پس از ۵۰ سال روسیه قرار است دوباره به ماه برود چین به دنبال تسخیر ذخایر قطب جنوب ماه

به گزارش پیوست، موشک سویوز (Soyuz) که سفینه لونا-۲۵ (Luna) را حمل می‌کند ساعت ۲:۱۱ صبح به وقت مسکو از پایگاه فضایی Vostochny Cosmodrome در شرق روسیه به فضا پرتاب شد.

بلومبرگ می‌گوید این موشک ۱۰ دقیقه بعد به مدار زمین رسید و حدود یک ساعت و نیم پس از پرتاب سفینه لونا-۲۵ از بخش بالایی موشک جدا شد.

این سفینه فضایی حالا طی چند روز آینده به سمت مدار ماه حرکت می‌کند و تا زمان اولین تلاش برای فرود در قطب جنوبی ماه در اواخر ماه آگوست، در مدار ماه باقی می‌ماند.

موفقیت این ماموریت و فرود موفق لونا-۲۵ روی سطح ماه گام بزرگی برای شرکت هوافضای Roscosmos دولت روسیه است که در سال‌های اخیر به دلیل کمبود بودجه، مشکلات مدیریتی و اجرای ضعیف، با چالش‌هایی مواجه شده و به چیزی فراتر از ارسال انسان و ماهواره به مدار پایینی زمین دست نیافته است.

حمله پوتین به اوکراین هم ضربه سنگین دیگری به Roscosmos وارد کرد. حمله به اوکراین تقریبا تمام همکاری‌های فضایی روسیه را نابود کرد و اوپراتور‌های ماهواره‌ای از جمله وان‌وب نیز به قرارداد خود پایان دادند.

سفینه فضایی لونا-۲۵ در مسیر خود با سفینه هندی چاندرایان-۳ (Chandrayaan) رقابت می‌کند. سفینه هندی در حال حاضر در مدار ماه قرار گرفته و آنهم احتمالا در اواخر ماه آگوست برای فرود در نزدیک جنوبی‌ترین نقطه ماه تلاش می‌کند. هرکدام از این دو سفینه که زودتر در این منطقه فرود آیند، مقام اولین فرود موفق در جنوبی‌ترین نقطه ماه را به خود اختصاص می‌دهند.

اتحاد جماهیر شوروی اولین کشوری بود که توانست سفینه فضایی را روی ماه فرود آورد اما پس از اولین ماموریت ماه‌نوردی شوروی که به صورت روباتیک و در سال ۱۹۷۶ انجام شد، روسیه به طور کامل اکتشاف ماه را کنار گذاشته است.

با توجه به شکست‌های پی‌درپی سفینه‌های مختلف فضایی برای فرود بر سطح ماه، تضمین چندانی برای موفقیت لونا-۲۵ وجود ندارد. در ماه آوریل سال جاری (۲۰۲۳)، ماه‌نورد ژاپنی شرکت آی‌اسپیس (ispace) هنگام تلاش برای فرود به سطح ماه سقوط کرد، سقوطی که در نتیجه سرعت بالای این ماه‌نورد بود. در سال ۲۰۱۹ نیز ماه‌نورد ویکرام (Vikram) هند که به عنوان بخشی از ماموریت چاندرایان-۲ به سمت ماه حرکت کرده بود و ماه نور آزمایشی اسرائیلی اسپیس‌ای‌ال (SpaceIL) نیز به سرنوشت مشابهی دچار شدند.

سفینه روسیه پس از فرود برروی ماه قرار است خاک و اگزوسفر، بخشی از لایه اتمسفر بسیار باریک ماه، را مطالعه کند. این سفینه فضایی همچنین به یک بازوی کوچک روباتی مجهز شده تا نمونه‌هایی از خاک ماه را برای تجزیه و تحلیل جمع‌آوری کند. ماموریت این ماه‌نورد تا سرحد یک سال برنامه‌ریزی شده است.

در حالی که اسپیس‌اکس ایلان ماسک و دیگر شرکت‌ها برای ساخت شبکه‌های گسترده ماهواره‌ای در مدار پایینی زمین تلاش می‌کنند، سهم روسیه از بازار پرتاب موشک به شدت کاهش یافته و طبق اعلام شرکت حسابرسی PwC، این کشور در سال جاری تنها ۸ درصد از تمامی پرتاب‌ها را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که حدود یک دهه قبل، ۴۰ درصد از پرتاب‌ها متعلق به روسیه بود.

دالاس کاسابوسکی، تحلیلگر فضا در شرکت مشاوره Northern Sky Research، می‌گوید جنگ «سقوطی که پیش‌تر آغاز شده بود را تسریع کرد.» روس‌ها «دیگر مثل گذشته رهبر قدرتمندی در حوزه فضا به حساب نمی‌آیند.»

چین بزرگترین تهدید برای آمریکا

ماه‌نورد رباتی چانگ‌ای ۷ (Chang’e 7) از آژانس فضایی چین هم قرار است در سال سال ۲۰۲۶ به همراه تجهیزاتی برای تفحص ذخایر یخ نیمه تاریک به سمت ماه پرتاب شود.

چین سپس از همین سفینه فضایی برای ساخت یک ایستگاه تحقیقاتی در نزدیکی قطب جنوبی ماه استفاده می‌کند و دولت چین قصد دارد اولین فضانوردان خود را تا سال ۲۰۳۰ به ماه برساند.

در حالی که بیل نلسون، مدیر ناسا، پیش از این از چین انتقاد کرده و هشدار داده است که پکن می‌خواهد اول از همه به قطب جنوبی ماه برسد و از دسترسی دیگر کشور‌ها به این منطقه جلوگیری کند، اما هشدار مشابهی را درمورد روسیه شاهد نیستیم. در دوران جماهیر شوروی، هیچ فضانوردی از روسیه پایش به ماه نرسید.

نلسون در نشست خبری خود که روز ۸ آگوست برگذار شده بود گفت که روسیه قصد ندارد کسی را به ماه ارسال کند.

او گفت: «فکر می‌کنم که از نظر کمتر کسی روسیه در این بازه زمانی برای ارسال فضانورد به ماه آمادگی داشته باشد، اما چین چنین ظرفیتی را دارد. پس به نظر من رقابت واقعی فضا بین [آمریکا] و چین است.»

Roscosmos پس از غیبتی طولانی، ماموریت‌های بیشتری را به دنبال لونا-۲۵ برنامه‌ریزی کرده است. یکی از این ماموریت‌ها مربوط به ماهنوردی است که قرار است به دنبال مواد معدنی و یخ در سطح ماه باشد.