10 نکته از یک آیین‌نامه

شنبه 13 شهریورماه، کسانی که دستی بر آتش حقوق داشتند و شماره 20824 روزنامه رسمی را می‌خواندند با یک آیین‌نامه جالب توجه روبه‌رو شدند: آیین‌نامه اجرایی قانون مطبوعات که «هیات وزیران در جلسه‌های 20/4/1395، 17/5/1395 و 3/6/1395 به پیشنهاد... مورخ 7/11/1394 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به استناد ماده (۴۷) قانون مطبوعات ـ مصوب ۱۳۶۴ـ با اصلاحات بعدی» تصویب و معاون اول رئیس‌جمهور هم آن را با شماره ۶۹۲۲۴/ت۵۲۸۶۲هـ در تاریخ 8 شهریور امسال ابلاغ کرده بود. در این مطلب نگاهی داریم به تحولاتی که این آیین‌نامه در وضعیت رسانه‌های الکترونیکی ایجاد کرده است. 1- نخستین موضوع قابل توجه در این آیین‌نامه همان ماده 1 است. جایی که قرار است «منظور از مطبوعات و رسانه در این آیین‌نامه» مشخص شود و گفته شده منظور کلیه رسانه‌های چاپی (مطبوعات) و الکترونیکی شامل برخط (خبرگزاری و پایگاه‌های خبری) و غیر برخط (انواع حامل‌های داده) است. تا سال 1379 تنها مطبوعات چاپی بودند که در زمره صلاحیت قانون مطبوعات جای داشتند. 30 فروردین این سال، مجلس شورای اسلامی قانون مطبوعات را اصلاح و در یک تبصره الحاقی به ماده 1 قانون بیان کرد که «كليه نشريات الكترونيكي مشمول مواد اين قانون هستند». با این حال هیچ تعریف قانونی‌ای از نشریه الکترونیکی تا سال 1381 در دست نبود. طی این سال در تبصره 1 از ماده 1 صرفاً به تعریف نشریه الکترونیکی اقدام شد. در مورد خبرگزاری‌ها 16 خرداد 1384 آیین‌نامه تاسیس و نحوه فعالیت خبرگزاری‌های غیردولتی ابلاغ شد اما چیزی از حاکمیت قانون مطبوعات و به تبع آن آیین‌نامه اجرایی قانون مطبوعات بر این رسانه‌ها بیان نشد و از آن سو نظام حقوقی مجزایی من‌جمله هیات نظارت بر خبرگزاری‌های غیردولتی تاسیس شد. بدین ترتیب تا سال 1388 که قانون مطبوعات اصلاح شد عملاً نظام دوگانه‌ای برای نشریات الکترونیکی در معنای عام در کشور ما وجود دارد. سایت‌ها یا به عبارتی نشریات الکترونیکی...