استارت‌آپ‌ها می‌توانند موتور توسعه شوند

چرا با وجود ظرفیت بالای گسترش بازار استارت‌آپ‌ها در ایران، سرمایه‌گذاران خارجی علاقه چندانی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه، به خصوص در صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC)، نشان نمی‌دهند؟ فکر می‌کنید چه موانع حقوقی یا اقتصادی‌ای در ایران وجود دارد؟ علل اصلی نبود سرمایه‌گذاران خارجی مانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان به اختصار بدین صورت برشمرد: عدم استقبال از چارچوب‌های تنظیم‌شده حاکم بر سرمایه‌گذاری و مالکیت خارجی که در سایر کشورهای توسعه‌یافته تثبیت شده و رفتار سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران با یکدیگر را تنظیم می‌کند؛ وجود موانع صریح و ضمنی حقیقی و حقوقی برای ورود به بازار؛ عدم وجود اطلاعات دقیق در مورد افزایش نرخ اجناس، هزینه‌ها و سهام بازار، وجود خلأ میان قیمت‌های داخلی که به شدت تحت تاثیر تولید کالا توسط افراد یا شرکت‌های معدود هستند و قیمت‌های بین‌المللی که بر اساس بازار رقابتی تعیین می‌شوند؛ و نیز وجود شبکه‌ای فرسایشی از بانک‌های خصوصی که موجب افزایش گسترده نرخ بهره شده‌اند. این مورد آخر خود نشان‌دهنده حضور غیررقابتی یا حتی انحصاری در بازار سرمایه است و از چشم سرمایه‌گذاران پنهان نمی‌ماند. این موضوع مقدار قابل توجهی از حساب اندوخته/ذخیره خصوصی را جذب کرده که در نتیجه موجب عدم سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش استارت‌آپ‌ها شده است. این مشکلی عام است که هم سرمایه‌گذاری داخلی و هم سرمایه‌گذاری خارجی را تحت تاثیر قرار داده است. خود شما چه ظرفیت‌هایی در بازار استارت‌آپ‌ها در ایران و نیز تجارت الکترونیکی می‌بینید؟ پتانسیل سرمایه‌گذاری به ویژه در تجارت ‌الکترونیکی نسبت به آنچه می‌توان در بسیاری از کشورها و حتی تقریباً در کل اقتصادهای جنوب اروپا یافت، امیدوارکننده‌تر است. اما من به فهمیدن این پتانسیل، با توجه به دلایل ذکرشده در بالا، خوش‌بین نیستم. باید تلاش بسیاری در شناساندن این ظرفیت‌های بالقوه به سرمایه‌گذاران خارجی انجام شود و موانع را هم به موازات آن برطرف کرد. همچنین سرمایه‌گذاران خارجی باید رفع این موانع را به صورت عینی...