محدودیت‌های مشابه

انسان‌ها و ماشین‌ها هر دو از شبکه‌های عصبی برای شناسایی اشیا و چهره استفاده می‌کنند. اکنون شواهدی به دست آمده است که نشان می‌دهد هر دو نوع بینایی به طور مشابه دچار نقص هستند. شبکه‌های عصبی عمیق دنیای هوش مصنوعی را متحول کرده است. این ماشین‌ها اکنون در انجام وظایفی نظیر شناسایی اشیا و چهره و حتی انجام بازی‌ها از انسان پیشی گرفته‌اند. قابل ذکر است که شبکه‌های عصبی از ساختار مغز الهام گرفته‌اند. به نظر می‌رسد تشابهات چشمگیری بین ساختار گسترده‌تر شبکه‌های عصبی حلقوی در بینایی ماشین و ساختار مغز در انسان وجود داشته باشد. مغز چند میلیون سال طول کشید تا تکامل یابد، اما دیگری در طول فقط چند دهه تحقق یافت. اکنون هر دو به یک شیوه عمل می‌کنند. یکی از سوالات جذاب این است که اگر بینایی ماشین و بینایی انسان به یک شیوه عمل می‌کنند، آیا محدودیت‌های مشابهی نیز ندارند؟ آیا انسان‌ها و ماشین‌ها با چالش‌های بینایی مشابهی مواجه هستند؟ امروزه در سایه فعالیت‌های سعید رضاپیشه در دانشگاه تهران و چند محقق دیگر در نقاط مختلف جهان می‌توانیم به این پرسش پاسخ دهیم. این محققان چالش‌های بینایی یکسان را در برابر انسان‌ها و ماشین‌ها قرار دادند و دریافتند که هر دو با مشکلات مشابهی مواجه می‌شوند. ابتدا باید پیش‌زمینه موضوع را بررسی کرد. مسیری که مغز برای بینایی طی می‌کند چندین لایه دارد که هر کدام به ترتیب اطلاعات بیشتری از تصویر کسب می‌کند؛ مانند حرکت، شکل، رنگ و... هر لایه از تعداد زیادی نورون متصل به شبکه عظیم تشکیل می‌شود. دانشمندان علوم کامپیوتری از طریق آزمون و خطا دریافته‌اند که این لایه‌ها زمانی بهترین عملکرد را دارند که هر کدام به ترتیب، اطلاعات بیشتری درباره تصویر به دست می‌آورند. و وقتی به رفتار جداگانه لایه‌ها نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم شباهت‌های قابل توجهی با لایه‌های مغز انسان دارند. مغز انسان شناسایی اشیا را به خوبی...