مدیران گروه دیجی‌کالا در رویداد دیجی‌اکسپرس: لجستیک، چالش توسعه تجارت الکترونیکی در ایران است

به گزارش پیوست، سعید محمدی، مدیرعامل گروه دیجی‌کالا در رویداد سالانه دیجی‌اکسپرس در مورد هدف تاسیس آن گفت: در تجارت الکترونیکی ما ۴ ستون اصلی داریم که به عنوان زیرساخت در این صنعت ایفای نقش می‌کنند و شرک‌های بزرگ اگر بتوانند این ستون‌ها را به درستی پی‌ریزی کنند می‌توانند در سطح جهانی نقش ایفا کنند؛ فین‌تک، مارتک (فناوری بازاریابی)، کلاد و لجستیک. در اکوسیستم تجارت الکترونیکی نمی‌توانید بدون اتکا به یک لجستیک قوی، کارآمد و مناسب، یک اکوسیستم قابل اعتماد ایجاد کنید. به همین دلیل همیشه این حوزه در دیجی‌کالا پررنگ بود و ما آینده‌ای را بدون اتکا به چنین چیزی تصور نمی‌کردیم.

او درباره تجربه لجستیکی جدید دیجی‌کالا اضافه کرد: وقتی دیجی‌کالا جلوتر رفت ما با تجربه‌ها لجستیکی جدیدی روبه‌رو شدیم. زمانی که گروه‌های محصولی ما به همه کالاها از جمله کالاهای سوپرمارکتی و سنگین ارتقا پیدا کرد، موضوع لجستیک هم به یک مسئله جدید تبیل شد. از سویی ما از یک مدل کسب‌وکار خرده‌فروشی به یک کسب‌وکار مارکت‌پلیس رفتیم و دیگر به جای اینکه دیجی‌کالا به عنوان یک فروشنده به میلیون‌ها مشتری کالا ارسال کند، ده‌ها هزار فروشنده در بستر دیجی‌کالا به میلیون‌ها کاربر در سراسر کشور بسته‌های خود را ارسال می‌کردند.

به گفته او چنین تغییراتی منجر شد ایده شکل‌گیری دیجی‌اکسپرس به عنوان یک کسب‌وکار مستقل توسط دیجی‌کالا به وجود بیاید. او تحول اساسی در صنعت لجستیک ایران را تنها راه عبور از چالش‌های این حوزه دانست و گفت: با وجود چالش‌هایی از جمله ناترازی انرژی کشور، کمبود نیروی انسانی مورد نیاز این حوزه، ناوگان فرسوده و حاشیه سود پایین این صنعت،‌ به نظر می‌رسد هیچ راه‌حلی جز یک تحول اساسی در این حوزه وجود نداشته باشد. بهره‌وری در صنعت لجستیک فقط در صورت استفاده از ایده‌هایی مختلفی مثل هوشمندسازی و استفاده حداکثری از فناوری در حوزه‌های مختلف این صنعت اتفاق می‌افتد.

محمدی باور دارد برای پوشش نیازهای تجارت الکترونیکی باید از سرویس‌های مختلفی مثل لاکرها، تحویل در همان روز و… استفاده شود. او در این باره اضافه کرد: اصلاح قیمت سرویس‌ها خیلی مهم است چون الان با قیمت نازلی ارائه می‌شوند. ما باید به مشتریان این صنعت آموزش دهیم هزینه‌ای که ارزش ذاتی این سرویس است بپردازند.

علیشاد اعتضادی، مدیرعامل دیجی‌اکسپرس درباره چالش‌های تغییر استراتژی دیجی‌کالا گفت: در سال ۱۴۰۱ استراتژی‌ها کلان‌تر شد و قرار شد لجستیک بزرگ‌تر شود. از آنجا در حالی که قرار بود کل لجستیک دیجی‌کالا به دیجی‌اکسپرس منتقل شود، باید ۱۵۰۰ نیروی انسانی به یک شرکت دیگر منتقل می‌شدند. ما باید در طول این اتفاق، عملیاتمان را هم توسعه می‌دادیم و به هدف‌گذاری‌ها می‌رسیدیم.

به گفته او دیجی‌اکسپرس توانست زیرساخت‌های لجستیکی‌ای که دیجی‌کالا ۱۰ سال از آن استفاده می‌کرد تغییر دهد.

او افزود:روزانه در حدود ۵ هزار سفارش از طریق سرویس «ارسال امروز» در تهران و کرج توزیع می‌شود که این میزان حدود ۱۰ درصد سفارشات تهران و کرج را شامل می‌شوند.

مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجی‌کالا درباره کم بودن هزینه سوخت در ایران و تاثیر آن در صنعت لجستیک گفت: در حوزه تجارت الکترونیکی بخش زیادی از هزینه‌ها صرف لجستیک می‌شود اما هزینه سوخت در ایران پایین است و یکی از دلایلی که تجارت الکترونیکی ما رشده نکرده همین موضوع است. با قیمت پایین سوخت و انرژی ما دنبال بهینه‌سازی هزینه‌های عملیاتی‌مان نمی‌رویم. همه شرکت‌ها ناگزیر به استفاده از تکنولوژی برای بهینه‌سازی در حوزه لجستیک و سایر حوزه‌ها هستند.

علی مرزبان، معاون عملیات دیجی‌کالا یکی از اصلی‌ترین موانع توسعه لجستیک در ایران را قیمت انرژی دانست و گفت: در کشورهای توسعه یافته بین ۸ تا ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی صرف هزینه‌های لجستیکی می‌شود. در کشورهای در حال توسعه این عدد بین ۱۲ تا ۲۰ درصد است که نشان می‌دهد بخش زیادی از درآمد کشورهای در حال توسعه در حوزه لجستیک مصرف می‌شود و روی قیمتی که مصرف‌کننده تجربه می‌کند تاثیرگذار است. این عدد در کشورهای توسعه نیافته بین ۲۰ تا ۳۰ درصد است.

او ادامه داد: در ایران این عدد بین ۱۵-۱۶ درصد است که در نگاه اول جای بدی نیست و ما تقریبا شبیه کشورهای در حال توسعه هزینه می‌کنیم اما قیمت حامل‌های انرژی در ایران درست نیست و اگر تغییر کند ایران جایگاه خوبی نخواهد داشت.

به گفته او یکی از اصلی‌ترین دلایل بالا بودن درصد هزینه‌ها در ایران این است که تعداد زیادی نقش‌آفرین کوچک سرویس خود را به صورت مستقل انجام می‌دهند و به نقش‌آفرینان بزرگ در این حوزه اعتماد نمی‌کنند.

مرزبان درباره مشکلات لجستیک در ایران اضافه کرد: سال‌هاست در زیرساخت‌های لجستیکی ما نوسازی اتفاق نیفتاده است. در دنیایی که به سمت ماشین‌های الکترونیکی می‌رود دغدغه ما همچنان استفاده از خودروهای حمل ۱۰ سال پیش است.

مرزبان ادامه داد: ما در ایران یک متولی واحد برای قانون‌گذاری در حوزه لجستیک نداریم. وزارت‌های صمت، اقتصاد، بهداشت و راه و شهرسازی هر کدام با توجه به نیازهای خود قانون‌گذاری می‌کنند و این قوانین به سازمان‌های دیگر تحمیل می‌شود. خیلی از کشورهای جهان وزارت لجستیک درست کرده‌اند چون باور دارند صنعتی که بخش زیادی از جی‌دی‌پی آن کشور را به خود اختصاص داده، لیاقت یک وزارتخانه مستقل یا متولی واحد را دارد.

مرزبان ادامه داد: ما در سال‌های گذشته رشته دانشگاهی مرتبط با حیطه لجستیک نداشتیم و یکی از اصلی‌ترین مشکلات ما کمبود نیروی کار متخصص و ماهر است. امروز تعداد افراد متخصص در این حوزه نمی‌تواند کفاف نیازهای ما را بدهد و این موضوع باعث شده است زمان زیادی صرف آموزش نیرویهای لجستیک و زنجیره تامین شود.

به باور او برای بالا بردن جایگاه ایران در صنعت لجستیک و پاسخ به نیازهای مشتریان، قیمت حامل‌های انرژی باید واقعی شود و برنامه‌ریزی‌ها تغییر کند.