مدیرعامل جیبیت: تنظیم‌گری در کار نیست، بیشتر اجرا است 

به گزارش پیوست، مهدی شریعتمدار، مدیرعامل جیبیت گفت: در اوایل فعالیت پرداخت‌یارها، نهاد تنظیم‌گر در حوزه مجوزدهی درحال تجربه کسب کردن در مدل چارچوب‌‌محور بود. در آن دوره اولین بار بود که مدل چارچوب‌محور اجرا شد. اولین بار دوره آقای ناصر حکیمی چارچوب تنظیم شد. یک زمانی حدود ۵۰۰ درخواست برای مجوز وجود داشت. متاسفانه گاهی یک اصل رها می‌شود و حواشی مورد توجه قرار می‌گیرد. اصل این است که نهاد تنظیم‌گر امکان رقابت را در چارچوب‌گذاری پیشبینی کند. در این شرایط اگر بازار عادلانه باشد رقابت اتفاق می‌افتد.

به گفته شریعتمدار، دلیل زیاد شدن درخواست‌ها در آ‌ن زمان انحصار و دلیل کم شدن درخواست‌ها رعایت نکردن اصل رقابت در تنظیم الزامات بود. در واقع امکان حیات وجود نداشت و بازار، بسیاری از پرداخت‌یارها را حذف‌ کرد.

شریعتمداری درباره نبود نوآوری بین پرداخت‌یاری‌ها توضیح داد: پرداخت‌یاری‌ها نمی‌توانند نوآوری کنند و سهمی از بازار بگیرند زیرا ما مالک سرویس نیستم و سرویس PSP را می‌فروشیم. حتی اگر بخواهیم نوآوری کنیم،‌ نهاد ناظر اجازه نمی‌‌دهد که ما دو سرویس را ترکیب کنیم و سرویس جدید به‌وجود بیاوریم. یکی از دلایل کم شدن پرداخت‌یاری‌های نبود رقابت است. آنهایی که به هر شکل توانستند رقابت کنند بنا به دلایلی که از سمت بانک مرکزی مطرح شد از لیست حذف شدند.

پیچیدگی تمدید مجوز

او درباره دلایل تخلفات که از سمت بانک مرکزی مطرح شد گفت: تخلفات در بازه‌های زمانی  مختلف اعلام شده است و ما اصلاحاتی انجام دادیم. اما در نهایت منجر به نتیجه نمی‌شود. قرارداد پرداخت‌یاری اول ما از تمدید آن خیلی ساد‌ه‌تر بود. ما نتوانستیم تمدید مجوز کنیم. الان دوباره به حالت چند سال پیش برگشتیم که یک‌سری شرکت فعالیت می‌کنند و سرویس می‌دهند اما مجوزی ندارند و در بازار خاکستری فعالیت می‌کنند.کسی نمی‌داند چه زمانی تمدید می‌شود زیرا زمان‌بندی ندارد.

مدیرعامل جیبیت درباره مقایسه فضای نوآوری ایران و سایر کشورها ادامه داد: ما چند سال پر از استرس را گذراندیم. در کشورهایی که نوآوری برایشان اهمیت دارد، به دلیل تاثیر نوآوری در کاهش هزینه‌ها، فرایند را ساده‌تر می‌کنند و به شرکت‌های کوچک‌تر امتیازات بیشتری می‌دهند. ما همیشه به عنوان شرکت بزرگ، مدافع رقابت با شرکت‌های بزرگ‌تر و حمایت از شرکت‌های کوچک هستیم. اما در ایران شرایط کاملا برعکس است. قاعده این است با PSPها سخت‌تر از پرداخت‌یارها برخورد کنند و نظارت و سخت‌گیری بیشتری وجود داشته باشد.

شریعتمداری گفت: به گفته بانک مرکزی پرداخت‌یارها شفاف کار نمی‌کنند و داده‌هایشان در اختیار نیست و تخلف در مجموعه‌ها زیاد است و نمی‌‌شود آنها را رصد کرد. به همین دلیل ما راهکار دادیم و گفتیم یک دیتابیس به ما بدهند و تمام اطلاعات تراکنش‌ها را به‌صورت آنلاین ارائه دهیم.

پولشویی در حوزه فیات مانی از کریپتو کارنسی بیشتر است

مدیرعامل جیبیت درباره تخلفاتی مثل پولشویی توضیح داد: آمار جهانی یک گزارش در حوزه رمز ارز داده‌ است در آن آمار گفته می‌‌شود پولشویی در حوزه فیات مانی به شدت بزرگتر از کریپتو کارنسی است؛ زیرا پولشویی در حوزه فیات مانی و در شعبه بانک کار پیچیده‌ای نیست. ما نمی‌گوییم در پلتفرم‌های ما تخلف اتفاق نمی‌افتد اما آمار قمار در پلتفرم‌های پرداخت‌‌یاری پایین‌تر از شبکه‌های رسمی‌تر حوزه پرداخت بانکی است.

او ادامه داد: در پلتفرم‌های ما تخلف وجود دارد اما باید توجه کرد نسبت حوزه ما با بانک‌ها چقدر است. مثلا آیا در پلتفرم ۳ درصد است اما در بانک یک دهم درصد است. اصلا مشخص نیست زیرا هیچ داده‌ای وجود ندارد.

شریعتمداری گفت که بانک مرکزی معتقد است اگر به PSP سرویس دهد رسمیت بخشی می‌شود؛ این یعنی سیاح، دیتای تراکنش‌های تسویه، بلک لیست را به PSPها نمی‌دهند از طرفی گفته می‌شود تخلف هم زیاد است. مثلا اگر بلک لیست را می‌‌دادند ما با آنها تسویه نمی‌کردیم و از اتهام پولشویی خارج می‌شدیم. هیچ همکاری دوطرفه سازنده‌ای شکل نگرفته است.

 به گفته شریعتمداری حجم پرداخت‌‌های اینترنتی PSPها و پرداخت‌یاری‌ها، حدود ۸ درصد است که به‌نظر می‌آید حجم PSP‌ها بیشتر است. درواقع اینطور به نظر می‌آید که پرداخت‌یارها نتوانسته‌اند این را به سمت جلو هدایت کنند.

به گفته شریعتمداری پرداخت‌یارها این  را به سمت خودشان بزرگ کرده‌اند. این موضوع آگانه در یک فرایند زمان‌بندی شده پیش رفته است. منظور از نهاد تنظیم‌گر بانک مرکزی نیست،‌ بلکه هرنوع نهاد ناظری است که با نوآوری موافق نیست.

رقابت وجود ندارد

مدیرعامل جیبیت توضیح داد که نهاد تنظیم‌گر ترجیح می‌دهد فضای تنظیم‌گری را ادامه ندهد اما فقط عملیاتی کند. مثلا مجموعه ره‌نگاشت بانک مرکزی یک برنامه اجرایی است، نه تنظیم‌گری. در ره‌نگاشت هیچ اشاره‌ای به پرداخت‌یاری نشده است. به صورت کلی در حوزه بورس، بانک و بیمه  نظام فکری کشور ما نظام بازار و رقابت نیست.

شریعتمداری ادامه داد: قانونی که اصول را زیر پا می‌گذارد یک رانت رسمی است و این فاجعه است. یعنی به‌صورت رسمی در مقررات پذیرفته شده است که انحصار ایجاد شود. اصل رقابت بر بازار پذیرفته شده نیست. مثلا ما درگاه پرداخت اینترنتی ارائه می‌کردیم و این خدمت خوبی بود زیرا سریع‌تر بود،‌ آنلاین بود، اینماد نمی‌خواست و درگیری مالیاتی نداشت. اگر نهاد تنظیم‌گر می‌خواست این موضع را تنظیم‌گری کند، دو راه داشت، یا باید امتیاز psp میداد که ما بتوانیم رقابت کنیم یا امتیازات ما را نمی‌گرفت. اما این کار نکرد زیرا رقابت دغدغه‌اش نبوده است.

مدیرعامل جیبیت با اشاره به نبود رقابت در بازار گفت:‌ میل مسئولین به این است که دست‌انداز ایجاد کنند و کار جدید انجام ندهند. رمقی در اکوسیستم نیست. تجربه رگولیشن در ایران تجربه‌ای نبوده که باعث رشد شود و برای نهاد تنظیم‌گر هم موفق باشد. بانک مرکزی در حوزه پرداخت‌یاری موفق نبوده است و نتوانسته مدیریت کند که این حوزه رشد کند.