طرح ملی سوآپ؛ تجربیات جهانی چه چیزی به ما می‌آموزند؟

این روز‌ها طرح سوآپ (swap) به تیتر یک اخبار حوزه فناوری اطلاعات بدل شده است و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت ثابت در صحبت‌های خود، مدام درباره تکرار تجربه انحصار مخابرات در لایه بالادست شبکه در نتیجه‌ی اجرای این طرح هشدار می‌دهند؛ نگرانی‌ای که با توجه به سهم بیش از ۵۰درصدی شرکت مخابرات در بازار خرده‌فروشی اینترنت ثابت قابل درک است. طرح سوآپ مخابرات، یک طرح ملی برای جایگزینی مس با فیبر نوری است. در واقع این طرح به‌دنبال خاموش‌سازی شبکه مس در کشور است. موضوعی که با توجه به هزینه‌های مختلف نگهداری این شبکه به خودی خود دغدغه درستی است. خاموش‌سازی شبکه مس و جایگزینی آن با شبکه فیبر نوری مساله‌ای است که در دنیا سابقه اجرا داشته و کشورهای مختلفی به‌خصوص در اتحادیه اروپا در حال اجرای آن هستند. بنابراین بررسی تجربیات این کشورها نکاتی به ما می‌آموزد که اجرای آنها می‌تواند در اجرای بهتر این طرح به نهادهای مختلف درگیر در آن کمک کند. در این یادداشت کوتاه قصد داریم به سیاست خاموش‌سازی شبکه مس در دنیا، با تمرکز بر دو کشور اسپانیا و فرانسه، بپردازیم. توسعه زیرساخت‌های ارتباطی امروزه حلقه اول توسعه اقتصاد دیجیتال در هر کشور است. با توجه به نقش پررنگی که اقتصاد دیجیتال در کشورها ایفا می‌کند و سهم بالای آن در رشد و توسعه کشورها از طریق خلق فرصت توسعه‌ نوآوری‌های پیشرو از جمله هوش مصنوعی، توسعه زیرساخت‌ اینترنت پرسرعت بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفته است. صنعت مخابرات با توجه به ویژگی‌های خاصی که مهم‌ترین آن هزینه سرمایه‌گذاری بالاست، ویژگی‌های انحصاری خاصی دارد. از‌این‌رو نهادهای تنظیم‌گر در اقصی نقاط جهان، همواره می‌کوشند با استفاده از ابزارهای خود، از ایجاد و گسترش انحصار در این صنعت جلوگیری کنند. با وجود این، هزینه سرمایه‌گذاری بالا در این صنعت سبب می‌شود توسعه شبکه از سوی چندین اپراتور به‌صورت همزمان عموماً صرفه اقتصادی نداشته...