گزارش استنفورد از هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳: پیشی گرفتن از عملکرد انسانی

به گزارش پیوست، طبق گزارش هوش مصنوعی استنفورد، عملکرد این فناوری در برخی از زمینه و حوزه‌ها مانند استدلال بصری، طبقه‌بندی تصاویر و درک زبان انگلیسی از عملکرد انسانی بهتر است.

گزارش سال ۲۰۲۳ هوش مصنوعی دانشگاه استنفورد

هر ساله دانشگاه استنفورد گزارش سالانه شاخص هوش مصنوعی خود را جهت ارزیابی تحولات در این حوزه منتشر می‌کند. ۱۰ سال گذشته سیستم‌های هوش مصنوعی قادر به طبقه‌بندی تصاویر یا حتی تولید متن نبودند اما اکنون ابزارهای هوش مصنوعی تحولات عمیقی را در زندگی شخصی و حرفه‌ای انسان‌ها ایجاد کرده است. تا پیش از این طراحان این سیستم‌ها برای درک زبان تلاش کردند، با استدلال بصری دست و پنجه نرم کردند که حتی نتیجه این تلاش‌ها شکست این مدل‌ها در برخی از آزمون‌های اولیه بود. اما در حال حاضر جهان شاهد جهش‌های متعدد فناوری هوش مصنوعی است و حتی در مواردی عملکرد این فناوری در قیاس با عملکرد انسانی فراتر از انتظارها ظاهر شده و نتایج جالب‌ توجهی را رقم زده است.

آخرین گزارش استنفورد نشان می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی به عملکرد انسانی می‌رسد، از چندین معیار پیشی می‌گیرد، چگونه متخصصان از ابزارهای هوش مصنوعی جهت بهبود کارایی استفاده می‌کنند و تصمیمات دولت‌ها در قبال مقررات‌گذاری و غیره چیست.

پیشی گرفتن هوش مصنوعی در برخی وظایف از انسان‌ها

طبق گزارش هوش مصنوعی دانشگاه استنفورد، این فناوری در چندین حوزه و زمینه مهم و کلیدی از جمله استدلال بصری، طبقه‌بندی تصاویر و درک زبان انگلیسی از عملکرد انسانی پیشی گرفته است. همچنین در این گزارش چنین ادعایی مطرح شده است که هوش مصنوعی در برخی از وظایف پیچیده مانند حل مسائل ریاضی در سطح رقابتی، برنامه‌ریزی و قضاوت صحیح براساس نمونه‌های بصری همچنان عقب‌تر از عملکرد انسانی است.

فقدان ارزیابی قوی و استاندارد برای LLM

وقتی صحبت از معیارها به میان می‌آید، به نظر می‌رسد هیچ روش ثابتی برای اندازه‌گیری قابلیت‌های مدل‌های هوش مصنوعی وجود ندارد. این جریان منجر به ادعا چندین شرکت حوزه هوش مصنوعی می‌شود که اعلام کردند سریع‌ترین یا دقیق‌ترین LLM را دارند. در این گزارش آمده است که بدون یک چارچوب واحد و استاندارد برای ارزیابی عملکرد، قضاوت در مورد صحت و برتری مدل‌های شرکت و برندهای مختلف دشوار و سخت است.

ادامه جدی روند تحقیقات هوش مصنوعی

در سال ۲۰۲۳، صنعت هوش مصنوعی ۵۱ مدل یادگیری ماشینی قابل توجه تولید کرد. این در حالی بود که دانشگاه‌ها موفق به تولید تنها ۱۵ مدل یادگیری بودند. در سالی که گذشت مجموعا ۲۱ مدل چشمگیر وجود داشت که منجر به همکاری صنعت و دانشگاه در این سال شد.

افزایش قیمت مدل‌های زبانی

بر اساس برآوردهای انجام شده، هزینه آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است. به عنوان مثال، گزارش شده است که هزینه آموزش GPT-4 OpenAI حدود ۷۸ میلیون دلار است در حالی که گوگل حدود ۱۹۱ میلیون دلار برای آموزش مدل زبانی Gemini Ultra هزینه کرده است.

آمریکا و چین پیشتاز مسابقه هوش مصنوعی

طبق این گزارش  ایالات متحده، چین، اتحادیه اروپا و بریتانیا با مدل‌های برتر هوش مصنوعی پیشتاز رقابت هستند. در سال ۲۰۲۳، ۶۱ مدل زبانی موثر هوش مصنوعی از شرکت‌های مستقر در ایالات متحده، ۲۱ مدل از اتحادیه اروپا و ۱۵ مدل از چین ارائه شده است. بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ امتیازات ثبت اختراع هوش مصنوعی در سراسر جهان به ۶۲.۷ درصد افزایش یافته است. لازم به ذکر است که از سال ۲۰۱۰، تعداد اختراعات ثبت شده هوش مصنوعی بیش از ۳۱ برابر افزایش یافته است. به نظر می‌رسد چین در حال تسلط بر اختراع‌های ثبت شده هوش مصنوعی است، زیرا این کشور با ۶۱.۱ درصد منشاء ثبت اختراعات هوش مصنوعی جهانی، پیشتاز است. ایالات متحده نیز با ۲۰.۹ درصد دومین کشوری است که بیشترین ثبت اختراع هوش مصنوعی را انجام داده است. البته از سال ۲۰۱۰ سهم ایالات متحده در اختراعات هوش مصنوعی ۵۴.۱ درصد کاهش یافته است.

افزایش سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی مولد

این گزارش حاکی از آن است که علی‌رغم کاهش سرمایه‌گذاری شرکت‌های خصوصی هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳، بودجه در Gen AI به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و مبلغ این سرمایه‌گذاری به عدد  ۲۵.۲ میلیارد دلار رسیده است. بازیگران اصلی در فضای مولد هوش مصنوعی، از جمله OpenAI، Hugging Gace، Anthropic، و Inflection بودجه قابل توجهی را جمع‌آوری کرده‌اند.

استفاده افراد شاغل از هوش مصنوعی جهت افزایش بهره‌وری

بر اساس این گزارش، هوش مصنوعی باعث بهره‌وری کارگران و افزایش کیفیت کار می‌شود. در سال ۲۰۲۳، گزارش‌های متعددی نشان داد که هوش مصنوعی به کارگران این امکان را می‌دهد تا وظایف را سریع‌تر و کارآمدتر انجام دهند. این مطالعات همچنین قابلیت هوش مصنوعی را برای پر کردن شکاف مهارتی بین کارگران کم‌مهارت و بامهارت بالا نشان داد. با این حال، مطالعات و پژوهش‌های دیگر هشدار می‌دهند که استفاده از هوش مصنوعی بدون نظارت مناسب می‌تواند منجر به کاهش عملکرد افراد با مهارت‌های گوناگون شود.

تسریع پیشرفت علمی با هوش مصنوعی

در حالی که در سال ۲۰۲۲، پیشرفت‌های حوزه اکتشافات علمی هوش مصنوعی آغاز شد، در سال ۲۰۲۳ جهان شاهد راه‌اندازی برخی از برنامه‌های کاربردی مهم هوش مصنوعی مرتبط با علم بود. یکی از این برنامه‌ها AlphaDev است که مرتب‌سازی الگوریتمی را کارآمدتر می‌کند و GNoME برنامه دیگری است که موجب تسهیل فرآیند کشف مواد می‌شود.

افزایش مقررات‌گذاری هوش مصنوعی در ایالات متحده

یکی دیگر از مواردی که در این گزارش به آن پرداخته شده است موضوع مقرات‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی است. این گزارش نشان می‌دهد که مقررات مرتبط با هوش مصنوعی در ایالات متحده در ۵ سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. در حالی که در سال ۲۰۱۶ تنها یک قانون و دستورالعمل مرتبط با هوش مصنوعی وجود داشت. در سال ۲۰۲۳ تعداد مقررات به ۲۵ مورد افزایش یافت. در سال ۲۰۲۳ نیز تعداد کل مقررات مرتبط با هوش مصنوعی به ۵۶.۳ درصد افزایش یافت.

نگرانی مردم از تاثیر هوش مصنوعی

نظرسنجی انجام شده در این گزارش نشان می‌دهد در طول سال گذشته، نسبت افرادی که فکر می‌کنند هوش مصنوعی به‌طور چشمگیری بر زندگی آنها در ۳ تا ۵ سال آینده تاثیر خواهد گذاشت، از ۶۰ درصد به ۶۶ درصد افزایش یافته است. همچنین در این گزارش آمده است که ۵۲ درصد افراد مورد بررسی نسبت به محصولات و خدمات هوش مصنوعی ابراز نگرانی کرده‌اند. این آمار  نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش ۱۳ درصدی داشته است. بر اساس داده‌های Pew در آمریکا، ۵۲ درصد نسبت به ورود این فناوری به زندگی و تاثیرات آن نگران هستند. تعداد افراد نگران این فناوری در سال ۲۰۲۲، ۳۷ درصد بود که این آمار در مقایسه با سال ۲۰۲۲، ۱۵ درصد رشد داشته است.

تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی با سرعت زیادی در حال انجام است. در حالی که شرکت‌های هوش مصنوعی و بسیاری دیگر به طور فزاینده‌ای فناوری‌های هوش مصنوعی را در محصولات، خدمات و به‌ عبارتی ساختار کاری ادغام می‌کنند، تعداد زیادی از مردم در سراسر جهان هنوز از قابلیت‌های هوش مصنوعی بی‌اطلاع هستند. حتی در حالی که شرکت‌ها به رقابت برای ساخت کارآمدترین مدل هوش مصنوعی ادامه می‌دهند، فقدان یک معیار استاندارد برای ارزیابی، بر تعداد ادعاها می‌افزاید.

منبع: indianexpress