دسته‌بندی مدل‌های رمیتنس بر اساس فاکتورهای مختلف

هدف از بررسی کسب‌وکار‌های فعال این حوزه و مدل‌های متنوع حواله دیجیتال (remittance) شناخت زیربنای شبکه پیچیده تراکنش‌های مالی فرا-مرزی و همچنین روشن کردن تأثیر این مدل‌ها بر اقتصاد، جوامع و زندگی افراد بی‌شماری در سراسر جهان است.

استار‌ت‌آپ‌های فعال در حوزه‌ی حواله دیجیتال

در اینجا چند نمونه خاص از استارت‌آپ‌های مبتکرانه حواله آورده شده است:

• M-Pesa: این کسب‌وکار یک سرویس انتقال پول مبتنی بر تلفن همراه است که حواله‌ها را در شرق آفریقا متحول کرد. شمول مالی میلیون‌ها نفر را ممکن ساخته است و برای بسیاری از کارگران مهاجر تبدیل به راه نجاتی شده است.

•  Xelion: در این پلتفرم حواله دیحیتال مبتنی بر بلاک چین صورت می‌گیرد که هدف آن کاهش هزینه‌های تراکنش و بهبود کارایی پرداخت بین مرزی است. از فناوری بلاک چین برای ارائه حواله‌های امن و شفاف استفاده می‌کند.

• Remitly: Remitly یک پلتفرم حواله P2P است که به کاربران امکان می‌دهد مستقیماً با استفاده از تلفن همراه خود برای دوستان و خانواده خود در خارج از کشور پول ارسال کنند. این نرخ ارز رقابتی و سرعت معاملات سریع را ارائه می‌دهد.

• Orbeem: یک پلت فرم خدمات مالی مرتبط با حواله تحت عنوان Orbeem مشغول به فعالیت است که برای کارگران مهاجر دسترسی به وام‌های خرد، بیمه و محصولات سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. هدف آن توانمندسازی کارگران مهاجر و ترویج شمول مالی است.

• PaySend:  استارت‌آپ PaySend یک ارائه‌دهنده RaaS است که قابلیت‌های حواله را به مشاغلی که می‌خواهند خدمات حواله را در پلتفرم‌های خود ادغام کنند، ارائه می‌دهد. از طرفی کسب و کار‌ها را قادر می‌سازد تا خدمات ارائه شده خود را گسترش دهند و به پایگاه مشتریان گسترده‌تری دست یابند.

این استارت‌آپ‌های مبتکرانه حواله، آینده حواله‌ها را شکل می‌دهند و آن‌ها را سریع‌تر، ارزان‌تر، در دسترس‌تر و امن‌تر برای کارگران مهاجر در سراسر جهان می‌سازند. از آنجایی که تقاضا برای حواله‌ها همچنان در حال رشد است، این استارت‌آپ‌ها نقش مهمی را در پیوند کارگران مهاجر با خانواده‌ها و جوامع خود در خانه بازی می‌کنند.

5 مدل نوآورانه استارت‌آپ‌های رمیتنش

برخی از مدل‌های نوآورانه استارت‌آپ‌های حواله وجود دارد که چشم‌انداز سنتی حواله را تغییر می‌دهند:

1. پلت‌فرم‌های مبتنی بر موبایل و بومی دیجیتال: این استارت‌آپ‌ها از فناوری تلفن همراه و کانال‌های دیجیتال برای ارائه خدمات حواله یکپارچه و کاربرپسند استفاده می‌کنند. آن‌ها در حال دور زدن عوامل سنتی آجر و ملات، کاهش هزینه‌ها و بهبود دسترسی برای کارگران مهاجر هستند.
2. حواله‌های مبتنی بر بلاک چین: فناوری بلاک چین با ارائه شفافیت، امنیت و قابلیت ردیابی افزایش یافته حواله‌ها را متحول می‌کند. هدف پلتفرم‌های حواله مبتنی بر بلاک چین کاهش هزینه‌های تراکنش، حذف واسطه‌ها و ارائه سریع‌تر پرداخت‌های بین‌مرزی است.
3. شبکه‌های حواله همتا به همتا (P2P): پلتفرم‌های P2P با ایجاد امکان انتقال مستقیم پول بین افراد بدون نیاز به واسطه، صنعت حواله را مختل می‌کنند. این رویکرد هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و کنترل بیشتری را برای فرستنده و گیرنده فراهم می‌کند.
4. خدمات مالی مرتبط با حواله: استارت‌آپ‌ها خدمات حواله را با پیشنهادات مالی گسترده‌تر مانند وام‌های خرد، بیمه و محصولات سرمایه‌گذاری ادغام می‌کنند. هدف این رویکرد ترویج شمول مالی و توانمندسازی کارگران مهاجر با دسترسی به خدمات مالی ضروری است.
5. راه حل‌های حواله به عنوان سرویس (RaaS):ارائه‌دهندگان RaaS قابلیت‌های حواله را به مشاغلی ارائه می‌دهند که می‌خواهند خدمات حواله را در پلتفرم‌های خود ادغام کنند. این رویکرد دامنه خدمات حواله را گسترش می‌دهد و آن‌ها را برای طیف وسیع‌تری از کاربران قابل دسترسی‌تر می‌کند.

انواع کانال‌های رمیتنس

کانال‌های حواله رسمی

کانال‌های حواله رسمی مؤسسات یا واسطه‌های مالی تنظیم‌شده هستند که خدمات حواله را با رعایت قوانین و مقررات قابل اجرا ارائه می‌کنند. این کانال‌ها شفافیت، امنیت و راحتی را برای فرستندگان و گیرندگان ارائه می‌دهند. برخی از رایج‌ترین کانال‌های حواله رسمی عبارتند از:

• بانک‌ها: بانک‌ها انواع خدمات حواله، از جمله حواله سیمی، حواله ACH و چک را ارائه می‌دهند. حواله‌های سیمی سریع‌ترین گزینه هستند، اما گران‌ترین آن‌ها نیز هستند. نقل و انتقالات ACH کندتر اما کم هزینه هستند و چک‌ها کندترین و کم هزینه‌ترین گزینه هستند.
• اپراتور‌های انتقال پول (MTOs): MTO‌ها، مؤسسات مالی تخصصی هستند که بر ارائه خدمات حواله تمرکز دارند. آن‌ها معمولاً دارای شبکه‌ای از نمایندگان یا شعب در کشور‌های فرستنده و گیرنده هستند که آن‌ها را برای فرستنده و گیرنده راحت می‌کند. MTO‌ها معمولاً نرخ‌ها و هزینه‌های ارز رقابتی را ارائه می‌دهند.
• خدمات پستی: خدمات پستی انواع خدمات حواله از جمله حواله و حواله پستی بین‌المللی را ارائه می‌دهد. حواله‌های پولی گزینه‌ای مناسب و مقرون به صرفه برای ارسال مبالغ کم هستند، در حالی که حواله‌های پستی بین‌المللی گزینه مناسبی برای ارسال مبالغ بیشتر است.

کانال‌های حواله غیررسمی

کانال‌های غیررسمی حواله، کانال‌های غیرقانونی و غیربانکی هستند که خدمات حواله را خارج از سیستم مالی رسمی ارائه می‌کنند. این کانال‌ها اغلب توسط مهاجرانی استفاده می‌شود که به خدمات مالی رسمی دسترسی ندارند یا ترجیح می‌دهند از هزینه‌ها و مقررات مرتبط با کانال‌های رسمی اجتناب کنند. برخی از رایج‌ترین کانال‌های حواله غیررسمی عبارتند از:

• هوندی: یکی از سیستم‌های حواله غیررسمی سنتی هوندی محسوب می‌شود که معمولاً در جنوب آسیا استفاده می‌شود. این شامل شبکه‌ای از نمایندگان است که بدون گذر از سیستم مالی رسمی مبادله پول می‌کنند.

• هاوالا: یکی دیگر از سیستم‌های حواله غیررسمی سنتی هاوالا است که معمولاً در خاورمیانه و شمال آفریقا استفاده می‌شود. این شامل یک سیستم اعتماد و شهرت است که در آن نمایندگان بر اساس توافقات و وعده‌های شفاهی مبادله پول می‌کنند.

• پیک‌های نقدی: پیک‌های نقدی به افرادی گفته می‌شود که شخصاً پول را از فرستنده به گیرنده انتقال می‌دهند. این یک روش مخاطره‌آمیز برای حواله است، زیرا پول در برابر سرقت یا از دست دادن آسیب‌پذیر است.

• نقل و انتقالات غیر نقدی: انتقال غیرنقدی شامل ارسال کالا یا خدمات به جای پول است. این می‌تواند گزینه خوبی برای فرستندگانی باشد که به راحتی نمی‌توانند به ارز دسترسی داشته باشند یا به تبادل ارز بپردازند.

به طور کلی حواله‌ها را می‌توان بر اساس عوامل مختلفی از جمله ماهیت فرستنده، هدف حواله و روش انتقال طبقه‌بندی کرد. در اینجا چند طبقه‌بندی رایج براساس این فاکتور‌های مختلف وجود دارد:

انواع حواله دیجیتال براساس نوع فرستنده

• حواله‌های کارگر مهاجر: این نوع رمیتنس وجوهی است که توسط افرادی ارسال می‌شود که برای اشتغال به کشور دیگری نقل مکان کرده‌اند. آن‌ها اغلب برای حمایت از خانواده خود به کشور خود پول می‌فرستند.
• حواله‌های تجاری: برخی از حواله‌ها توسط مشاغل برای پشتیبانی از عملیات خود در سایر کشور‌ها ارسال می‌شود.

طبقه‌بندی رمیتنس بر حسب نوع هدف:

• حمایت خانواده: بخش قابل توجهی از حواله‌ها برای حمایت از اعضای خانواده در کشور فرستنده ارسال می‌شود. این می‌تواند شامل هزینه‌های تحصیل، مراقبت‌های بهداشتی و زندگی روزمره باشد.
• سرمایه‌گذاری: برخی از حواله‌ها با هدف سرمایه‌گذاری در مشاغل، املاک و مستغلات یا سایر سرمایه‌گذاری‌ها در کشور دریافت‌کننده ارسال می‌شود.
• بازپرداخت وام: حواله‌ها ممکن است شامل پرداخت وام یا بدهی نیز باشد.

انواع حواله دیجیتال طبق روش انتقال:

حواله‌های بانکی: حواله‌ها را می‌توان از طریق کانال‌های بانکی سنتی که شامل حواله‌های سیمی و تراکنش‌های الکترونیکی مستقیم است ارسال کرد. انتقال الکترونیکی وجوه از یک حساب بانکی به حساب دیگر که روشی امن است به عنوان انتقالات سیمی شناخته می‌شود. اما ممکن است شامل هزینه‌های بالاتر و زمان پردازش طولانی‌تر باشد.

• خدمات انتقال پول: بسیاری از افراد از خدمات تخصصی انتقال پول مانند Western Union، MoneyGram یا پلتفرم‌های آنلاین برای حواله استفاده می‌کنند.

• حواله کیف پول دیجیتال:

1.  PayPal: کاربران می‌توانند از طریق PayPal به صورت بین‌المللی به ویژه برای تراکنش‌های آنلاین پول ارسال کنند. با این حال، در دسترس بودن این سرویس ممکن است بسته به کشور متفاوت باشد.
2. Mobile Money: در بسیاری از مناطق، خدمات پول موبایلی به کاربران امکان می‌دهد با استفاده از تلفن همراه خود پول ارسال و دریافت کنند

• حواله ارز‌های دیجیتال: بیت کوین و سایر ارز‌های رمزنگاری شده: ** برخی افراد به دلیل کاهش هزینه تراکنش و زمان پردازش سریع‌تر، از ارز‌های رمزنگاری شده مانند بیت کوین برای ارسال حواله در سراسر مرز‌ها استفاده می‌کنند. با این حال، این روش هنوز فراگیر نشده است.

طبقه‌بندی تکرار حواله دیجیتال:

حواله‌های منظم: برخی از افراد به طور منظم مانند ماهانه برای حمایت از خانواده خود پول ارسال می‌کنند.

حواله‌های نامنظم یا گاه به گاه: دیگران ممکن است بسته به شرایط، پول را به صورت نامنظم‌تری ارسال کنند.

دسته‌بندی رمیتنس با عوامل جغرافیایی:

حواله‌های بین‌المللی: وقتی پول به آن سوی مرز‌ها ارسال می‌شود، حواله بین‌المللی محسوب می‌شود.

حواله‌های داخلی: حواله‌ها می‌تواند در داخل کشور نیز رخ دهد، اغلب از مناطق شهری به روستایی صورت می‌گیرد.