چالش‌ها و فرصت‌های مدیریت منابع انسانی برای جذب و حفظ استعدادها

به گزارش پیوست، منابع انسانی(HR) به رویکرد استراتژیکی گفته می‌شود که به مدیریت نیروی کار در یک سازمان اشاره دارد. منابع انسانی شامل طیف وسیعی از عملکردها و اقدامات با هدف بهینه‌سازی عملکرد کارکنان، رفاه و موفقیت کلی سازمان است. فعالیت هایی مانند استخدام، انتخاب، آموزش، جبران خسارت، ارزیابی عملکرد و روابط کارکنان جزو مدیریت منابع انسانی است.

مدیریت منابع انسانی چیست و چه اهداف و اهمیتی دارد؟

منابع انسانی، برای دستیابی به موفقیت در محیط کسب‌وکار پویا و رقابتی کنونی، با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی رو به رو هستند. در حالی که چالش‌های کسب و حفظ استعداد، مدیریت تنوع و رسیدگی به تفاوت‌های چند نسلی می‌تواند دلهره‌آور به نظر برسد، اما فرصتی را برای نوآوری و رشد فراهم می‌کند. متخصصان منابع انسانی با پذیرش این چالش‌ها و سرمایه‌گذاری بر فرصت‌هایی که در اختیار دارند از این امکان برخوردارند که موفقیت سازمانی را از طریق حضور کارکنان متعهد، یکپارچه‌سازی ابزارهای فناوری و فرهنگ مشارکتی شکل دهند. در فراز و نشیب روزهای کاری، مدیریت موثر منابع انسانی می‌تواند با بهره‌مندی حداکثری از فرصت‌ها و قابلیت‌ها، از بروز خطرات جلوگیری کرده و تعداد شکست‌ها را به حداقل برسانند

چالش‌ها و فرصت‌های مدیریت منابع انسانی

پیش روی مدیریت منابع انسانی فرصت‌های و چالش‌های متعدد و متنوعی وجود دارد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، جذب و حفظ استعدادها است. فرآیند جذب و تلاش برای نگهداری این افراد در مجموعه کار تقریبا دشواری به‌نظر می‌رسد و از همین جهت باید که برنامه‌ی مشخصی برای این موضوع طراحی شده و اقدامات لازم انجام شود. حضور افراد مختلف از فرهنگ‌های متفاوت، ورود نسل‌ جدید به بازار و دیدگاه‌های جدید، الزام رعایت اخلاق و مدیریت کار در زمان دورکاری از دیگر چالش‌هایی است که منابع انسانی با آنها سر و کار دارند. استفاده از فناوری که موجب تسریع مدت زمان انجام کارها شده و  تصمیم‌گیری مبتنی بر داده که الگوهای مفیدی را برای اتخاذ روش‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری ارائه می‌دهد از جمله فرصت‌های این عنوان است.

در این بخش به معرفی و توضیح چالش‌ها و فرصت‌های مدیریت منابع انسانی پرداخته‌ایم.

چالش‌ها:

کسب و حفظ استعداد: در بازار رقابتی، جذب و حفظ استعدادها کار دشواری است. به دلیل محدود بودن افراد ماهر به‌ویژه در حوزه فناوری، این فرآیند سخت‌تر هم می‌شود. سازمان‌ها باید برای استخدام، استراتژی‌های موثری را طراحی و اجرا کنند. در این برنامه باید چشم‌انداز رشد، تعهدات، انتظارات و امکاناتی که قرار است ارائه شود با حداکثر شفافیت نمایش داده شود. حفظ استعدادهای برتر مستلزم تلاش مستمر جهت ایجاد محیطی است که رشد فردی و حرفه‌ای، رضایت شغلی و تعادل بین کار و زندگی را تقویت کند.

تنوع دیدگاه‌: در محیط و سبک کاری امروزی که افراد گوناگون از فرهنگ‌های مختلف گرد هم آمده و مشغول فعالیت هستند، نظرات متفاوت درباره موضوعات از سمت این افراد بیان می‌شود. چنین فضایی تنوع طیفی از دیدگاه‌ها، تجربیات و هنجارهای کاری را به همراه دارد. متخصصان منابع انسانی باید محیطی سالم و به دور از اختلاف را با وجود تفاوت‌های فرهنگی، موانع ارتباطی و سبک‌های مختلف زندگی ایجاد کنند تا همه کسانی که در آنجا مشغول کار هستند احساس ارزشمندی داشته باشند. رعایت حد و مرز و احترام به دیگران در فضای کاری باید به یک اصل و الزام تبدیل شود تا ارتباط موثری بین فرهنگی اتفاق بیفتد.

نیروی کار چندنسلی: امروزه در یک محیط کاری شاهد حضور نسل‌های مختلف هستیم. دیگر به مانند گذشته نیروی کار اغلب از یک نسل و در یک محدوده سنی خلاصه نمی‌شود. بسیاری از نوجوانان و حتی دانش‌آموزانی که از یک مهارت و دانشی برخوردارند وارد بازار کار می‌شوند و در کنار افرادی که فاصله سنی زیادی با آنها دارند مشغول فعالیت هستند. چنین ترکیبی از نیروی انسانی، مدیریت منابع انسانی را با چالش‌هایی مواجه می‌کند. افکار، احساسات، انتظارات و ترجیحات نسل‌ها با یکدیگر متفاوت است و فعالیت با وجود این وجوه تمایز نیازمند تدابیر خاصی است. در راستای مدیریت منابع انسانی، اقداماتی باید برای ایجاد هماهنگی و تعادل میان این دیدگاه‌های متنوع انجام شود. سیاست‌ها و شیوه‌هایی که برای برنامه‌های مختلف در مجموعه اتخاذ می‌شود باید پاسخگوی نیازها و خواسته‌های همه نسل‌ها باشد. ایجاد یک محیط کاری منسجم مستلزم اقداماتی است که هم میان نسل‌های متفاوت هماهنگی برقرار کند و هم انتظارات آنها را برآورده سازد.

اخلاق و مهارت انطباق با شرایط: اطمینان از انجام رفتار اخلاقی و منطبق با استانداردهای قانونی همواره یک چالش در مدیریت منابع انسانی بوده است. منابع انسانی باید قوانین پیچیده کار، مقررات و استانداردها را برای تضمین رفتار منصفانه، جلوگیری از تبعیض و حمایت از حقوق کارکنان دنبال کنند. تدوین سیاست‌های موثر و برگزاری جلسات آموزشی می‌تواند به حفظ فرهنگ صحیح مشارکتی در محیط کار و به حداقل رساندن خطرات قانونی کمک کند.

مدیریت کار از راه دور: دورکاری، سبک نوینی که پس از همه‌گیری ویروس کرونا متداول شد. این سبک کاری در کنار مزیت‌هایی که دارد، چالش‌هایی را نیز به‌وجود آورده است. در مدیریت منابع انسانی، مسائل مربوط به مشارکت کارکنان از راه دور، نحوه تعامل، ارزیابی عملکرد و حفظ فرهنگ همکاری حتی در دورترین نقاط از اهمیت‌ بسیاری برخوردار است. انعطاف‌پذیری و مسئولیت‌پذیری در این چشم‌انداز کاری جدید ضروری است.

فرصت‌ها:

بهبود تعامل و افزایش بهره‌وری: با تمرکز بر مشارکت و رفاه کارکنان، مدیریت صحیح منابع انسانی می‌تواند بهره‌وری نیروی کار را به طور قابل توجهی افزایش دهد. شخصی که به عنوان یک عضوی از مجموعه در حال فعالیت است در صورتی که متعهدانه به وظایف خود عمل کند و از شرایط رضایت داشته باشد به طور قابل توجهی بهره‌وری را افزایش داده و در موفقیت کلی سازمان نقش مهمی را ایفا می‌کند. مدیریت منابع انسانی، هنگامی که بتواند یک برنامه مفید که متضمن ارتقای کیفیت شغلی، رضایت حداکثری و رشد روند کاری باشد را طراحی کنند به پیروی از این شیوه، کارکنان نیز با بیشترین انرژی و توان و از همه مهم‌تر با انگیزه بیشتری کار می‌کنند. این عوامل در نهایت سبب افزایش بهره‌وری و موفقیت مجموعه می‌شود.

ادغام فناوری: ابزارهای گوناگون فناوری، موجب شده است تا فرآیندها سریع‌تر و آسان‌تر صورت بگیرد. با استفاده از هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، کارهایی مانند بررسی روزمه و ارزیابی عملکرد به صورت خودکار انجام می‌شود و مختصصان منابع انسانی می‌توانند زمان خود را به فعالیت‌های دیگر اختصاص دهند.

فرهنگ سازمانی و توسعه رهبری: مدیریت منابع انسانی، نقش موثری در شکل دادن به فرهنگ سازمانی و نحوه رهبری، مدیر مجموعه دارد. منابع انسانی با ایجاد یک محیط کاری پویا و مثبت که برای همکاری، نوآوری و رفتار اخلاقی ارزش قائل است، به فرهنگ کاری منسجمی کمک می‌کند که با اهداف تجاری هم‌سو است. علاوه بر این، سرمایه گذاری در برنامه‌های رهبری کارآمد، رهبران آینده را در سازمان توانمند می‌کند و امکان برنامه‌ریزی پایدار و بلندمدت را ممکن می‌سازد.

توسعه و ارتقای مهارت: برای عقب نماندن از دور رقابت و پیشرفت در حیطه کاری، کسب مهارت‌های مختلف توسط اعضای مجموعه الزامی است. برای دستیابی به این نتیجه، باید که برگزاری برنامه‌های آموزشی، ارتقای مهارت از طریق روش‌های مختلف، تجهیز مجموعه به ابزار و وسایل مورد نیاز و جذب نیرو با چندین مهارت در اولویت استراترژی مدیریت منابع انسانی قرار بگیرد.

تصمیم‌گیری مبتنی بر داده: داده‌ها، سرمایه یک مجموعه است و منابع انسانی با تجزیه و تحلیل آنها می‌توانند تصمیمات آگاهانه و نتیجه‌بخشی را اتخاذ کنند. بهره‌مندی از داده‌ها، ابعاد مختلف فرآیند استخدام، عملکرد کارکنان و شیوه تعامل درون و برون سازمانی را به طرز کارآمدی شکل می‌دهد. تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد و اطلاعات، می‌تواند منجر به تخصیص موثر منابع و هم‌سویی بیشتر با اهداف می‌شود.

درست است که وجود چالش‌ها، بر سختی کار افزوده و جریان شغلی را پیجیده کرده است اما همین موانع، راه را برای فرصت‌های متعدد هموار کرده است.

با این حال، این چالش‌ها راه را برای فرصت های متعددی هموار می کند. مدیریت کارآمد منابع انسانی می‌تواند منجر به افزایش مشارکت و بهره‌وری کارکنان شود، انگیزه را افزایش داده و حس تعهد را در بین کارکنان تقویت کند. استفاده از فناوری در مدیریت منابع انسانی، مانند ابزارهای استخدام مبتنی بر هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، می‌تواند فرآیندهای منابع انسانی را ساده‌سازی و تسریع کند. علاوه بر این، نقش منابع انسانی در شکل‌دهی فرهنگ سازمانی و تسهیل توسعه رهبری می‌تواند منجر به نوآوری شود و شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا به سرعت با تغییرات بازار سازگار شوند.

مدیریت منابع انسانی، مجموعه پیچیده‌ای از کارهای مختلفی است که با هدف کلی هم‌سو سازی قابلیت و توانمندی‌های کارکنان با اهدف مجموعه و برطرف کردن خواسته‌های آنان نیز است. البته که در این مسیر، منابع انسانی با موانعی رو به رو هستند اما مدیریت موثر در تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها و استفاده از امکانات و مزایای در اختیار مفید است.