رئیس مرکز تنظیم‌گری بانک مرکزی: بانک‌ مرکزی در سه ماه آینده مجوز نئوبانک می‌دهد

به گزارش پیوست؛ حجت اسماعیل‌زاده رئیس مرکز تنظیم‌گری بانک مرکزی با اعلام این خبر در دومین روز رویداد فینشورتک گفت: بانک مرکزی امسال بر اساس قانون جدید بانک مرکزی عنوان معاونت نظارت بانک مرکزی را به معاونت تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی تغییر داده است. برای اینکه بانک مرکزی بتواند ساختار‌های خود را نیز با این تغییر تطبیق بدهد، مرکز تنظیم‌گری نیز ایجاد کرده است. مرکز تنظیم‌گری به عنوان اولین بار در ساختار بانک مرکزی دیده شده است و با هدف اینکه بتواند رگولاتوری و تنظیم‌گری نهاد‌های تحت نظارت را به یک انسجام و راهبرد قوی‌تری برساند.

او درباره توسعه پایدار و تکاملی بانک‌ها در حوزه مالی گفت: معمولاً در دنیا به خصوص در حوزه‌هایی که فناوری محور هستند، کسب‌وکار‌ها بسیار جلوتر از نهاد‌های رگولاتور حرکت می‌کنند و این موضوع در دنیا پذیرفته شده است و به صورت طبیعی چون در حوزه فناوری کسب و کار‌ها چابک‌تر هستند طبیعی است که بسیار جلوتر نیز حرکت کنند.

او با اشاره به فعالیت بانک‌ها در حوزه بانکداری دیجیتال و ایجاد شعب دیجیتال گفت: تقریباً در ۲۹ بانکی که داریم، به یک نوعی بحث بانکداری دیجیتال یا نئوبانک‌ یا فرابانک را آغاز کرده‌اند و بسته به بانک‌ها و میزان سرمایه‌گذاری، پیشرفت‌های مختلفی نیز در این زمینه داشتند. بانک مرکزی برای اولین‌بار شروع کرده است نسبت به این واحد‌های دیجیتال با رعایت یک‌سری شرایط مجوز می‌دهد.

او تاکید کرد: ظرف سه ماه آینده برخی از بانک‌ها که توانستند الزامات بانک‌مرکزی را رعایت کنند، مجوز واحد‌های دیجیتال یا نئوبانک را از بانک مرکزی دریافت می‌کنند.

او ادامه داد: اینکه انتظار داشته باشیم نهاد رگولاتور روز اول مثلاً با شرکتی مانند تپسی همان‌گونه رفتار کند که با صنایع ملی برخورد می‌کند، انتظاری است که در واقعیت رخ نمی‌دهد. شرکت‌استارت‌آپی مانند تپسی که در گذشته یک شرکت استارت‌آپی بود و بر اساس همان ضوابط پذیرش شدند و امروزه می‌بینیم که آن ضوابط تکمیل‌تر شده است و تپسی نیز در بازار سرمایه رشد کره است. بعد از تپسی نیز این راه باز شده است و دیجی‌کالا، کافه‌بازار و دیوار نیز در بازار سرمایه پذیرش شده‌اند.

او ادامه داد: وقتی درباره توسعه تکاملی و پایدار کسب‌وکار‌های فناوری‌محور صحبت می‌کنیم بخشی از نکته همین است؛ به عنوان مثال در حوزه رمز ارز‌ها چالش‌های زیادی وجود داشت اما در نهایت بر اساس ابلاغیه رئیس جمهوری بانک مرکزی متولی تنظیم‌گری حوزه رمز ارز‌ها است. برای نهاد‌های فعال در حوزه رمز ارز‌ها شاید این توقع به وجود بیاید که تمام مسائلی که می‌خواهند باید برآورده شود اما این موضوع نشدنی است و بخشی از این مسیر تکاملی است. تکاملی که هم نهاد‌های استارت‌آپ و فناوری‌محور و نهاد رگولاتور باید طی کنند. اگر این مسأله را قبول نکنیم غیر واقعی پیش‌رفته‌ایم.

وضعیت بیمه‌های اجتماعی وخیم است

مهدی طغیانی نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این رویداد با اشاره به اینکه اصلاح قانون در بیمه قابل بحث است، گفت: وضعیت بیمه‌های اجتماعی ما، وضعیت وخیمی است و بخشی از آن مشکل شاید مربوط به این باشد ما فکر می‌کردیم تنها راه حل مشکل این است که آن صندوق را بزرگ‌تر کنیم نه اینکه سعی کنیم مدل رقابت بر سر کارآمدی از ظرفیت‌های اداره علمی و فنی‌های بیمه‌گری استفاده کنیم. بیشتر فکر می‌کردیم اگر شرکت بزرگ‌تر باشد می‌تواند ریسک را در اعداد بزرگ‌تری مدیریت کند. البته این مشکل حل نشده است و می‌دانیم نرخ پشتیبانی، از ۲۵ به یک اکنون به سه و نیم به یک رسیده است. در صندوق بازنشستگی کشوری ۵۹ صدم به یک رسیده است. جمعیت بازنشسته‌ها و مستمری‌بگیران از کارکنان بیشتر شده است. این نشان می‌دهد آن روش جواب نمی‌دهد.

او ادامه داد: اکنون در بیمه تجاری تعداد شرکت‌های بیمه بسیار زیاد شده است و این موضوع سایز توانمندی شرکت بیمه را پایین می‌آورد. ۴۳ شرکت بیمه داریم و در بازاری که تغییری نکرده است دائم در حال بیشتر کردن تعداد شرکت‌های بیمه هستیم. همین مسیر را در حوزه بانک‌ها نیز پیش می‌رفتیم و با تدابیری بحث سرمایه اولیه و غیره، میسر تغییر کرد. در حوزه بیمه‌ها نیز این مسیر باید تغییر کند. چون رقابت‌ها در این شرایط می‌تواند مشکل‌ساز باشد. بازار ما توسعه پیدا نکرده است و محصولات نیز متعدد نشده است و همه سر یک سفره‌ای نشسته‌ایم که هر روز کوچک‌تر می‌شود. ما علی‌رغم اینکه بیمه شخص ثالث داریم، ۸۰ الی ۹۰ درصد بیمه کشور با بیمه بدنه مشاوره می‌شود. وقتی وضعیت این‌گونه است و اوضاع اقتصادی رو به وخامت است، تعداد کسانی که از بیمه کردن وسایل نقلیه خود سرباز می‌زنند نیز بیشتر می‌شود.

او درباره رقابت ناسالم شرکت‌های بیمه گفت: هرچه تعداد بیمه‌های بیشتری بدون تنوع در ابزار و بدون توسعه بازار داشته باشیم، می‌تواند به یک رقابت ناسالم ختم شود. چون رگولاتوری ما پیشرفته نیست، رقابت‌ها به صورت ناسالم می‌شود و آن شرکت نمی‌تواند خدمات باکیفیت ارائه دهد و بیمه‌گر و مشتری دچار چالش می‌شوند. به نظرم اگر بخواهیم در فضای بیمه پیش برویم باید این موضوعات را نیز در نظر بگیریم. هوشمندسازی و حکمرانی هوشمند بیمه‌ها حرف درستی است. برخی افراد به ما می‌گویند به دلیل اینکه داده‌های ما یکپارچه نیست و مشکلاتی در بحث آی‌تی کشور وجود دارد و بحث حکمرانی داده کامل نیست، عملاً برخی از جبران خسارت‌ها گردن شرکت بیمه می‌افتد که قابل توجیه نیست.

دلیل پایین بودن سهم بیمه از GDP چیست؟

علی مروی، اقتصاددان نیز در این رویداد حضور داشت و درباره اینکه چرا سهم بیمه از (GDP) در ایران پایین است؟ و چقدر فاصله زیادی با صنعت‌های دیگر دارد؟ گفت: بیمه یک عنصر خوب برای ثروت‌آفرینی است. بهترین روش برای پوشش ریسک است و طبیعی است که هر فعالیت ثروت‌آفرینی، با ریسک همراه است. سطح تقاضا تعیین‌کننده هر بازاری برای توسعه است. چون تقاضای خدمات بیمه برای انواع محصولات متنوع در ایران وجود ندارد و هم سطح بیمه پایین است محصولات بیمه‌ای نیز توسعه پیدا نکرده است. دو دلیل اصلی علت اینکه کیک‌اقتصاد ایران کوچک‌شده است، اقتصاد رانتی در تاریخ قبل و بعد از انقلاب است. این اقتصاد رانتی و جذابیتی که رانت‌های اقتصاد ایران دارد برای کسانی که دوست‌دارند ثروت‌آفرین باشند، در همان ابتدا، رانت جذب می‌کنند. علت دیگر کوچک‌شدن کیک اقتصاد ایران، این است که فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه در اقتصاد ایران پر هزینه و پر دردسر است. کسی اگر بخواهد ثروت‌آفرین باشد و از رانت‌جویی نیز استقبال نکند، بعد از مدتی به این جمع‌بندی می‌رسد که در ایران جایی ندارد.

او درباره «چرا اقتصاد ایران رانتی است؟ » گفت: سالانه بالغ بر ۱۴۰ الی ۱۵۰ میلیارد دلار در اقتصاد ایران رانت توزیع می‌شود. رانت‌هایی که اگر درست صرف شود و تبدیل به اهرم شود می‌تواند چند صد میلیارد دلار ثروت‌آفرینی کند و یکی از سنسور‌هایی که می‌تواند به این اهرم‌سازی کمک‌کند صنعت بیمه است، بقیه کشور‌های دنیا نیز این کار را انجام می‌دهند.

اگر شرکت‌ها به فکر بزرگ کردن کیک بیمه نباشند، همه ضرر می‌کنند

حمید یاری معاون نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در این رویداد با تاکید مستقیم به روی ضررهای شرکت‌های بیمه گفت: شرکت‌های بیمه اگر بخواهند در بازار‌هایی که برای آنها پتانسیل وجود دارد سهمی بگیرند، با نرخ‌شکنی‌ها نمی‌توانند این کار را انجام دهند. کاری که باید انجام شود، ابزار‌ها و بازار‌های جدید است و باید بتوانند به آن شرایط ورود کنند. اگر شرکت‌ها به فکر بزرگ‌کردن کیک بیمه نباشند، در نهایت همه ضرر می‌کنند و ضریب خسارت‌های بالایی خواهند داشت. نگاه نو داشتن به ابزار‌های مختلف می‌تواند به شرکت‌های بیمه جان بدهد و بتوانند حرف جدیدی برای گفتن پیدا کنند. به عنوان عضو هیأت مدیره سازمان و بخشی که منتسب به معاونت من است، این قول را می‌دهم که هر ابزاری که می‌تواند در این فرایند شکل بگیرد را حمایت کنیم.

یاری ادامه داد: بیمه شاید بر اساس توانمندی‌های خود نتواند آن فرایند‌های رشد را طی کند و نیاز است به بازار‌های دیگر مانند بانک و بورس وصل شود. در برخی از بانک‌ها و مخصوصاً در بانک‌های خصوصی که در آن دوران شکل گرفته بودند، فضایی ایجاد کرده بودند و در این فضا افرادی بودند که بیمه می‌فروختند که دردسر‌های زیادی از جمله اینکه آن فرد عضو شرکت بیمه باشد وجود داشت و نتایج آن برای بانک‌ها جالب نبود. بسیاری از بانک‌ها ناراضی بودند و فضای مدیریت سختی داشت. بیشترین خلاقیتی که خرج کرده بودند در بانک‌ها همین بود.

او افزود: در بحث فین‌تک‌ها نیز اتفاق‌های مثبتی افتاد اما فین‌تک‌های ما در آن دوره وابسته به بحث پرداخت بود ولی امروزه گسترش پیدا کرده است اما هنوز نتوانسته است آن فضای خاصی که نیاز بازار هست را انجام بدهد. نیاز یک روح‌جدیدی در بازار‌های مالی دمیده شود و آن هم بتواند بازار‌های مختلف، ‌از جمله بانک، بورس و بیمه را به هم وصل کند و از این سینترژی بتواند مزایا و ابزار‌های جدیدی استفاده شود. ابزار‌هایی که ما اکنون در بازار بورس داریم، ابزار‌های جذابی است اما فقط مختص به آن بازار است.

طبق گفته او: فین‌تک هنوز نتوانسته بازار‌های سرمایه و ابزار‌های جدیدی را شکل بدهد که به بازار‌های بیمه وصل شود. فناوری‌های نوینی که در بیمه وجود دارد نیز فقط بر این اساس است که بیمه‌نامه صادر کند و ابزار‌های جدید شکل نگرفته است. در بازار‌های بورس از جمله فرابورس، انرژی و کالا، ‌این توانایی را داریم که فضا را برای اینکه بتوانیم با بیمه‌ها ابزار‌های جدیدی خلق کنیم وجود دارد.