اقتصاد دیجیتال گلخانه‌ای راه به جایی نخواهد برد

به گزارش روابط عمومی شرکت ملی انفورماتیک در پنل بررسی فرصت‎‌ها و چالش‌های ایران در مسیر تحول دیجیتال که در سومین روز بیست و ششمین نمایشگاه الکامپ برگزار شده بود،علی عبدالهی مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک گفت: فرصت‌ها و تهدیدها همیشه بوده و هستند گرچه شدت و ضعف دارند اما نکته مهم این است که قبل از ارزیابی این فرصت‌ها و چالش‌ها اساسا باید بدانیم می‌خواهیم به کجا برسیم و چگونه برسیم؟ تا زمانی که مقصد مشخص نباشد و بر سر آن به توافق و اجماع نرسیم، اساسا نمی‌توان فرصت‌ها را دقیق شناسایی و تهدیدها را رفع کرد. به همین خاطر تعیین و ترسیم سندی جامع که اهداف و شاخص‌های تحول دیجیتالی را معلوم کرده باشد و اجماع بر سر آن، مهم‌ترین اقدامی است که باید انجام بگیرد.

عبدالهی گلخانه‌ای کردن اقتصاد دیجیتال را آسیب جدی این حوزه دانسته و تصریح کرد: نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد، اولویت کیفیت تحول دیجیتالی است؛ میانگین سهم اقتصاد دیجیتالی از تولید ناخالص داخلی در دنیا حدود ۱۵ درصد است در حالی که در ایران طبق گفته وزیر ارتباطات حدود ۷ درصد است و این یعنی حتی اگر صرفا با شاخص کمی نگاه کنیم، یک نیمه از دنیا عقب هستیم.

گذشته از این فاصله مقداری، طبق مدل سه لایه ای اقتصاد دیجیتال، موضوع مهمتر این است که سهم لایه هسته شامل زیرساخت های ارتباطی و فناوری اطلاعات است که عمدتا در کشور ما جنس حاکمیتی دارد نسبت به سهم ۲ لایه دیگر یعنی پلتفرم ها و کسب و کارهای تجارت الکترونیک، در اکوسیستم اقتصاد دیجیتالی ما بسیار بیشتر است در حالی که این نسبت در دنیا معکوس است.

بنابراین اگرچه سرمایه گذاری روی لایه اول لازم و ضروری است اما شرط کافی تحول دیجیتالی نیست و برای توسعه بیشتر خدمات و سرویس های لایه دوم و سوم که اتفاقا با مشتری و مصرف کننده نهایی در تماس است، به سرمایه­‌گذاری بیشتری نیاز است.

اقتصاد دیجیتال دیگر انتخاب نیست، الزام است

عباس معمارنژاد عضو هیئت علمی هم در این نشست  گفت: اقتصاد دیجیتالی در دنیای امروز یک انتخاب نیست، یک الزام اجتناب ناپذیر است. نسل پنجم یا انقلاب صنعتی پنجم که اقتصاد دیجیتالی باید بر مبنای آنها پیش برود سه رکن دارد؛ انسان محوری، پایداری و تاب‌آوری. این هر سه، چارچوب هویتی انقلاب صنعتی پنجم را شکل می‌دهند. دستیابی به این چارچوب هویتی، بر پایه ۶ ستون در اقتصاد دیجیتالی بنا می‌شوند؛ هویت دیجیتالی، دسترسی دیجیتالی، سواد دیجیتالی، امنیت دیجیتالی، دارایی دیجیتالی و قانون دیجیتالی. بررسی شرایط گذشته و فعلی کشور ما نشان می‌دهد در تمامی این شش محور دچار چالش‌های اساسی هستیم. بنابراین برای ارزیابی فرصت‌های تحول دیجیتالی در کشور باید به رفع چالش‌ها در این مقولات بپردازیم.

گفتگوهای متقارن میان بازیگران و رگولاتورها

فرهاد نیلی مدیرعامل شرکت رهنمان هم در این پنل گفت: در حال حاضر گریزی نیست از اینکه تمام ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتالی را به کار بگیریم تا اقتصاد کشور را نجات دهیم. تا به حال در اقتصاد ایران تولید و سرمایه گذاری و کارآفرینی وابسته به انرژی رایگان و… بوده و اگر کسی نخواهد این وابستگی را نداشته باشد گریزی ندارد از اینکه به سمت اقتصاد دیجیتالی حرکت کند تا وامدار دولت و مواردی که ذکر شد نباشد که اگر وامدار و وابسته بشود، نوآوری در آن محکوم به شکست است.

نیلی افزود: از سوی دیگر  باید توجه داشته باشیم که حرکت به سمت اقتصاد دیجیتالی نمیتواند در کشور ما موفق باشد جز اینکه تار خود را با پود اقتصاد سنتی گره بزند. نمیتوان از واقعیت اقتصاد سنتی به سرعت و سادگی عبور کرد چرا که طی ده‌های متمادی همین اقتصاد سنتی کشور را سر پا نگه داشته است.

او ادامه داد: هر عامل و مانعی که پویایی اقتصاد دیجیتالی را در کشور کند یا متوقف کند در واقع حضور و سهم ایران را از اقتصاد جهان تهدید می‌کند بنابراین اقتصاد دیجیتالی یک الزام است برای ایران ما نه یک انتخاب و رگولاتور باید به گفتگوی متقارن با فعالان اقتصاد دیجیتالی تن بدهد. با بررسی شرایط متوجه می‌شویم که خوشبختانه در دهه ۹۰ دیجیتال پلتفرم‌هایی ایجاد شدند که نشان دادند می‌توان مدل‌های موفق دنیا را در ایران پیدا کرد. فارغ‌التحصیلان موفق دانشگاه‌ها جذب این پلتفرم‌ها شدند و این پلتفرم‌ها موفق شدند دوره بحران را پشت سر بگذارند. اکنون اما زمان اقدامات مهم دیگری است؛ نیروی نخبه جذبه شده در همین پلتفرم‌ها میل به مهاجرت پیدا کرده، بنیان‌گذاران پلتفرم‌ها موقعیت متقارن گفتگو و مطالبه را از دست داده‌اند و اگر اکنون اقدامات لازم و مطالبه‌گری‌های ضروری انجام نگیرد، تهدیدهای بزرگی سهم و حضور ایران را در زنجیره اقتصاد دنیا تهدید خواهد کرد.