‌ای خود خارج شده‌اند و سیستم‌های اقتصادی به سمت دموکراتیک شدن حرکت می‌کنند. به عبارت دیگر، کریپتوکارنسی‌ها ابزاری برای آزادسازی از نهادهای پولی و بانکی قلمداد می‌شوند و در واقع، حذف نهادهای پولی و بانکی را نوید می‌دهند.

در سال ۲۰۰۸، جهان با بحران اقتصادی جهانی روبه‌رو بود. در آن زمان، سیستم پولی و بانکی بسیاری از کشورها با مشکلاتی همچون تورم ناشی از چاپ پول، رکود اقتصادی و بحران‌های مختلف دست‌وپنجه نرم می‌کرد. در چنین شرایطی، ایده کریپتوکارنسی‌ها به عنوان راهی برای رهایی از تورم و مدیریت نادرست پول از سوی دولت‌ها سر برآورد. این سیستم جدید به ‌واسطه فناوری بلاک‌چین، تراکنش‌هایی شفاف، امن و تغییرناپذیر ایجاد می‌کند و این امکان را می‌دهد که پول دیجیتال غیرمتمرکزی به ‌وجود آید که هیچ دولت یا بانکی قادر به کنترل آن نباشد.

اگرچه در ابتدای پیدایش بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، بسیاری از افراد به آنها به چشم شوخی نگاه می‌کردند، اما این صنعت در حال حاضر به‌شدت رو به رشد است. امروزه بیش از ۵۰۰ میلیون نفر در سراسر دنیا کیف پول بیت‌کوین دارند و ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورها به ‌عنوان جایگزینی برای سیستم بانکی سنتی پذیرفته شده‌اند. کشورهایی همچون ژاپن، سوئیس، چین، روسیه، ونزوئلا، سالوادور، ترکیه و امارات متحده عربی از جمله کشورهایی هستند که کوشیده‌اند از این ظرفیت نوین استفاده کنند.

اما در ایران، به دلیل تحریم‌های اقتصادی، محدودیت‌های بانکی، ناترازی‌های انرژی و چالش‌های دیگر، کریپتوکارنسی نتوانسته است به ‌طور کامل توسعه یابد. در حالی که ایران به دلیل هزینه پایین انرژی می‌تواند از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کند، نبود قوانین شفاف و رفتارهای سلیقه‌ای چالش‌های زیادی برای فعالان این صنعت در ایران به وجود آورده است. به‌رغم این مشکلات، شرکت‌هایی مانند یوبیتکس سعی کرده‌اند فضایی مناسب برای کاربران ایرانی فراهم کنند تا بتوانند در این حوزه فعالیت کنند.

در این میان، سیاست‌های جهانی به‌ویژه در آمریکا، با حمایت‌های دونالد ترامپ از صنعت کریپتو و تاکید او بر تبدیل آمریکا به پایتخت رمزارزها، باعث شد بازار جهانی کریپتو رشد بیشتری پیدا کند. تغییرات سیاست‌های جهانی در خصوص نقش رمزارزها و استفاده از آنها برای کاهش ناترازی‌های بانکی و تامین سرمایه نیز به ‌طور جدی در دست بررسی است.

کریپتوکارنسی‌ها با ویژگی‌هایی چون غیرمتمرکز بودن، شفافیت و امنیت بالا، قابلیت برنامه‌نویسی، حفظ حریم خصوصی، و امکان توکنایز شدن دارایی‌ها می‌توانند تحولات عمده‌ای در اقتصاد دیجیتال و سیستم‌های مالی آینده رقم بزنند. در ایران، صرافی‌های داخلی کوشیده‌اند با اتکا به دانش بومی و استانداردهای جهانی، فضایی حرفه‌ای و قدرتمند برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال فراهم کنند و به هموطنان خود این فرصت را بدهند که از بازار جهانی بهره‌مند شوند.

این صنعت می‌تواند به ‌عنوان ابزاری برای کاهش وابستگی به بانک‌ها، تولید پول جهانی، افزایش شفافیت مالی، کاهش هزینه‌های مالی، تقویت نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های مالی، و در نهایت تغییر سبک زندگی دیجیتال و اقتصادی جامعه ایفای نقش کند.

در نهایت، ایران در صورتی که زیرساخت‌های قانونی و آموزشی مناسب را فراهم کند، می‌تواند به یکی از بازیگران اصلی در بازار جهانی رمزارزها تبدیل و از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شود.

به امید آنکه در سال ۱۴۰۴، این تحولات به ثمر بنشیند و شاهد شکوفایی هرچه بیشتر در این حوزه باشیم. سال نو مبارک!