سیستم مدیریت محتوا چیست؟ معرفی انواع آنها و بهترین CMSها

سیستم مدیریت محتوا چیست؟

اجازه بدهید که با یک مثال ساده این موضوع را روشن‌تر کنیم؛ بیایید با ایجاد یک محتوا شروع کنیم. بدون سیستم‌های مدیریت محتوا، باید یک فایل HTML ثابت بنویسید و آن را در سرور خود آپلود کنید. این کار پیچیده به نظر می‌رسد و لازم است که حتما کدنویسی بلد باشید؛ اما با یک سیستم مدیریت محتوا مانند وردپرس، می توانید محتوای خود را در رابطی بنویسید که کمی شبیه نرم‌افزار Microsoft Word است؛ یا برای آپلود و مدیریت رسانه‌ها، مانند تصاویر، به جای اینکه نیاز به تعامل مستقیم با وب سرور خود داشته باشید، فقط می‌توانید کتابخانه رسانه را مرور کنید.

با این حال، سیستم‌های مدیریت محتوا فقط یک رابط مدیریت بک‌اِند (Back End) نیست و باعث می‌شود تمام محتوایی که ایجاد می‌کنید دقیقاً همانطور که می‌خواهید برای بازدیدکنندگان‌تان نمایش داده شود.

سیستم مدیریت محتوا از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

در یک سطح فنی‌تر، یک سیستم مدیریت محتوا از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1- برنامه مدیریت محتوا (CMA)

این بخشی است که به شما امکان می‌دهد محتوا را در سایت خود اضافه و مدیریت کنید.

2- برنامه تحویل محتوا (CDA)

این فرآیند در پشت صحنه اتفاق می‌افتد و محتوایی را که در CMA یا همان برنامه مدیریت محتوا وارد می‌کنید دریافت می‌کند، آن را به درستی ذخیره می‌کند و برای مشاهده آن را در اختیار مخاطبان شما می‌گذارد.

انواع سیستم‌های مدیریت محتوای کاربردی

سیستم‌های مدیریت محتوا به چند مورد ناچیز ختم نمی‌شوند و هرکدام ویژگی‌هایی دارند که می‌توانید از آنها برای طراحی و مدیریت وب‌سایت خود استفاده کنید. در ادامه قصد داریم پرطرفدارترین سیستم‌های مدیریت محتوا را به شما معرفی و هریک را به اختصار بررسی کنیم.

۱- وردپرس/ WordPress

وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای Open Source است که ساده‌ترین و محبوب‌ترین راه برای ایجاد وب‌سایت یا وبلاگ در جهان به شمار می‌آید. در واقع، بیش از ۴۳ درصد تمام وب‌سایت‌های موجود در اینترنت با وردپرس ساخته شده. یعنی از هر چهار وب‌سایت، بیش از یک مورد از سوی وردپرس پشتیبانی می‌شود. استفاده از وردپرس رایگان و آسان است و بر مبنای زبان برنامه‌نویسیPHP است که از سوی مای‌اس‌کیو‌ال (MySQL) پشتیبانی می‌شود.

اصولاً کلیه سیستم‌های مدیریت محتوا برای وبلاگ‌نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما یک وب‌سایت وردپرسی به راحتی می‌تواند به عنوان یک فروشگاه الکترونیکی، فروشگاه محصولات فیزیکی و دیجیتالی، سایت مجله‌ای، شرکتی و پورتفولیو مورد استفاده قرار بگیرد.

وردپرس یک رابط بصری و کاربرپسند دارد. اگر کمی با این CMS آشنا باشید می‌توانید به راحتی مطالب و محتوای مورد نظر را ایجاد و منتشر کنید.

وردپرس سال‌هاست به فارسی هم ترجمه شده و سایت پیوست، مجله نیویورکر، TechCrunch (مجله فناوری‌های پیشرفته) و سایت Sony Music با وردپرس طراحی شده است.

مزایای وردپرس

1. استفاده رایگان
2. دسترسی به هزاران قالب، پلاگین و ویجت به منظور بسط قابلیت‌های وردپرس
3. انجمن گسترده توسعه‌دهندگان همراه با مستندات و آموزش‌های ساده و در دسترس
4. ایجاد هرگونه وب‌سایت با بهره‌گیری از پلاگین‌های رایگان و غیر رایگان و قالب‌های سفارشی‌شده
5. محیط مدیریتی کاربرپسند
6. افزونه‌های سئوی مناسب

معایب وردپرس

درباره معایب وردپرس نکات محدودی گفته شده اما مهم‌ترین آنها امنیت این سیستم است. البته جای نگرانی نیست زیرا با انجمن‌ توسعه‌دهندگان این سیستم و آموزش‌های فراوان و در دسترس می‌توانید امنیت سایت خود را تأمین کنید.

جوملا/ Joomla

دومین سیستم مدیریت محتوای محبوب در جهان همین جوملاست. مانند وردپرس رایگان است و بر مبنای PHP نوشته شده است و از زبان‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند.

این سیستم برای ساختن سایت‌های رسمی و مدیریتی کوچک، طراحی وبلاگ و یا سایت‌های شخصی، وب‌سایت دانشگاه‌ها، پرتال‌های کاربری،‌ وب‌سایت‌های خبری (مجلات، روزنامه‌ها و …)، وب‌سایت‌هایی با محتوای تجارت الکترونیکی مناسب است.

یکی از معایب سیستم مدیریت محتوای جوملا رابط کاربری آن است که به آن نقدهایی وارد شده است و آن را ضعیف می‌دانند.

مزایای جوملا

1. نصب آسان
2. احراز هویت کاربران از طریق OpenID, Google و LDAP
3. وجود بیش از ۷۰۰۰ افزونه
4. انجمن گسترده توسعه‌دهندگان همراه با مستندات و آموز‌ش‌های قابل دستیابی

معایب جوملا

1. کمبود قالب‌های قوی در مقایسه با سایر سیستم‌های مدیریت محتوا
2. پیچیدگی برای طراحی سایت‌های ساده و ابتدایی
3. رابط کاربری پیچیده
4. نیازمند سیستم‌های قوی هاستینگ
5. سئوی نامناسب

دروپال/ DRUPAL

دروپال سیستمی رایگان و بر مبنای زبان برنامه‌نویسی PHP است و تحت مجوز GNU منتشر شده است. از این سیستم مدیریت محتوا در ایجاد وبلاگ‌های شخصی، وب‌سایت‌های شرکت‌های تجاری، سیاسی و حتی دولت‌ها نیز استفاده شده ‌است.

رابط کاربری دروپال با ویژگی‌های منعطفی که دارد از نظر کاربران بسیار خوب ارزیابی شده است. فهرست تعدادی از سایت‌هایی را که با دروپال طراحی شده‌اند در ادامه ببینید:

سازمان فضایی ناسا، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه هاروارد، شرکت توتال، شرکت تسلا، لینوکس، فرودگاه لندن، دولت استرالیا، فرمانداری نیویورک، شهرداری لندن، مجله اکونومیست، وزارت تجارت، وزارت کشور، وزارت انرژی، وزارت بهداشت، وزارت حمل و نقل و وزارت آموزش پرورش آمریکا، شرکت جنرال الکتریک، دانشگاه کلمبیا، دانشگاه کالیفرنیا، سازمان جهانی استاندارد، سازمان جهانی هواشناسی، کتابخانه ملی استرالیا، لیگ ان‌بی‌ای و …

وزارت دفاع، پلیس فتا، پژوهشگاه مخابرات، دانشگاه اصفهان، استانداری گیلان، استانداری قزوین، شورای عالی فضای مجازی، شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت همکاران سیستم، شرکت ایزایران، شرکت کاله و …

مزایای دروپال

1. یکی از ایمن‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوایی
2. دارای انجمن توسعه دهندگان فعال
3. تعداد زیادی کانال IRC و تالارهای گفت‌وگو
4. مستنداتی که پیوسته به‌روز و بهینه می‌شوند.
5. وجود بیش از ۶۰۰۰ افزونه

معایب دروپال

1. پیچیدگی برای طراحی سایت‌های ساده و ابتدایی
2. کمبود چشمگیر قالب‌های رایگان و غیررایگان
3. پیچیدگی در ایجاد قالب

اکسپرشن انجین/  EXPRESSION ENGINE

اکسپرشن انجین، سیستم مدیریت محتوایی است که استفاده از آن به لایسنس نیاز دارد. زبان برنامه‌نویسی بر مبنای PHP است. پولی بودن این سیستم مزیتی است که سبب می‌شود برخلاف وردپرس و دیگر سیستم‌های رایگان، می‌توانیم توقع یک پشتیبانی قوی را داشته باشیم. همچنین اگر از طریق وب‌سایت رسمی امکان یافتن پلاگین مورد نظر فراهم نباشد، انجمن‌هایی برای ارائه پلاگین متناسب با نیاز شما در نظر گرفته شده است.

اغلب از این سیستم مدیریت محتوا برای طراحی سایت‌هایی مثل آمارگیری، تجارت الکترونیکی و شرکت‌های بزرگ استفاده می‌شود. مثلا نایکی، استارباکس، پیتزا هات و دیزنی با استفاده از اکسپرشن انجین طراحی شده‌اند.

مزایای اکسپرشن انجین

1. ارائه لایسنس
2. تمرکز بر امنیت
3. عدم اعمال محدودیت در طراحی سایت‌ها
4. پشتیبانی قوی

معایب اکسپرشن انجین

1. هزینه بالا مخصوصاً برای طراحی سایت‌های تجاری
2. پیچیدگی برای طراحی سایت‌های ساده و ابتدایی
3. عدم وجود دمو برای ارزیابی سامانه پیش از خرید
4. محدودیت در تعداد ماژول‌ها و پلاگین‌ها

تکست پترن/ TEXT PATTERN

تکست‌پترن رایگان و مبتنی بر PHP است. این سیستم ۱۲۰ قالب مختلف برای طراحی سایت دارد. با آنکه رابط کاربری این سیستم بسیار معطف و کاربرپسند است اما نتوانسته جایگاه خوبی در رقابت با وردپرس و جوملا به دست بیاورد.

برای طراحی وب‌سایت‌های خبری، وب‌سایت‌های آموزشی، وب‌سایت‌هایی با محتوای معرفی محصولات، پرتال‌های ساده و وب‌سایت‌های دانلود فایل‌ می‌توانید از تکست پترن استفاده کنید.

مزایای تکست پترن

1. افزونه‌های رایگان
2. اینترفیس بسیار ساده
3. مناسب برای طراحی هر نوع سایت همراه با ارائه آموزش‌های لازم
4. مستندات بسیار مناسب

معایب تکست پترن

1. کاربران اندک
2. پلاگین‌های محدود نسبت به دیگر سیستم‌های موجود
3. کمبود قالب‌های قوی

سیستم‌ مدیریت محتوای کانتائو/ CONTAO

کانتائو سیستم‌ مدیریت محتوای رایگان و مبتنی بر PHP است. البته باید بدانید نام رسمی این سیستم مدیریت محتوا تایپولایت TYPOLIGHT است. ساختار استاندارد آن امنیت بالایی ارائه می‌دهد. این سیستم می‌تواند به صورت انعطاف‌پذیر و کم‌هزینه گسترش یابد.

مدیریت برای کاربران بسیار آسان است و قوانین موجود، سرویس به‌روزرسانی، چارچوب پیشرفته و بسیاری از افزونه‌های داخلی موجود (اخبار، تقویم، فرم‌ها و…) کانتائو را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوای متن‌باز کرده است. با آنکه قالب‌های کمی برای این سامانه طراحی شده است اما با توجه به پشتیبانی این سی‌ام‌اس از فریم‌ورک‌های CSS نگرانی جدی برای طراحان وجود ندارد. این سیستم مانند وردپرس به زبان فارسی هم ترجمه شده است.

مزایای کانتائو

1. عدم محدودیت در طراحی وب‌سایت
2. سهولت در یادگیری برای طراحان
3. ماژول‌های قدرتمند
4. بخش مدیریت چند زبانه و چند الگویی
5. سیستم مجوز قدرتمند
6. مدیریت بازگشت و نسخه
7. جستجوی پیشرفته
8. گزینه‌های مرتب‌سازی
9. سرویس به‌روزرسانی زنده

معایب کانتائو

1. نبود قالب‌های پیشرفته و متعدد
2. توسعه نیافتن بخش مدیریتی این سیستم از طریق ادمین
3. فقط مناسب برای طراحی سایت‌های کوچک

سیستم‌ مدیریت محتوای سیلور استریپ/ SILVER STRIPE

دوباره با یک سیستم رایگان سر‌و‌کار داریم که مانند بقیه مبتنی بر PHP است. اگر کمی به برنامه‌نویسی تسلط دارید، سیلور استریپ مدیریت محتوا هم می‌تواند برای شما جالب باشد. چون با توجه به وجود دستعورالعمل‌ها، آموزه‌ها، وبلاگ‌ها و تالارهای گفت‌وگوی زیاد پیرامون سیلور استریپ، این سیستم برای برنامه‌نویسان تازه‌کار هم قابل استفاده است.

مزایای سیلور استریپ

1. سامانه مدیریت صفحات چندگانه
2. تنظیمات جداگانه‌ای با سطوح دسترسی مختلف برای بخش‌های منتشر شده یا منتشرنشده وب‌سایت
3. سهولت در سیستم مدیریت
4. آزادی در استفاده از کدهای CSS و یا HTML بر مبنای نیاز طراحی وب‌سایت
5. توسعه یافتگی بر اساس استاندارهای موجود

معایب سیلوراستریپ

1. نیاز به آموزش و یادگیری جهت استفاده از این CMS
2. محدودیت در تعداد ماژول‌ها و افزونه‌ها
3. کمبود قالب‌های قوی

سیستم‌ مدیریت محتوای مجنتو/ Magento

Magento یک سیستم مدیریت محتوای منبع‌باز در حوزه تجارت‌ الکترونیکی است، مجنتو به صاحبان فروشگاه‌ها امکاناتی مانند کنترل طراحی و ظاهر سایت، مدیریت محتوا، مدیریت محصولات و عملکرد فروشگاه‌های تجارت‌الکترونیک را ارائه می‌دهد. Magento دارای یک رابط مدیریتی با طراحی مناسب، مدیریت کاتالوگ قوی و ابزارهای بازاریابی است.

مزایای مجنتو

1. بهینه سازی شده برای موتورهای جست‌وجو
2. مدیریت کامل وب سایت
3. مدیریت موجودی یا کاتالوگ سفارشی
4. پشتیبانی از درگاه های پرداخت
5. منبع باز است و به راحتی تنظیم می‌شود.

معایب مجنتو

1. برای مبتدیان مناسب نیست و یادگیری آن دشوار است.
2. توسعه آن اسان نیست زیرا افرادی توسعه‌دهنده آن زیاد نیستند.
3. هزینه توسعه دهندگان مجنتو نسبتا گران است.
4. تجربه کاربری آن کامل است اما تنظیمات زیاد و پیچیده‌ای دارد.

سیستم‌ مدیریت محتوای آمبراکو/ UMBRACO

با اینکه آمبراکو مانند بیشتر سیستم‌های مدیریت محتوایی که تاکنون معرفی کرده‌ایم رایگان است اما وجه تمایز آن این است که بر مبنای زبان برنامه‌نویسی .NET است. از آمبراکو تاکنون در طراحی سایت‌های مجلات و روزنامه‌ها، وب‌سایت‌هایی با محتوای تجارت الکترونیکی، وب‌سایت‌های دولتی، وبلاگ‌های شخصی و وب‌سایت‌های مراکز آموزش استفاده شده است. از جمله وب‌سایت‌های طراحی شده با این سامانه می‌توان به Heinz و ABBA اشاره کرد.

مزایای آمبراکو

1. وجود پشتیبانی به دو صورت رایگان و غیررایگان
2. بسیار قدرتمند و منعطف برای طراحی وب‌سایت‌ها و شبکه‌های داخلی
3. پلتفرم متن باز API

معایب آمبراکو

1. افزونه‌های اولیه غیر رایگان
2. نداشتن دمو برای ارزیابی سامانه پیش از خرید
3. نبود امکان استفاده از قالب‌های طراحی‌شده سمت کاربر معایب آمبراکو

سیستم‌ مدیریت محتوای کانسرت/ ۵ Concrete5

کانسرت رایگان و بر مبنای زبان برنامه‌نویسی PHP است. برخی از منتقدان آن را یک سیستم مدیریت محتوا می‌دانند و آن را در دسته فریم ورک‌ها طبقه‌بندی می‌کنند. با این وجود با اندکی آشنایی با PHP می‌توانید ویرایش متون را انجام بدهید. بسیاری متقدند که این سیستم برای کاربران بسیار مبتدی هم قابل استفاده است.

مزایای کانسرت ۵

1. تبدیل وب‌سایت‌های نوشته شده با کدهای HTML ابتدایی به وب‌سایت طراحی شده با کانسرت در لحظه
2. انجمن برنامه‌نویسان فعال و گسترده
3. ارائه سرویس میزبانی شامل پیشیبانی

معایب کانسرت ۵

1. غیر رایگان بودن پلاگین‌های قوی و مفید
2. غیر رایگان بودن اکثر قالب‌ها
3. پشیبانی غیر رایگان در صورت عدم تهیه سرویس میزبانی از شرکت ارائه دهنده این سامانه

سیستم‌ مدیریت محتوای کاشی سی‌ام‌اس CUSHYCMS

شما می‌توانید از کاشی سی ام اس به‌طور رایگان استفاده کنید اما برای دستیابی به قابلیت‌های بیشتر و حرفه‌ای‌تر باید نسخه لایسنس‌دار آن را تهیه کنید. نسخه رایگان این CMS در برگیرنده تعداد نامحدودی وب‌سایت، صفحات و ویرایشگر است. اما شما اجازه استفاده از نام دامنه و لوگوی شخصی‌ خود را ندارید.

وجه تمایز  این سامانه با دیگر سامانه‌ها در این است که ویراستاری برای کاربران در آن ساده است. سایت خود را طراحی کرده و سپس آن را به این CMS اضافه می‌کنید. سپس دسترسی‌های لازم را برای ویرایش بخش‌های مختلف به کاربران‌تان می‌دهید.

اگر قصد دارید سایتی طراحی کنید که در آن نیازی به ویژگی‌های گسترده CMS ندارید این سی‌ام‌اس مناسب به نظر می‌رسد. از طرفی می‌توانید به کاربرانتان امکان ویرایش برخی از قسمت‌های سایت را بدهید.

مزایای کاشی سی‌ام‌اس

1. سهولت در ویرایش و مدیریت محتوا
2. نسخه‌های رایگان مناسب برای عموم کاربران
3. سهولت در آغاز به کار افراد مبتدی

معایب کاشی سی‌ام‌اس

1. هزینه قابل توجه در صورت به‌کارگیری نسخه‌های غیررایگان تنها در یک وب‌سایت
2. پشتیبانی از طریق ایمیل تنها در نسخه‌های غیر‌رایگان
3. نامناسب برای طراحی سایت‌های بزرگ و شرکتی